Το «Ινστιτούτο Ελληνικής Γλώσσας, Ορθοδόξου Θεολογίας και Πολιτισμού», σε συνεργασία με το «Λύκειο των Ελληνίδων» και το «Σύλλογο Αλλοδαπών Αγίου Νικολάου INCO» οργάνωσε -στην αίθουσα του Λυκείου των Ελληνίδων, το Σάββατο 26 Μαρτίου- ομιλία με θέμα «Ενετοί και Κρήτες». Ομιλητής ήταν ο καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Birmingham Αγγλίας, Peter Rogers.
Τον Peter Rogers και τους παρόντες καλωσόρισε η πρόεδρος του Λυκείου Παρούλα Κουτσάκη με αναφορές στην αγάπη τους στο τόπο μας και στο σεβασμό που δειχτούν στην ιστορία και τις παραδόσεις μας, ενώ χαιρετισμό απεύθυνε ο πρόεδρος του INCO Peter Chatterton.
Ακολούθως, ο διευθυντής Σπουδών των προγραμμάτων Ελληνικής Γλώσσας Μανώλης Πετάσης αναφέρθηκε στο «Ινστιτούτο Ελληνικής Γλώσσας», «το οποίο οραματίστηκε, υλοποίησε και προεδρεύει ο πατήρ Γεώργιος Μαρνέλλος» και ενημέρωσε ότι:
«Το χειμερινό πρόγραμμα μαθημάτων βρίσκεται στη δεύτερη φάση του. Αυτήν την στιγμή υλοποιούνται τρία τμήματα διαφορετικού επιπέδου το καθένα. Είκοσι μαθητές συμμετέχουν σε αυτά από οκτώ ευρωπαϊκές χώρες. Η δεύτερη φάση ολοκληρώνεται μέσα στις επόμενες εβδομάδες και το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου αναμένεται να ξεκινήσει η τρίτη φάση. Παράλληλα, ετοιμαζόμαστε πυρετωδώς για την δέκατη χρόνια θερινού προγράμματος εντατικών μαθημάτων, από 1 έως 30 Ιουλίου».
«Ο φανατικότερος αλλοδαπός αναγνώστης της ΑΝΑΤΟΛΗΣ»
Για τον ομιλητή και το θέμα, ο Μανώλης Πετάσης ανέφερε:
«Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρων ο τρόπος που ο ομιλητής προσεγγίζει το θέμα. Με τον Peter, τα τελευταία 3 χρόνια, μαθαίνουμε μαζί ελληνική γλώσσα, κρητική διάλεκτο και κρητική ιστορία… κυριολεκτικά μαζί. Εγώ να επιμένω στην ελληνική γλώσσα και αυτός να επιμένει στην κρητική διάλεκτο και την κρητική ιστορία… κάθε μάθημα και ένα ταξίδι για τους δύο μας.
Επιπλέον θα ήθελα να τονίσω την μοναδική αγάπη του για την κρητική μουσική και τον κρητικό τρόπο ζωής. Κάθε πρωί θα πιει τον ελληνικό καφέ του στο «Μέλι», πάντα με την ΑΝΑΤΟΛΗ στο χέρι και να διαβάζει κάθε της γραμμή. Είναι ίσως ο φανατικότερος αλλοδαπός αναγνώστης της. Πραγματικά νιώθω πολύ τυχερός που τον γνωρίζω και που έχω αυτή την επαφή μαζί του».
- Ο Μανώλης Πετάσης ευχαρίστησε το Λύκειο των Ελληνίδων για τη φιλοξενία, τον Σύλλογο Αλλοδαπών INCO για το έργο του αλλά «…και όλους εσάς που αποφασίσατε να μας τιμήσετε με την παρουσία σας μη διστάζοντας να έρθετε από το Σταυροχώρι, το Κουτσουνάρι, το Καβούσι, τη Παχειά Άμμο, το Βρουχά, τη Μίλατο και τη Νεάπολη».
«Οι Ενετοί και οι Κρητικοί»
Η ομιλία του Peter Rogers έγινε στην αγγλική γλώσσα. Ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και μακάρι να μπορούσε να επαναληφτεί και στην Ελληνική γλώσσα. Παρακολουθήσαμε ένα ταξίδι στην Ενετοκρατία, στην Κρητική αναγέννηση και στην εποχή του Ερωτόκριτου. Φαίνεται ότι την πραγματική Κρητική Ιστορία, μόλις τα τελευταία χρόνια έχουμε αρχίσει να την μαθαίνουμε. Πολλά πολύτιμα αρχεία είναι ακόμα κρυμμένα και, ποιος ξέρει, πόσα πολλά ακόμα θα γίνουν γνωστά στις επόμενες γενιές.
«Η Κρήτη έχει σπουδαία γεωπολιτική σημασία στην Ανατολική Μεσόγειο»
Κάνοντας μια σύντομη αναφορά στην ομιλία του Peter Rogers, δημοσιεύουμε τα παρακάτω:
- Η Κρήτη έχει σπουδαία γεωπολιτική σημασία στην Ανατολική Μεσόγειο, κυρίως λόγω του μεγέθους της και έχει μια πολυεπίπεδη και συνεχή ιστορία που ξεκινά από την Νεολιθική περίοδο μέχρι σήμερα. Θέλω να τονίσω τη συνέχεια της ιστορίας της, ως τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αρχικά με την ίδια τη Ρώμη και στη συνέχεια με την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης, η οποία διακόπτεται μόνο από την καταστροφική Αραβική παρουσία (824 – 961). Αυτή η διασύνδεση ήταν εντυπωσιακή παντού, σε στρατιωτικό, θρησκευτικό, οικονομικό και κυρίως γλωσσικό επίπεδο.
- Οι Ενετοί είχαν μια σχετικά νέα παρουσία στη Μεσόγειο. Από το ασφαλές καταφύγιό τους στην λιμνοθάλασσα της Βενετίας, γρήγορα ανέπτυξαν ένα συγκεντρωτικό “γραφειοκρατικό κράτος” με έμφαση στο εμπόριο κυρίως μέσω της θάλασσας. Την Κρήτη την απέκτησαν μετά από ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα πολέμου στην καταγεγραμμένη ιστορία, την συστηματική λεηλασία της Κωνσταντινούπολης το 1204. Διέθεταν έτσι μια αυτοκρατορία, αλλά χωρίς καμία προηγούμενη εμπειρία ελέγχου των μεγάλων εδαφών που κατέκτησαν. Εφάρμοσαν το μόνο μοντέλο που ήξεραν, αυτό της Βενετίας.
- Ο ομιλητής αναφέρθηκε στην Κρήτη ως ένα κομβικό σημείο των εμπορικών δρόμων μεγάλων αποστάσεων… στις βυζαντινές μεταρρυθμίσεις, στη φύση της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής δύναμης των Ενετών, στον Ενετικό “ιμπεριαλισμο” και στις κρητικές αστικές περιοχές (αρχιτεκτονική, κεντρική διοίκηση, λατινική αστική τάξη και αυστηρό θρησκευτικό έλεγχο που συνοδεύτηκε από απαξίωση των Κρητικών θρησκευτικών συμβόλων).
- Υπήρξε επιβολή ελέγχων στις αγροτικές περιοχές που έφερναν τις συνεχείς επαναστατικές αντιδράσεις. Αναφέρθηκε στην αντίσταση του Αλέξιου Καλλέργη (1282 – 1299 και στην επανάσταση του Αγίου Τίτου (1363 – 1364) οι οποίες ξεκίνησαν από βενετσιάνικες αριστοκρατικές οικογένειες.
- Ο ομιλητής έκανε αναφορά στο «παράδοξο» των εκκλησιών… της Παναγίας Κεράς στην Κριτσά (μέσα 13ου αιώνα) και του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στα Λακωνία (μέσα 14ου αιώνας) καθώς και στην αναφορά του Χριστόφορου Buodelmonte ότι το 1415 ο έλεγχος των Βενετών έξω τις πόλεις ήταν περισσότερο θεωρητικός παρά πραγματικός.
- Στο δεύτερο μέρος της ομιλίας του ο Peter Rogers αναφέρθηκε στην σταδιακή πτώση του ναυτικού εμπορίου στην Μεσόγειο, μετά την άνοιγμα προς Ινδία από τον Βάσκο ντε Γκάμα. Η Κρήτη έγινε έρμαιο των πειρατών επιδρομέων και τελικά ήλθε και η πτώση στη στους Οθωμανούς.
- «Το προηγούμενο διάστημα, το νησί είχε βιώσει μια περίοδο εξαιρετικής ευημερίας. Για ένα διάστημα η Κρήτη ήταν μέσα στο ευρωπαϊκό πολιτιστικό γίγνεσθαι» ανέφερε και έκανε παραλληλισμούς μεταξύ του Γουίλιαμ Σαίξπηρ και του Βιτσέντσου Κορνάρου.
Την εκδήλωση παρακολούθησε ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Ελληνικής Γλώσσας πατήρ Γεώργιος Μαρνέλλος, ο πρόεδρος του Κέντρου Μελέτης Ορθόδοξου Πολιτισμού καθηγητής Ιωάννης Λίλης και ο Γενικός Γραμματέας του Ινστιτούτου Ελληνικής Γλώσσας Μανώλης Δρακάκης.
Αντιπροσωπευτικά Κρητικά ακούσματα έπαιξαν οι μουσικοί Γιώργος Γουλιδάκης, Γιώργος Στεφανάκης, Γιώργος Κυριακάκης και Δημήτρης Καμαράτος. Τραγούδησαν οι Γιώργος Φουλεδάκης και Πέτρος Χουρδάκης.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ
