Την φετινή χρονιά η Ελλάδα με τα θετικά νούμερα που καταγράφονται στον τουρισμό εκτιμάται πως θα έχει τουλάχιστον 3% ανάπτυξη. Την άποψη αυτή υιοθετεί και ο πρόεδρος του Τμήματος Ανατολικής Κρήτης του Οικονομικού Επιμελητηρίου Σταύρος Καρτέρης, στο πλαίσιο της συζήτησης που έχει ανοίξει τις τελευταίες μέρες, για την πορεία της οικονομίας, με δεδομένη και την ανακοίνωση των εαρινών προβλέψεων της Kομισιόν για την οικονομία στην Ευρώπη.
«Τα έσοδα του τουρισμού πάνε καλά, όπως διαπιστώνουμε. Δεν πιστεύω ότι θα αμφισβητηθεί μια ανάπτυξη της τάξεως του 3%. Ωστόσο, τα μεγάλα στοιχήματα της χρονιάς που διανύουμε και της επόμενης είναι ο χειμώνας που έρχεται και η επόμενη τουριστική σεζόν», επισημαίνει ο κ. Καρτέρης, αναλύοντας τα δεδομένα που υπάρχουν αυτή την περίοδο και απασχολούν οικονομολόγους, επιχειρηματίες, αλλά και εκπροσώπους φορέων στην Ελλάδα και στην Κρήτη.
Η ενέργεια το φετινό χειμώνα θα είναι η κρίσιμη παράμετρος που θα καθορίσει την πορεία των ευρωπαϊκών χωρών, όχι μόνο της κεντρικής Ευρώπης, αλλά και του νότου. Η μεγάλη εξάρτηση από τους ενεργειακούς πόρους της Ρωσίας και συνολικά από την αδυναμία της Ευρώπης να διαχειριστεί γρήγορα τα προβλήματα, που συσσωρεύει ο πόλεμος και η στάση της Ρωσίας, δεν μπορούν να μην επηρεάζουν το σύνολο των ευρωπαϊκών κοινωνιών.
«Στο θέμα αυτό μπορούμε να δούμε αρκετά αρνητικά δεδομένα, τα οποία ίσως δεν μπορούμε να προδιαγράψουμε σήμερα. Ενδεχομένως να καταγράψουμε μια αρνητική επίδραση ακόμα και στην τουριστική περίοδο της επόμενης χρονιάς. Διότι βλέπουμε για παράδειγμα την κατανάλωση των Ευρωπαίων φέτος, που περιορίζεται σημαντικά. Αυτό το δεδομένο την επόμενη χρονιά μπορεί να είναι πολύ χειρότερο, αν επιδεινωθούν οι συνθήκες και υπάρχει μεγαλύτερο αίσθημα ανασφάλειας. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να επηρεαστεί ο τουρισμός και η οικονομία γενικότερα. Με δεδομένο ότι η κατανάλωση είναι το 80% του Α.Ε.Π. κατανοούμε όλοι την σημασία που έχει η κατανάλωση και τις συνέπειες που προκαλεί η μείωσή της», εξηγεί ο Πρόεδρος του Τμήματος Ανατολικής Κρήτης του Οικονομικού Επιμελητηρίου.
Για τα επιτόκια
Το θέμα που ο πρόεδρος θεωρεί κρίσιμο αφορά τα επιτόκια και την ανάγκη να τιθασευτούν. «Η Αμερική έχει κάνει κάποια βήματα μπροστά, η Ευρώπη προβλέπεται να προχωρήσει σε άλλες δύο αυξήσεις, με την πρόβλεψη να λέει πως θα πάμε έως το 2,5% στα επιτόκια. Αυτό θα αυξήσει πάρα πολύ τα κόστη τόσο στους ιδιώτες όσο και στις επιχειρήσεις. Είναι αναγκασμένη η κεντρική τράπεζα να το κάνει, αλλά θα έχει επίπτωση στο κόστος του χρήματος, δηλαδή όλα τα δάνεια στεγαστικά κι άλλα θα γίνουν ακριβότερα και μαζί με τον πληθωρισμό που θα ροκανίζει το εισόδημα, θα εντείνεται το πρόβλημα», αναφέρει ο κ. Καρτέρης.
Είναι προφανές ακόμα πως όλη αυτή η υπερβάλλουσα ζήτηση που υπήρξε μετά την πανδημία οδηγεί και σε συνθήκες που δεν εξισορροπούν ακόμα τις αγορές. Το στοίχημα είναι ασφαλώς δύσκολο, διότι το θέμα της Ουκρανίας δεν κλείνει και μπορεί να υπάρξει αναζωπύρωση κάθε στιγμή με δυσμενείς εξελίξεις και επιπλέον προβλήματα. «Οι προβλέψεις βέβαια στην Ευρώπη είναι πως κάποια στιγμή μέσα στο 2023 θα αρχίσουν να πέφτουν οι τιμές και ο πληθωρισμός λίγο θα πέφτει. Αλλά όλα αυτά παραμένουν για μας ερωτηματικό που μένει ν’ απαντηθεί», σημειώνει.
Ταμείο Ανάκαμψης
Ένα δεδομένο που γεννά ελπίδες σύμφωνα με τον κ. Καρτέρη, είναι το Ταμείο Ανάκαμψης και η συνδρομή του στην ανάπτυξη της χώρας τα επόμενα χρόνια.
«Βλέπουμε από τις τράπεζες και την αγορά ότι συζητιούνται αρκετά τα μεγάλα έργα που θα χρηματοδοτηθούν από το ταμείο ανάκαμψης και δημιουργούν ελπίδες. Αν αρχίσουν να υλοποιούνται, σίγουρα θα τροφοδοτήσουν την οικονομία αναπτυξιακά. Δεν θα τα δούμε άμεσα, αλλά υπάρχει προοπτική που βοηθάει την αγορά. Δηλαδή υπάρχουν προοπτικές για νέες θέσεις εργασίας, ειδικά αν αξιοποιηθούν στους παραγωγικούς τομείς τα κονδύλια και καταφέρουν να δώσουν μια νέα ώθηση στην οικονομία», σημειώνει ο Σταύρος Καρτέρης.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
