Απλός, ταπεινόφρων, οικείος, δοτικός, ανθρώπινος με σπινθηροβόλο βλέμμα και αγωνιστικό φρόνημα – τα χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν κάθε μεγάλο δημιουργό, είναι εκείνα που και εμείς ανιχνεύσαμε, στο δίωρο που συνομιλήσαμε με τον μεγάλο Έλληνα μουσικοσυνθέτη Χρήστο Λεοντή, σήμερα το απόγευμα, στη Μίλατο.
Με την ευκαιρία ενός κορυφαίου καλλιτεχνικού γεγονότος – της συναυλίας υπό τη δική του διεύθυνση – ο 83χρονος σήμερα Χρήστος Λεοντής θα εορτάσει στον τόπο μας, τα 60 χρόνια αδιάλειπτης καλλιτεχνικής πορείας και συμβολής στα πολιτιστικά πράγματα της χώρας, συνδυάζοντάς το με την τιμή για την ιστορική επέτειο συμπλήρωσης 200 χρόνων από το ολοκαύτωμα του Σπηλαίου της Μιλάτου. Για το γεγονός αυτό δόθηκε συνέντευξη, σήμερα, στη Μίλατο.
Ο Πρόεδρος του ΠΑΟΔΑΝ, αντιδήμαρχος Χάρης Αλεξάκης αναφέρθηκε στην κορυφαία εκδήλωση του καλοκαιριού, που διοργανώνει ο Πολιτιστικός Αθλητικός Οργανισμός και ο Δήμος Αγίου Νικολάου σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Μιλάτου. «Έχουμε η χαρά να φιλοξενούμε τον Χρήστο Λεοντή, έναν από τους σημαντικότερους εν ζωή δημιουργούς, τον οποίο θα τιμήσουμε για τα 60 χρόνια προσφοράς του στον ελληνικό πολιτισμό, συνδυάζοντάς το με τη συμπλήρωση της επετείου των 200 χρόνων από το ολοκαύτωμα του Σπηλαίου της Μιλάτου. Η ταύτιση της θυσίας των εγκλείστων στο Σπήλαιο της Μιλάτου με τους «ελεύθερους πολιορκημένους» του Μεσολογγίου ήταν η αρχική ιδέα και μας απασχόλησε το πώς θα μπορούσαμε να τα παντρέψουμε. Η αποδοχή του Χρήσου Λεοντή να συμπράξει με τη Μουσική Χορωδία μας, μας γέμισε χαρά», είπε ο κ. Αλεξάκης.
Με θερμά λόγια μίλησε ο Χρήστος Λεοντής για τη φιλοξενία που του επιφυλάχθηκε αλλά και για την Χορωδία του Δήμου Αγίου Νικολάου, η οποία, όπως είπε τον ενθουσίασε, συγχαίροντας το Δήμο και τον ΠΑΟΔΑΝ που στηρίζει την δράση και παραγωγή έργου από ένα τέτοιο μουσικό σύνολο, που αποτελεί κόσμημα και στοιχείο πολιτισμού για μία πόλη.
Ήταν η πρώτη φορά που επισκέπτεται τη Μίλατο και εδώ πληροφορήθηκε για τα δραματικά γεγονότα του 1823 στο Σπήλαιο της Μιλάτου. Σε πολλές πόλεις, εκείνη την εποχή, θυσιάστηκαν πολλοί – όλοι – οι άνθρωποι για να υπερασπιστούν την ελευθερία τους, γεγονός που για μένα, ιδεολογικά, είναι το άπαν. Εγώ δε γράφω μουσική για να βγάλω λεφτά – γιατί δεν έχω- ούτε για φιγούρα ή από ψώνιο. Αισθάνομαι την ανάγκη, κάθε φορά να εκφράζομαι σαν ένας κοινός πολίτης αυτού του τόπου, με τις αγωνίες του και την καθημερινότητά του. Αισθάνομαι σαν ένας απ’ όλους αυτούς, εδώ… Αυτό μου δίνει το κουράγιο και την έμπνευση, τα κείμενα στα οποία βασίζομαι να είναι γεννήματα ποιητών που έχουν να κάνουν με την ιστορία και τη ζωή των καθημερινών ανθρώπων… Και κυρίως, του αγώνα και την αγωνία του κάθε ανθρώπου να υπερασπιστεί την ελευθερία του και να στηρίξει την αξιοπρέπειά του, σε κάθε εποχή! Αυτό δείχνει όλη μας η Ιστορία, από την αρχαιότητα και ως σήμερα. Βέβαια, είμαστε μικρή χώρα, μικρός λαός και δυστυχώς, όσο πάει και η εξάρτηση, δυστυχώς, γίνεται μεγαλύτερη, στη σημερινή εποχή που ζούμε.
Όπως ξέρομε όλοι μας, και εγώ νομίζω ότι όλα αλλάζουν και μπορεί να αλλάξει και αυτό… Αυτός ο τρόπος που διοικείται αυτός ο τόπος… Μήπως και καταφέρομε να ορθώσουμε ανάστημα, αλληλέγγυος ο ένας με τον άλλον. Να περνά καλά και ο γείτονας και όχι μόνο αυτός ο ίδιος, γιατί θα πρέπει να σκέφτεσαι το διπλανός σου αν θες να ζήσεις μια ζωή με αξιοπρέπεια. Αυτές τις αξίες υπερασπίζομαι μέσα από τη μουσική μου. Και ο στίχος που με εκφράζει είναι του Ρίτσου από το «Καπνισμένο Τσουκάλι» με το οποίο τελειώνω πάντα τις συναυλίας που δίνω, που λέει: «…γιατί εμείς δεν τραγουδάμε, για να ξεχωρίζομε από τον κόσμο, εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο…». Αυτός Είναι ο στόχος της ζωής μου και η έκφρασή μου», τόνισε ο μεγάλος συνθέτης.
Ο δημιουργός της «Καντάτας Ελευθερίας» την οποία θα εκτελέσει, μαζί με άλλα έργα του, το Σάββατο το βράδυ, στο λιμανάκι της Μιλάτου, μίλησε για τα ερεθίσματα από τους αθάνατους στίχους και τα κείμενα του Σολωμού, του Μακρυγιάννη και του Ρήγα, το χρονικό δημιουργίας του σημαντικού αυτού έργου, σημειώνοντας ότι η πρώτη εκτέλεσή του έγινε στο Μέγαρο Μουσικής της Αθήνας. Η μουσική ενορχήστρωση των έργων αυτών δίνει την ευκαιρία να τα θυμηθούν όσοι τα έχουν διαβάσει και να τα μάθουν όσοι δεν τα γνωρίζουν, για να δούνε για τι θυσιάστηκαν αυτοί οι άνθρωποι, που εμείς τους κοροϊδεύουμε σήμερα και τους κλείνουμε την πόρτα κατάμουτρα»! «Εμείς δεν ήμασταν από τους προνομιούχους μουσικούς που γράψαμε τραγούδια… Απ’ ό,τι φάνηκε, εκφράσαμε τον ίδιο το λαό και τις επιθυμίες του. Δεν είναι τυχαίο, ότι το «Καπνισμένο τσουκάλι» του Ρίτσου, το τέλειωσα σε μια βραδιά. Πήγα το 1972 στα γεγονότα της Νομικής, όπως τόσος άλλος κόσμος. Εφυγα 11 το βράδυ από τη διαδήλωση και το πρωί το έργο το είχα σχεδιασμένο, τελειωμένο, κατέληξε.
Ο Δήμαρχος Αγίου Νικολάου Αντώνης Ζερβός μίλησε για την εκδήλωση, σημειώνοντας ότι η επέτειος του ολοκαυτώματος του Σπηλαίου της Μιλάτου αποτέλεσε τη μία από τις τρεις μεγάλες στιγμές του αγώνα κατά των Τούρκων στην Ανατολική Κρήτη (Μίλατο, Κουτάραντο Κριτσάς και Βρύσσες), όπου φάνηκε ότι όχι μόνο οι ντόπιοι καπεταναίοι αλλά και άλλοι από την υπόλοιπη Κρήτη, προσπάθησαν να εμποδίσουν την επέλαση των Τούρκων και των Αιγυπτίων, στο να παραμείνει η Κρήτη για κάμποσα χρόνια κάτω από τον Οθωμανικό ζυγό. Η απώλεια τόσων ζωών γυναικών και παιδιών, κατέδειξε τον αποτρόπαιο τρόπο που οι τότε κατακτητές αντιμετώπιζαν τους ντόπιους πληθυσμούς εξανδραποδίζοντας ολόκληρες τοπικές κοινωνίες.
Ευτυχής είναι η συγκυρία της συμπλήρωσης των 200 χρόνων από τα τραγικά γεγονότα του Σπηλαίου της Μιλάτου που ο μεγάλος Έλληνας συνθέτης συμπληρώνει 60 χρόνια στα μουσικά πράγματα της Ελλάδος. Για ανθρώπους της δικής μου ηλικίας, είναι ένας από εκείνους που με τα τραγούδια τους μεγαλώσαμε. Εκείνοι που μας έδωσαν με τα τραγούδια τους, τη δυνατότητα, σιγομιλώντας και σιγοτραγουδώντας πίσω από τις πόρτες, να συνεχίσομε να λέμε ότι είμαστε εδώ, επί δικτατορίας, παίρνοντας κουράγιο για να ξεπεράσομε τη δύσκολη εκείνη περίοδο. Άνθρωποι σαν τον Χρήστο Λεοντή εκείνη την εποχή είχαν και πράγματα για να κάνουν μουσική, τον πόνο του κόσμου, τόσο μεγάλα κείμενα Ελλήνων ποιητών. Σήμερα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Τότε οι καλλιτέχνες κατέγραφαν τον πόνο, την αγωνία, την αγάπη, το μίσος και άλλα έντονα συναισθήματα της κοινωνίας, που σήμερα έχουν εκλείψει. Ακόμη και σήμερα τα τραγούδια σας ακούγονται περισσότερο και διατηρούνται ύστερα από 60 χρόνια! Τα καινούρια ακούγονται μια ή δύο σεζόν και ξεχνιούνται…. Το δικό σας έργο θα μείνει στο διηνεκές για να θυμίζει στις επόμενες γενιές τι συνέβη στα πολιτιστικά, στα πολιτικά, στα κοινωνικά πράγματα, στο πέρασμα του αιώνα», είπε ο δήμαρχος, ευχαριστώντας τον Ελληνα συνθέτη που αποδέχθηκε την πρόσκληση του Δήμου για να τιμήσει με την παρουσία και το έργο του να τιμήσει ένα από τα κορυφαία ιστορικά γεγονότα του τόπου μας.
Ο μαέστρος της Δημοτικής Χορωδίας του Δήμου Αγίου Νικολάου Μανώλης Κανακάκης μίλησε με θερμά λόγια για την ευκαιρία συνεργασίας με το μεγάλο συνθέτη, εξηγώντας ότι το να δουλέψει η χορωδία ένα τέτοιο έργο ήταν και πρόκληση και χαρά. Το χαρακτηριστικό του Χρήστου Λεοντή είναι εκείνο που χαρακτηρίζει μια γενιά συνθετών οι οποίοι δημιουργούσαν και έτρεφαν ο κοινό όχι μόνο με καλλιτεχνικό αλλά και με κοινωνικό πρόσημο. Αυτό λείπει σήμερα. Ενώ έχουμε μεγάλους μουσικούς και καλλιτέχνες, λείπει μάλλον το κοινωνικό πρόσημο, από τους δημιουργούς που δεν αποτελούν ως φύσεις και πολιτικά όντα. Όχι κομματικά, αλλά με όραμα για την κοινωνία και να βλέπει τον εαυτό του μόνο μέσα από το «Εμείς». Αυτό λείπει δυστυχώς και η παρουσία του εδώ σήμερα είναι σημαντική, για τι αποτελεί ένα τρόπο και λόγο έμπνευσης για μας και για ανθρώπους που δύσκολα θα έρχονταν αλλιώς σε επαφή με το έργο του. Εξ άλλου πολλοί λίγοι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί είναι σήμερα ανοιχτοί σε ένα τέτοιο έργο, με όραμα», είπε ο κ. Κανακάκης.
Ο Πολτιστικός Σύλλογος Μιλάτου, παρείχε ζεστή φιλοξενία στην πρόσφατα ανακαινισμένη στέγη της στο χωριό, όπου δόθηκε η συνέντευξη. Η Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελλη Μέξη, ευχαρίστησε όλους τους συντελεστές, στη συμβολή των οποίων έγινε πραγματικότητα το κορυφαίο αυτό καλλιτεχνικό γεγονός στη Μίλατο και ιδιαίτερα τον κ. Λεοντή. Ευχήθηκε η συναυλία αυτή να αποτελέσει ευκαιρία και αφορμή για αναστοχασμό, για τα ιδανικά της ανεξαρτηρίας και ελευθερίας που ενέπνευσαν τους προγόνους μας. Και απηύθυνε ανοιχτή πρόσκληση προς όλους να παραστούν.
Τη συνέντευξη έκλεισε η πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων της Δημοτικής Φιλαρμονικής Πόπη Γεροντή – Μαλλιαρόζη, εκφράζοντας τη χαρά όλων για τη συμμετοχή στην πολύ σπουδαία αυτή εκδήλωση. Η γνωριμία και συνεργασία με τον Έλληνα μουσικοσυνθέτη, αποκάλυψε ότι εκτός από πολύ μεγάλος μουσικός είναι και πολύ σπουδαίος ως άνθρωπος, γεγονός που συνέβαλε στο να αποβάλουν τα μέλη της χορωδίας το άγχος και την αγωνία τους για την απόδοση τόσο σπουδαίου μουσικού έργου παρουσία ενός τόσο σπουδαίου μουσικοσυνθέτη.
Στη συναυλία που θα αρχίσει στις 9 μ.μ. στο λιμάνι της Μιλάτου, τραγουδούν, εκτός από τη Δημοτική Χορωδία, τρεις εξαιρετικοί τραγουδιστές – ο Μίλτος Πασχαλίδης, ο Κώστας Τριανταφυλλίφης και η Ιωάννα Φόρτη.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ