Στο δρόμο για το οροπέδιο Καθαρού, σε υψόμετρο 700 περίπου μέτρων είδα την πρώτη ανθισμένη ασκελοτούρα (scilla maritima) του φετινού φθινοπώρου. Από το υψόμετρο αυτό και πάνω είδα πολύ περισσότερες!
Υπολογίζω, από το τωρινό μέγεθός τους ότι θα βγήκαν από τη γη τουλάχιστον πριν από δύο εβδομάδες, ίσως από τα τέλη του Ιουλίου, κάτι το οποίο δεν είναι ασυνήθιστο.
- Η ασκελοτούρα είναι το πρώτο φυτό που θα ζωντανέψει από τα μέσα κιόλας του καλοκαιριού και αποτελεί έναν προάγγελο του φθινοπώρου. Συνηθίζουμε να εκτιμούμε τις καιρικές συνθήκες του επερχόμενου φθινοπώρου από το πόσο νωρίς θα δούμε τις πρώτες ασκελοτούρες. Θα μπορούσαμε να ερμηνεύσουμε τη φετινή πρώιμη εμφάνισή τους ότι η φθινοπωρινή αλλαγή του καιρού δεν είναι μακριά. Θα δείξει. Πάντως η εμφάνιση των πρώτων ασκελοτούρων μου δημιουργεί κάθε χρόνο… φιλοσοφικές σκέψεις… «την βγάλαμε και αυτήν την χρονιά και μια νέα αρχίζει που ελπίζουμε ότι θα είναι καλύτερη από την προηγουμένη».
- Ο Μανώλης Πιτυκάκης αναφέρει ότι οι γεωργοί αποκαλούν την ασκελοτούρα το «πρώτο φύτρο τσή γης» γιατί βλασταίνει πολύ πρώιμα. Από την πρόοδό του υπολογίζουν και την επιτυχία των σπαρτών. Επειδή “σκελώνει”, δηλαδή γύρω από τον κεντρικό βολβό βγάζει ένα σωρό άλλους μικρότερους, θεωρείται γουρλίδικο και γι’ αυτό στα χωριά ξεριζώνουν μιαν ασκελοτούρα και την κρεμάνε την Πρωτοχρονιά στο ανώφλι της πόρτας, όπου παραμένει όλον το χρόνο, για να “σκελώσει” και το σπαρτό τους.
- Όσο για το όνομα, ο Μανώλης Πιτυκάκης θεωρεί ότι το όνομα προέρχεται από το φυτό σκίλλα, μία από τις ογδόντα ποικιλίες του οποίου αποτελεί. Ωστόσο οι γεωργοί πιστεύουν ότι προήλθε από το ρήμα σκελώνω επειδή γύρω από τον κεντρικό βολβό αναπτύσσονται και πολλοί άλλοι και γι’ αυτό το θεωρούν και σαν φυτό που φέρνει γούρι. Κατά τον Μιχάλη Κασσωτάκη η λέξη πιθανόν προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ασκελής (=αυτός που ανθίσταται, ο μαλακός).
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ
