Όλα τα κακά και τα… καλά της μοίρας του διαλαλούσε ο πλανόδιος επισκέπτης της πόλης μας που συναντήσαμε σε δρόμους του Αγίου Νικολάου. Οδηγούσε τη λατέρνα του και γυρίζοντας τη μανιβέλα, ακούγαμε γνωστές μελωδίες. «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο και… πολύτεκνος!» έγραφε στο πλάι η λατέρνα του και ζητούσε τη βοήθεια των διερχόμενων.
* Η λατέρνα είναι μουσικό όργανο που παράγει μουσική με ένα περιστρεφόμενο κύλινδρο με καρφιά, με το κάθε ένα από αυτά να παράγει και μία νότα. Η ιστορία της λατέρνας είναι πολύ μεγάλη. Μέχρι τον Μεσαίωνα τα εν λόγω όργανα προορίζονταν κυρίως για τη διασκέδαση της άρχουσας τάξης. Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και ολόκληρο τον 20ό η λατέρνα μεσουρανούσε στα λαϊκά στρώματα και προοριζόταν αποκλειστικά για τη διασκέδασή τους. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά η χρήση της λατέρνας καταδιώχθηκε ως μία από τις δραστηριότητες του υποκόσμου, που έπρεπε να εξαλειφθεί. Το ραδιόφωνο και το γραμμόφωνο έδωσαν το τέλος της λατέρνας, παίρνοντας τη θέση της.
* Κάποιες φορές τις βλέπουμε σε παλιές ασπρόμαυρες κινηματογραφικές ταινίες που ακόμα προβάλλονται από τα κανάλια της τηλεόρασής μας. Ιδιαίτερα γνωστή είναι η κινηματογραφική ταινία «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο» που γυρίστηκε το 1955. Έκοψε 126.530 εισιτήρια.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ