Στην αυγή του 2022 η Εκκλησία της Κρήτης αλλάζει ηγέτη και οδηγό στην Αρχιεπισκοπή Κρήτης. Η χθεσινή συνεδρίαση της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας της Κρήτης επιβεβαίωσε την προδιαγεγραμμένη εξέλιξη των γεγονότων.
Η χθεσινή απόφαση ήταν ομόφωνη και οδήγησε στην απαλλαγή του Αρχιεπισκόπου Ειρηναίου από τα καθήκοντά του. Η Αρχιεπισκοπή Κρήτης και η Σύνοδος της Εκκλησίας της Κρήτης δεν θα πορευτούν άλλο ακέφαλες, πρόβλημα που είχε επισημανθεί κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα λόγω της ασθένειας του πολιού και σεβαστού αρχιεπισκόπου Ειρηναίου. Το γεγονός ότι σε εποχές ποικίλων δοκιμασιών και πολλαπλών ανακατατάξεων στην Ελλάδα και στον κόσμο, η Εκκλησία της Κρήτης έδειχνε αδύναμη να διαχειριστεί το ουσιαστικό κενό ηγεσίας που υπήρχε, προφανώς και αποτέλεσε ένα σοβαρό ζήτημα για το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο ευσχήμως ζήτησε από τον Αρχιεπίσκοπο να παραιτηθεί. Το γεγονός πως η απάντηση δεν ήταν στην κατεύθυνση που αναμενόταν οδήγησε σε εξελίξεις. Αυτές που ανακοινώθηκαν και επίσημα χθες προκαλώντας ασφαλώς απορία, γιατί έπρεπε να αφεθεί η κρητική εκκλησία και ο Αρχιεπίσκοπος να εκτεθούν από την διαδικασία αυτή. «Ἡ Ἱερά Σύνοδος, λαμβάνοντας ὑπ᾿ ὄψη τίς ἐνώπιον τοῦ Προέδρου Πρωτοδικῶν ἔνορκες πιστοποιήσεις τῶν τριῶν ἰατρῶν- Καθηγητῶν Πανεπιστημίου, ὁμόφωνα ἀποφαίνεται περί τῆς ἀπαλλαγῆς τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης κ. Εἰρηναίου, ἀπό τά καθήκοντά του και ἀποστέλλει την ἀπόφασή Της, προς ἔγκριση ἤ μή, προς το Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο».
Ωστόσο η μακραίωνη εκκλησιαστική ιστορία βρίθει δυσχερειών, προβλημάτων, αλλά και δύσκολων καταστάσεων διαχείρισης των εναλλαγών στην κορυφή της εκκλησίας. Αρκεί κανείς να δει τα Πατριαρχεία και τις Αυτοκέφαλες Ορθόδοξες Εκκλησίες για να κατανοήσει πως ο εκκλησιαστικός χώρος έχει κι εκείνος διαφορετικές προσεγγίσεις και πρακτικές στην διαχείριση των διοικητικών κι άλλων θεμάτων. Παράλληλα, όμως, αναδεικνύει και την δυναμική του Συνοδικού Συστήματος που ισχύει στον Ορθόδοξο χώρο, αποτρέποντας τα αδιέξοδα. Είναι σαφές, πως επειδή ακριβώς υπάρχει το σύστημα αυτό, εξελίσσεται από χθες απρόσκοπτα η διαδικασία της διαδοχής του Αρχιεπισκόπου Κρήτης.
«Ἡ Ἐκκλησία Κρήτης, μέ σεβασμό και εὐγνωμοσύνη στό πρόσωπο, στήν προσφορά και το ἔργο τοῦ Σεβασμιωτάτου Προέδρου Της κ. Εἰρηναίου, ἔλαβε ὁμόφωνα τή δύσκολη αὐτή Ἀπόφαση».
Το τριπρόσωπο
Είναι ξεκάθαρο λοιπόν πως η διαδοχή στην Εκκλησία της Κρήτης θα γίνει «ἐξ αἰτίας τῶν χρονίων και μη ἀναστρέψιμων προβλημάτων τῆς ὑγείας του (Προέδρου της Συνόδου)». Κι αυτό αφού πιστοποιήθηκε πλέον, τώρα θα αποτυπωθεί και με τον πιο επίσημο νομικό τρόπο: Θα δημοσιευθεί εντός του Δεκεμβρίου 2021 στο ΦεΚ, αφού προηγηθούν όλες οι προετοιμασίες του σχετικού φακέλου και γίνει όλη η γραφειοκρατική δουλειά.
Ακολούθως θα προχωρήσουν οι διαδικασίες προκήρυξης για να σχηματιστεί το λεγόμενο τριπρόσωπο. Οι τρείς δηλαδή υποψήφιοι που θα διεκδικήσουν τον Αρχιεπισκοπικό θρόνο της εκκλησίας του Αποστόλου Τίτου.
Η συγκεκριμένη διαδικασία θα πρέπει ν’ αναμένεται εν μέσω των εορτών των Χριστουγέννων και σε κάθε περίπτωση θα εξελιχθεί εντός του Δεκεμβρίου. Το Φανάρι εκτιμάται πως θα βάλει το θέμα της διαδοχής στη Σύνοδο του Ιανουαρίου του 2022, θέλοντας να αποφύγει τις καθυστερήσεις, όπως εκτιμάται αυτή την στιγμή. Θα είναι δύσκολο να κωλυσιεργεί ή να επιλέξει την εκλογή Αρχιεπισκόπου Κρήτης σε συνεδρίαση της Συνόδου του Οικουμενικού Θρόνου κατά το Φεβρουάριο. Το επικρατέστερο σενάριο οδηγεί σε εκλογή στον πρώτο μήνα του νέου έτους.
Βέβαια, το κρισιμότερο θέμα όλων, παραμένουν τα πρόσωπα. Κι αυτά θεωρείται βέβαιο πως θα είναι τέσσερα κι ένα από αυτά δεν θα καταφέρει να ενταχθεί στο τριπρόσωπο. Ο Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου Ευγένιος, ο Μητροπολίτης Κισσάμου και Σελίνου Αμφιλόχιος, ο Μητροπολίτης Γορτύνης και Αρκαδίας Μακάριος καθώς και ο Μητροπολίτης Καστελίου, Αρκαλοχωρίου και Βιάννου Ανδρέας, θεωρούνται τέσσερα πρόσωπα που στην παρούσα συγκυρία θα διατυπωθούν τα ονόματά τους για το τριπρόσωπο. Αρκετοί σημειώνουν πως «οι συσχετισμοί συμπαθείας» δεν ευνοούν για πολλούς υποψηφίους, αλλά κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να δούμε στο τριπρόσωπο και τους δύο Μητροπολίτες από το Λασίθι. Τον Μητροπολίτη Πέτρας και Χερρονήσου Γεράσιμο ή τον Μητροπολίτη Ιεραπύτνης και Σητείας Κύριλλο. Θεωρείται αδύνατον να είναι ο Μητροπολίτης Λάμπης και Σφακίων Ειρηναίος, ενώ δε θεωρείται πιθανόν να εκδηλώσει ενδιαφέρον ο Κυδωνίας και Αποκορώνου Δαμασκηνός.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ