Μεγάλο ενδιαφέρον τόσο από στατιστικής όσο και σημειακής απόψεως παρουσιάζουν τα στοιχεία που συγκέντρωσε και παρουσιάζει μέσω της ΑΝΑΤΟΛΗΣ ο Διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Λασιθίου Μανόλης Μακράκης, σχετικά με τον αριθμό των μαθητών που φοίτησαν, φοιτούν ή θα φοιτήσουν – την επόμενη χρονιά – στις σχολικές δομές (δημοτικά και νηπιαγωγεία) των τεσσάρων Δήμων του νομού.
Όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ του Νίκου Σγουρού στην ΑΝΑΤΟΛΗ εξετάζοντας συνολικά τον πίνακα των φοιτούντων μαθητών στα δημοτικά σχολεία από το σχολικό έτος 2017-2018 μέχρι και τον δηλωθέντα για την επερχόμενη χρονιά 2020-2021 σε όλους τους Δήμους του νομού Λασιθίου, αυτό που, σε πρώτη ανάγνωση, παρατηρείται είναι μια ελαφρά μείωση. Που σύμφωνα με τον κ. Μακράκη, οφείλεται εν πολλοίς στη συνεχιζόμενη υπογεννητικότητα στη χώρα μας.
Ενδεικτικά, από τους 1.908 φοιτούντες συνολικά μαθητές στο Δήμο Αγίου Νικολάου – σε αγροτικές και αστικές περιοχές το 2017-18, το επόμενο έτος ο αριθμός αυτός πέφτει στους 1.746. Το 2018-2019 ο αριθμός ήταν 1.895 και το 2019-20 1.858.
Στο Δήμο Ιεράπετρας, από τους 1.952 μαθητές του 2017, ο αριθμός πέφτει στους 1.839 του 2018, στους 1.831 του 2019, για να φτάσει στους 1.764 το επόμενο έτος.
Από τους 920 μαθητές του Δήμου Σητείας το 2017, ο αριθμός ανεβαίνει στους 954 το 2018, πέφτει στους 925 το 2019 και φτάνει στους 871 την προσεχή χρονιά.
Σχετική σταθερότητα παρατηρείται στο Δήμο Οροπεδίου Λασιθίου: από τους 67 μαθητές το 2017, ο αριθμός πάει στους 68 το 2018, στους 63 το 2019 για να ξαναπάει στους 67 το επόμενο έτος.
Συνολικά, στο νομό, από τους 4.847 μαθητές προ τετραετίας, το 2020 στα θρανία θα βρεθούν 4.488, με όλους τους Δήμους να εμφανίζουν σχετική μείωση.
Στις πόλεις
Στην πόλη του Αγίου Νικολάου υπάρχει μια σχετική σταθεροποίηση: 1.130 μαθητές το 2017, 1.025 το 2018, 1.120 το 2019 και 1.089 το προσεχές έτος.
Στη Νεάπολη από τα 251 παιδιά το 2017, ο αριθμός πήγε στα 257 το 2018, στα 254 το 2019 και στα 224 το 2020, ενώ στην Ελούντα από τους 213 μαθητές το 2017, το 2018 πήγαν 207, το 2019 198 και την επομενη χρονιά 190.
Σημαντική μείωση καταγράφεται στην Κριτσά, καθώς από τους 88 μαθητές της χρονιάς 2017-18, το 2018-19 ο αριθμός έφτασε στους 68, το 2019-20 στους 69, ενώ την επόμενη χρονιά πέφτει και άλλο φτάνοντας στους 60 μαθητές. Παράγοντες που συνετέλεσαν σε αυτό, όπως αναφέρει ο κ. Μακράκης, αποτελούν τόσο η υπογεννητικότητα όσο και (κυρίως) η αστυφιλία με την τάση της σταδιακής μετακίνησης από τα χωριά και τις αγροτικές περιοχές στα αστικά κέντρα.
Στην πόλη της Ιεράπετρας το 2017 στα θρανία έκατσαν 1.177 μαθητές, το 2018 1.100, το 2019 1.111 και το 2020 1.086, ενώ στη Γρα Λυγιά το 2017 142, το 2018 131, το 2019 125 και το 2020 122.
Στη Σητεία, από τους 684 μαθητές του 2017, το 2018 πήγαν στους 726, το 2019 στους 717 και το 2020 στους 681.
Στα νηπιαγωγεία
Αναφορικά με τα νηπιαγωγεία, εξαιρώντας τη χρονιά 2017-2018 οπότε δεν εφαρμοζόταν ακόμη η υποχρεωτική φοίτηση νηπίων-προνηπίων, παρατηρείται, σύμφωνα με τον Διευθυντή της Πρωτοβάθμιας, μία σχετική σταθεροποίηση στα στατιστικά στοιχεία.
Ενδεικτικά, από τα 542 νήπια και προνήπια το 2018 στο Δήμο Αγίου Νικολάου, το 2019 ο αριθμός ανέβηκε στα 549, για να φτάσει το επόμενο έτος στα 544.
Στην Ιεράπετρα, αντίστοιχα, από τα 498 το 2018, πάμε στα 520 το 2019 και στα 502 το 2020.
Μείωση στο βάθος της τριετίας εμφανίζει ο Δήμος Σητείας, με 243 νήπια – προνήπια το 2020 από τα 276 το 2018, παρά το γεγονός πως ο συνολικός αριθμός των παιδιών αυτών είναι περίπου ο μισός εν συγκρίσει με Άγιο Νικόλαο-Ιεράπετρα.
Νήπια στις πόλεις
Σκαμπανεβάσματα παρατηρούνται και από την άποψη του αριθμού των νηπίων σε κάθε πόλη του νομού ξεχωριστά στο βάθος της τριετίας 2018-2021.
Από τα 345 νήπια στον Άγιο Νικόλαο το 2018, ο αριθμός ανεβαίνει στα 365 το 2019 και φτάνει στο 350 το 2020.
Στη Νεάπολη, ενώ από τα 59 του 2018, πάμε στα 60 του 2019, το 2020 ο αριθμός πέφτει ξανά στα 55 νήπια.
Αύξηση στην Ελούντα, με τα 58 νήπια το 2018, τα 65 το 2019 και τα 69 το 2020.
Στην Κριτσά παρατηρείται μικρή αύξηση: από τα 24 του 2018, πάμε στα 25 το 2019 και στα 34 το 2020.
Την ίδια ώρα σε Ιεράπετρα και Γρα Λυγιά (σύνολο), από τα 324 νήπια του 2018, ανεβαίνουμε στα 334 το 2019 και στα 337 το 2020.
Μείωση και εδώ καταγράφει η πόλη της Σητείας: 196 το 2018, 187 το 2019, 175 το ερχόμενο σχολικό έτος.
Τα συμπεράσματα
Συμπερασματικά, ο κ. Μακράκης αναφέρει πως στο νομό Λασιθίου για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και τον αριθμό των φοιτούντων μαθητών σε δημοτικά και νηπιαγωγεία, καταγράφεται σε βάθος τετραετίας μία μικρή μείωση της τάξεως του 10%.
Σχετική σταθερότητα παρατηρείται ξεχωριστά σε επίπεδο πόλεων περισσότερο στα δημοτικά σχολεία – με εξαίρεση τη Σητεία, για την οποία, πέραν υπογεννητικότητας, κλπ, ρόλο διαδραματίζει επίσης, όπως λέει, και ότι είναι πιο απομακρυσμένη ως περιοχή.
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη αύξηση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα, θα έχουν, σύμφωνα με τον κ. Μακράκη, επιπτώσεις στην εκπαίδευση, με τα τμήματα να υπάρχει ενδεχόμενο να μειωθούν.
Από τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας θα γίνει, τονίζει, «προσπάθεια να κρατηθούν, όσο είναι αυτό δυνατό», και τα απομακρυσμένα σχολεία και αυτά που προκύπτουν από συνενώσεις, κλπ.
Κάποια σχολεία σε βάθος χρόνου ίσως χρειαστεί να κλείσουν
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, όπως επισημαίνει ο Διευθυντής, μακροχρόνιες επιπτώσεις θα υπάρξουν, «με κάποια σχολεία να υποβιβάζονται ή να χρειαστεί και να κλείσουν».
Εάν, για παράδειγμα, όπως αναφέρει, σε συγκεκριμένα σχολεία που σήμερα έχουν 8 ή 9 παιδιά, η πτωτική αυτή πορεία συνεχιστεί και περαιτέρω, «τότε αυτό θα είναι αναπόφευκτο να συμβεί σε βάθος χρόνου».
«Είναι η μοίρα των μονοθέσιων σχολείων ή των σχολείων των χωριών να υποβιβάζονται, ως απόρροια και της υπογεννητικότητας και της αστυφιλίας» σημειώνει ο κ. Μακράκης – με τον σχετικό νόμο να μην επηρεάζει, όπως λέει, τα μονοθέσια σχολεία, παρά μόνο τον αριθμό των παιδιών ανά τμήμα σε όλα τα σχολεία.
Στην ερώτηση της «Α» εάν αυτή η πρόβλεψη του νόμου του υπουργείου Παιδείας για την αύξηση στους μαθητές ανά τμήμα οδηγήσει σε αναγκαστικές μετακινήσεις παιδιών από ένα σχολείο σε ένα άλλο στην περιοχή μας, ο κ. Μακράκης απαντά πως στα δημοτικά του νομού Λασιθίου «δεν έγινε, ούτε θα γίνει καμία μετακίνηση μαθητών».
Στα νηπιαγωγεία, από την άλλη, κάτι τέτοιο έγινε και τη φετινή χρονιά και πέρυσι (από 2 έως 3 παιδιά) εντός της πόλεως και σε όμορες περιοχές, πάντα με τη συναίνεση των γονέων.
