«Κάθε πρωί το πρώτο πράγμα που κάνω, όταν ξυπνάω, είναι να πάρω τηλέφωνο τη μητέρα μου στο Χάρκοβο για να δω εάν είναι ζωντανή. Κάθε μέρα φοβάμαι ότι μια βόμβα θα πέσει στο σπίτι της και θα τη σκοτώσει». Η περιγραφή αυτή, που κάνει στην ΑΝΑΤΟΛΗ η Ουκρανή Όλγα Κλιμένκο- Σουβέροβα (Olga Klimenko-Shuverova), που μένει μόνιμα μαζί με τον σύζυγο και το παιδί της και εργάζεται τα τελευταία 9 χρόνια στον Άγιο Νικόλαο, σοκάρει. Και είναι ίσως αρκετή για να αποδώσει ως ένα βαθμό τα συναισθήματα που ξυπνά ένας πόλεμος μέσα στις ανθρώπινες ψυχές.
Ή μήπως όχι;
«Εμείς που είμαστε εδώ, μακριά, δε μπορούμε να αντιληφθούμε πόσο απερίγραπτο είναι το συναίσθημα και αυτό το βάρος στα σωθικά», λέει από την μεριά της η Ουκρανή Λαρίσα Μπιλάκ (Larisa Bilak). Ζει 25 χρόνια στην Ελλάδα, τα 15 στην Κρήτη, στα μέρη μας, όπου και διαμένει μόνιμα μαζί με το ντόπιο σύζυγο και με τα παιδιά της.
«Ξυπνάς το πρωί και αναρωτιέσαι: Είναι καλά οι δικοί μου, θα μου απαντήσουν; Εάν πάρεις τηλέφωνο και δεν απαντήσει κανείς, τρελαίνεσαι. Φαντάζεσαι τις εικόνες του πολέμου στην πόλη, στο χωριό σου και λες: Δεν γίνεται, δεν μπορεί να είναι αλήθεια. Λέξεις όπως βομβαρδισμός, πόλεμος, πυροβολισμοί, νεκροί, έχουμε να τις πούμε από τα χρόνια του σχολείου στο μάθημα της ιστορίας, από τον πόλεμο με τους Γερμανούς. Κοιτάζω τον πατέρα μου, που στον πόλεμο του 1940 ήταν 4-5 χρονών και λέω ότι ο άνθρωπος αυτός ξαναζεί πόλεμο τον 21ο αιώνα».
«Ποτέ δεν ξέρεις τί θα συμβεί…»
Οι συγγενείς της μιας γυναίκας είναι στη δυτική, της άλλης στην ανατολική Ουκρανία. Πέρα από τη στενή φιλία, τις συνδέει ο φόβος. Και το συναίσθημα αυτό που βιώνουν εδώ και μια εβδομάδα αφ’ ότου οι ρωσικές ερπύστριες ξεκίνησαν να εισβάλουν στη χώρα τους και οι πύραυλοι και οι σφαίρες να διαπερνούν ανθρώπους, κτήρια και να τρυπούν παντοτινά ψυχές.
Οι γονείς, ο αδελφός και η νύφη της Λαρίσας μένουν στο Ιβάνο-Φράνκιβσκ, πόλη της Ουκρανίας που βρίσκεται 114 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Λβιβ και 452 χιλιόμετρα Δυτικά-νοτιοδυτικά του Κιέβου. Εκεί οι εχθροπραξίες έχουν σταματήσει, όπως μας λέει, μετά την πρώτη μέρα της ρωσικής εισβολής (την περασμένη Πέμπτη), όταν και καταστράφηκαν ολοσχερώς από τα πυρά και τους βομβαρδισμούς το στρατιωτικό και το πολιτικό αεροδρόμιο.
«Οι γονείς μου έβλεπαν την καταστροφή από τα παράθυρα της πολυκατοικίας τους, μένουν στα 3 χιλιόμετρα», αναφέρει. Και μπορεί στο συγκεκριμένο μέρος μέχρι και χθες το κλίμα να μην ήταν τεταμένο όσο σε άλλα μέρη, ωστόσο η Λαρίσα επικοινωνεί πολλές φορές μαζί τους μέσα στην ημέρα με μηνύματα. «Ποτέ δεν ξέρεις τί θα συμβεί», λέει. Οι άνθρωποί της έχουν φύγει προς ένα κοντινό χωριό, όπου έχουν συγγενείς, φοβούμενοι για τη ζωή τους. «Οι νύχτες περνούν γι’ αυτούς δύσκολα, κλείνουν όλα τα φώτα και αυτοκίνητο περνά μια στο τόσο – εάν περάσει, μού έλεγε ο πατέρας μου», συμπληρώνει.
Στα καταφύγια και στο μετρό
για να προφυλαχθούν
Η Όλγα, έχει τη μητέρα της και το θείο της στο Χάρκοβο. Τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας, που εδώ και λίγα 24ωρα δέχεται ασταμάτητο σφυροκόπημα από τις οβίδες και τα πυρά του ρωσικού πυροβολικού. Νεκροί, τραυματίες, συντρίμμια, κατεστραμμένα κτήρια και υποδομές, συνθέτουν το σκηνικό μιας απόλυτης καταστροφής.
«Σε εργοστάσιο που φτιάχνουν σακούλες, ο προϊστάμενος έδωσε εντολή να δοθούν τέτοιες στους Ουκρανούς στρατιώτες για να μαζεύουν τους νεκρούς…», περιγράφει η Όλγα.
Δεν λείπουν, λέει, απουσία αστυνομίας και τα πλιάτσικα, οι κλοπές, οι λεηλασίες σε καταστήματα και σπίτια.
Και η Όλγα μιλά κάθε μέρα με τους δικούς της. Η μητέρα της μένει ένα περίπου χιλιόμετρο από σημεία που βομβαρδίζονται. Μεγάλα κτήρια και υποδομές (εργοστάσια, βιομηχανίες, το Δημαρχείο της πόλης, το Αστυνομικό Μέγαρο, κά.) ήταν τα πρώτα που δέχθηκαν πυραυλικές επιθέσεις, για να ακολουθήσουν σπίτια, ακόμη και νοσοκομεία.
«Μέχρι και την Τρίτη οι βομβαρδισμοί ήταν ασταμάτητοι, ήταν φοβερή αυτή η βουή από τα αεροπλάνα», της μετέφερε η μητέρα της. Μάλιστα αναγκάστηκε να καταφύγει, μαζί με πολλούς άλλους, στους σταθμούς του μετρό και σε καταφύγια για να προφυλαχθεί. «Ήταν τόσο αποπνικτική όμως η ατμόσφαιρα από τον τόσο κόσμο, που προτίμησε να γυρίσει στο σπίτι της…», προσθέτει η Όλγα.
«Ένα αμάξι φίλων που έφυγε βομβαρδίστηκε…»
Η μητέρα της ήθελε να έλθει στην Ελλάδα εδώ και καιρό, «αλλά δεν πρόλαβε λόγω της άδειας παραμονής. Τώρα είναι δύσκολο, δεν υπάρχει αεροδρόμιο και το ταξίδι με αυτοκίνητο είναι δύσκολο λόγω ηλικίας και θεμάτων υγείας. Επίσης φοβάται. Πριν μέρες, το ένα από τα δύο αμάξια φίλων της που έφυγαν βομβαρδίστηκε… Είναι μεγάλο το ρίσκο, ενώ δεν υπάρχει επίσης βενζίνη, πρέπει συνεχώς να σταματάς για ανεφοδιασμό, πρέπει κάπου μετά από 20 ώρες τουλάχιστον για ύπνο, ξεκούραση…», εξηγεί.
Όσον αφορά τους ισχυρισμούς που χρησιμοποιούνται από τη ρωσική πλευρά ως πρόφαση για να δικαιολογήσουν την ρωσική εισβολή, μας σχολιάζει: «Στη Ρωσία δεν επιτρέπεται καν να αναφέρουν ότι είναι πόλεμος, για “απελευθέρωση του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ” κάνουν λόγο».
Η Λαρίσα σημειώνει, πάντως, στο σημείο αυτό, ότι φίλη της Ρωσίδα μόλις έμαθε την περασμένη Πέμπτη για την εισβολή αμέσως της τηλεφώνησε. «Δεν πιστεύουμε ούτε εμείς ότι έγινε αυτό, είναι κρίμα, πού ζούμε; Αυτά μού είπε. Έχω δηλαδή την υποστήριξή της», ανέφερε. Σημειώνεται ότι τις προηγούμενες ημέρες στη Ρωσία έγιναν εκατοντάδες συλλήψεις κατά τη διάρκεια κινητοποιήσεων εναντίον του πολέμου, σύμφωνα με ακτιβιστές και μεγάλα ειδησεογραφικά πρακτορεία.
Ακόμη και να σταματήσει ο πόλεμος, το «βάρος» δεν θα φύγει
Με μια φωνή, Λαρίσα και Όλγα λένε να σταματήσει όσο γίνεται πιο γρήγορα, ο πόλεμος.
«Είναι σαν ένα κακό όνειρο, σαν μια ταινία που παρακολουθείς και που περιμένεις κάποια στιγμή να τελειώσει».
Έχουν να επισκεφθούν τη χώρα τους 4 και 3 χρόνια αντίστοιχα. Και μάλλον θα αργήσουν να το ξανακάνουν, όπως είπαν.
«Ακόμη πάντως και αύριο να σταματήσει όλο αυτό, το “βάρος” από μέσα μας δε θα φύγει, θα μείνει εκεί…», αναφέρει η Λαρίσα. «Τα σπίτια θα φτιαχτούν ξανά, οι ανθρώπινες ζωές όμως δε θα γυρίσουν πίσω…».
Κάλεσμα για ανθρωπιστική βοήθεια
Και οι δύο καλούν όλο τον κόσμο που μπορεί και επιθυμεί να βοηθήσει, με τρόφιμα, κουβέρτες, φάρμακα. Ήδη πολλές περιοχές βρίσκονται ή θα βρεθούν λίαν συντόμως και άλλες, σε σοβαρή έλλειψη.
Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός αναγνωρίζοντας την τεράστια ανθρωπιστική κρίση που έχει προκαλέσει το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία και με σκοπό να βοηθήσει τους εκατοντάδες χιλιάδες κατοίκους της που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, απευθύνει κάλεσμα στον κόσμο για συγκέντρωση χρημάτων.
Το ποσό που θα συγκεντρωθεί θα ενισχύσει τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που καταβάλει ο Ουκρανικός Ερυθρός Σταυρός για να συνδράμει τους πληγέντες σε όλη την χώρα.
Τραπεζικός λογαριασμός:
Τράπεζα: EUROBANK
Δικαιούχος: Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός
Αρ. Λογ/σμού: 0026.0240.30.0201205013
IBAN: GR2602602400000300201205013
Όλες οι καταθέσεις θα πρέπει να φέρουν την ένδειξη «Ουκρανία».
Επίσης ο Ε.Ε.Σ. διευρύνει το κάλεσμά του συγκεντρώνοντας τρόφιμα μακράς διάρκειας.
Στον Άγιο Νικόλαο η συγκέντρωση θα γίνεται καθημερινά 10.00-17.00 στη στέγη του Περιφερειακού Τμήματος του Ε.Ε.Σ. στην πλαζ του ΕΟΤ.
ΝΙΚΟΣ ΣΓΟΥΡΟΣ
