Αρνητική ήταν η γνωμοδότηση του Δημοτικού Συμβουλίου Σητείας επί της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων. Το θέμα κυριάρχησε στην συνεδρίαση του σώματος υπό την προεδρία της κ. Μαρίας Γιαννακάκη.
Ο Δήμαρχος Σητείας Γιώργος Ζερβάκης στην εισήγησή του ανέφερε ότι «πρόκειται για ένα σχέδιο που η κυβέρνηση έχει πρόθεση να εφαρμόσει σε όλη την επικράτεια. Σε ότι αφορά την περιοχή της Σητείας, χωροθετούνται τρεις περιοχές με την ονομασία Κρήτη 1 (ανατολικά του Αθερινόλακου), Κρήτη 3 (δυτικά των Δυονησάδων), Κρήτη 4 (τμήμα και πάλι στην περιοχή του Αθερινόλακου). Στην Μελέτη τα παράλια αιολικά πάρκα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, της σταθερής έδρασης και της πλωτής έδρασης. Στην περιοχή της Σητείας και τα τρία ανήκουν στην κατηγορία πλωτής έδρασης.
Πρωτοφανή μεγέθη
Τα μεγαβάτ που χωροθετούνται στην περιοχή είναι για το Κρήτη 1, 590 MW, για το Κρήτη 3, 250 MW, για το Κρήτη 4, 250 MW. Χωρίζονται επίσης σε μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό με ορίζοντα ως το 2030 και μακροπρόθεσμο από το 2030 και μετά. Το αιολικό πάρκο Κρήτη 1 ανήκει στον μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό και τα Κρήτη 3 και Κρήτη 4 στον μακροπρόθεσμο.
«Στη συγκεκριμένη μελέτη εφαρμόζονται κάποια κριτήρια στην χωροθέτηση που έχουν να κάνουν με την βιοποικιλότητα, περιοχές Natura, αρχαιολογικούς χώρους. Ο σημαντικότερος λόγος που τοποθετούνται στην δικιά μας περιοχή είναι ασφαλώς τα ανεμολογικά κριτήρια. Οι μετρήσεις δείχνουν ότι στην περιοχή μας τα ανεμολογικά κριτήρια υπερβαίνουν όχι μόνο τους μέσους όρους, αλλά και τα όρια που μπορεί να αποδώσει μία ανεμογεννήτρια το μέγιστο κι ως εκ τούτου η χωροθέτηση στην περιοχή μας, ο σχεδιασμός είναι για ανεμογεννήτριες 15 MW η κάθε μία. Μέχρι τώρα δεν έχουμε τέτοια μεγέθη στην περιοχή μας, οι μεγαλύτερες είναι 5 MW. Αντιλαμβάνεστε την διαφορά», τόνισε ο κ. Ζερβάκης.
Εστιάζοντας ακολούθως σε στοιχεία της μελέτης, αναφέρθηκε στις καίριες περιοχές για τη βιοποικιλότητα, οι οποίες -όπως επισημαίνεται- αντιπροσωπεύουν τα σημαντικότερα σημεία στον πλανήτη για την διατήρηση της παγκόσμιας βιοποικιλότητας. Οι περιοχές αυτές αναγνωρίζονται από το 2016 με την χρήση ποσοτικών κριτηρίων που έχουν δημοσιευτεί από τη Διεθνή Ένωση για την διατήρηση της φύσης. Η Ελλάδα πρωτοστατεί στην ανάδειξη των κυρίων περιοχών βιοποικιλότητας αξιοποιώντας αυτές ως βασικό εργαλείο για την επέκταση του εθνικού δικτύου. Ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) θα είναι υπεύθυνος για την συλλογή και διαχείριση των στοιχείων. Βάσει αυτών, η Ελλάδα έχει 204 προτεινόμενες περιοχές οι οποίες είναι σημαντικές για την ορνιθοπανίδα, ενώ για πρώτη φορά αναδεικνύονται οι ασπόνδυλοι οργανισμοί και τα φυτά ως οι σημαντικότεροι για τον προσδιορισμό από τον ΟΦΥΠΕΚΑ, των κύριων περιοχών βιοποικιλότητας.
Οι ζώνες
Παράλληλα, αναφέρθηκε στους χάρτες με τα σημεία ζωνών ειδικού ενδιαφέροντος, βάσει των οποίων, όλο το κομμάτι στο Κάβο Σίδερο μέχρι και το Βάι, όπως και όλο το κομμάτι της Κάτω Ζάκρου και μία μεγάλη περίμετρος στις Δυονησάδες, χαρακτηρίζεται σαν συγκεκριμένη ζώνη.
Ο κ. Ζερβάκης αναφέρθηκε στα κριτήρια αξιολόγησης των περιοχών τα οποία χρησιμοποιούνται για τον διαχωρισμό των περιοχών αποφυγής χωροθέτησης όπου υπάρχει βαθμός δυσκολίας συναίνεσης αρμοδίων φορέων και είναι πιθανόν να αποτρέψουν την έγκριση άδειας χωροθέτησης αιολικών πάρκων. Στα κριτήρια αποκλεισμού αναφέρονται μεταξύ άλλων οι περιοχές των Γεωπάρκων, οι ενάλιες αρχαιότητες. Υπάρχουν, όπως τόνισε, κηρυγμένες στην περιοχή καθώς και αρχαιολογικοί χώροι, 6 περιοχές, καθώς και περιοχές Natura -εντός των οποίων είναι οι Δυονησάδες, η Ελλάσα και το Βάι. «Υπάρχουν και κάποια άλλα κριτήρια, τα οποία αναφέρονται από το Ειδικό Χωροταξικό, το οποίο είναι σε διαδικασία διαβούλευσης. Αναφέρεται σαν απαγορευτικό τεκμήριο τα κηρυγμένα διατηρητέα μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, που θεωρώ ότι ένα από αυτά θα είναι και η Ζάκρος, που προτίθεται να μπει στις περιοχές Unesco, όπως και οι οικότοποι προτεραιότητας περιοχών της επικράτειας που έχουν ενταχθεί ως τόποι κοινωνικής σημασίας στο δίκτυο Natura», πρόσθεσε.
Ασάφεια
«Η συγκεκριμένη ΣΜΠΕ», συμπλήρωσε, «ασφαλώς θα περάσει από την διαβούλευση που πρέπει αλλά και από τις γνωμοδοτήσεις όλων των συναρμοδίων φορέων, των υπηρεσιών και της αυτοδιοίκησης Α και Β βαθμού. Επίσης να πούμε ότι σε δεύτερο βαθμό θα έχουμε και τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όταν θα έχουμε τις χωροθετήσεις και τις εγκαταστάσεις των συγκεκριμένων έργων. Δηλαδή στην περιοχή μας, στο 3ο και 4ο τρίμηνο του 2026 θα έχουμε τη διαβούλευση και την κατανομή των περιοχών εγκατάστασης καθώς και τον καθορισμό της μέγιστης ισχύος σε κάθε περιοχή. Τότε λοιπόν, όταν θα έχουμε τη ΜΠΕ, η οποία προϋποθέτει για την τεκμηρίωση οικολογική έρευνα για την παραγωγή επαρκών δεδομένων βάσης και την κατάσταση των θαλασσίων θηλαστικών σε ό,τι έχει να κάνει με τις περιοχές Natura, την παραγωγή ισχυρών δεδομένων βάσης μέσα από το πρόγραμμα παρακολούθησης των μεταναστατευτικών πουλιών και των υδρόβιων πουλιών. Θα έχει πρόγραμμα καταγραφής του υποθαλάσσιου θορύβου, πιθανή έρευνα διαδρομών από καλώδια ή οικότοπους και άλλα είδη. Τότε θα γίνει και η ουσιαστική διαβούλευση για την χωροθέτηση κάθε περιοχής. Επειδή αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι είναι εντελώς ασαφής η ακριβής χωροθέτηση των συγκεκριμένων ανεμογεννητριών, είναι ασαφής ο αριθμός τους, είναι ασαφή τα ανταποδοτικά αν υπάρχουν, επειδή είναι εγκατεστημένες θαλάσσιες περιοχές, εκτιμώ ότι στην συγκεκριμένη φάση πρέπει να αρνηθούμε θετική γνωμοδότηση σε ό,τι έχει να κάνει με την ΣΜΠΕ, με την επιφύλαξη και την αίρεση όταν θα έρθει η ΜΠΕ η οποία θα αφορά τη δικιά μας περιοχή και θα έχει τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά για την δικιά μας περιοχή, να επιφυλαχτούμε να απαντήσουμε.
Θεωρώ ότι είναι πολύ πρόωρο να πούμε ένα “ναι” χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Ας πάρουν τις αποφάσεις κάποια άλλα όργανα. Θεωρώ ότι θα βοηθήσει και στην οποιαδήποτε διαπραγμάτευση από μέρους μας, αν για τον οποιοδήποτε λόγο πιεστούμε ή ο,τιδήποτε για τις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις και να επιφυλαχθούμε να απαντήσουμε όταν θα έρθει η ΜΠΕ».
Επισημάνσεις
Στη συνέχεια τοποθετήθηκαν οι επικεφαλής των παρατάξεων και σύμβουλοι.
– Ο κ. Νίκος Κουρουπάκης επεσήμανε ότι «η άρνηση πρέπει να συνοδεύεται από τεκμηρίωση. Για παράδειγμα η ύπαρξη του Γεωπάρκου της Σητείας στο παγκόσμιο δίκτυο της Unesco. Στην περιοχή της Σητείας δεν υπάρχουν περιοχές που να πληρούν τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία τέτοιων πάρκων. Σε ό,τι αφορά την κατ’ αρχήν γνωμοδότηση επί της μελέτης, η λέξη αυτή ανοίγει την πόρτα και όταν οι πόρτες ανοίγουν, δεν κλείνουν εύκολα, το έχουμε ζήσει. Άρα πρέπει τεκμηριωμένα να απαντήσουμε με ένα “όχι” σε αυτή τη διαδικασία». Και θα πρέπει συμπλήρωσε, και η Περιφέρεια να λάβει πρωτοβουλίες γιατί το ζήτημα είναι κρίσιμο και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί συνολικά από την Κρήτη.
– Ο κ. Θοδωρής Πατεράκης εξέφρασε την κάθετη αντίθεσή του στη «λογική της επιβολής» δημιουργίας αιολικών πάρκων σε συγκεκριμένες περιοχές. Εξέφρασε την άποψη ότι η επιλογή αυτών έγινε διότι από εκεί θα περάσει το ηλεκτρικό καλώδιο διασύνδεσης με την υπόλοιπη Ελλάδα και ίσως με την Ευρώπη στην συνέχεια. Σημείωσε ότι δεν υπάρχει ουσιαστική διαβούλευση σε τόσο σημαντικά θέματα προτείνοντας να λάβει ο Δήμος Σητείας πρωτοβουλία για κινήσεις για την ενεργοποίηση των γειτονικών Δήμων, της αυτοδιοίκησης Α και Β βαθμού, συνεργασίας με την ΠΕΔ, την ΚΕΔΕ, πολιτικές δυνάμεις, περιβαλλοντικές οργανώσεις για να υπάρξει συντονισμένη δυναμική παρέμβαση, τεκμηρίωση και επηρεασμός της απόφασης για το θέμα σε ανώτατο επίπεδο που λαμβάνονται οι αποφάσεις.
– Όλα μπαίνουν κάτω από το ζύγι, ακόμα και η θάλασσα εμπορευματοποιείται και μπαίνει και αυτή στην ζυγαριά, γιατί πρέπει να παράγονται κέρδη, τόνισε ο κ. Σίμος Συμεωνίδης, εκφράζοντας την αντίθεσή του προς τούτο. «Σε αντίθεση με το αυτονόητο, είναι όλη η στρατηγική που βιώνουμε σήμερα. Στο εμπόριο ρύπων, το χρηματιστήριο ενέργειας. Πρέπει να εξασφαλίζεται η κερδοφορία των επενδυτών. Επί της ουσίας η ΣΜΠΕ στοχεύει στην κερδοφορία των ομίλων που θα επενδύσουν. Δεν έχει καμία σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος. Μεγάλοι κερδισμένοι είναι οι μεγάλοι όμιλοι και μεγάλοι χαμένοι οι εργαζόμενοι, η λαϊκή πλειοψηφία η οποία ακριβοπληρώνει το ρεύμα, θα ακριβοπληρώσει και τη λειτουργική ενίσχυση των μεγάλων ομίλων που θα επενδύσουν», πρόσθεσε.
Τοποθετήσεις έγιναν επίσης από τον Αντιδήμαρχο Γιάννη Παπαδάκη, τους Συμβούλους Γιάννη Καρνιαδάκη και Νίκο Μεραμβελλιωτάκη, αλλά και την Μαρία Γιαννακάκη, η οποία εστίασε στη σημασία του Γεωπάρκου Σητείας και των περιοχών Natura, που -όπως αποδεικνύεται- προστατεύουν τον τόπο.
ΜΑΡΙΖΑ ΨΑΡΑΚΗ
