Τι αλλάζει στις δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης με νομοσχέδιο που ψηφίζεται την Τρίτη από τη Βουλή.
Τη ριζική αλλαγή της διαδικασίας αποτύπωσης της περιουσιακής κατάστασης στη σχετική δήλωση πόθεν έσχες όλων των υπόχρεων φέρνει νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, το οποίο αναμένεται να ψηφιστεί την Τρίτη από την Ολομέλεια της Βουλής. Σκοπός του νομοσχεδίου είναι να καταστεί η διαδικασία περισσότερο φιλική προς τους υπόχρεους μέσω της αύξησης, αφενός, των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων που διαλειτουργούν με το ηλεκτρονικό σύστημα της εφαρμογής www.pothen.gr, και, αφετέρου, μέσω της αύξησης των πεδίων των δηλώσεων που συμπληρώνονται αυτόματα μέσω διαλειτουργικότητας. Ομως, η μεγαλύτερη αλλαγή που φέρνει το νομοσχέδιο είναι η οριστικοποίηση του πλαισίου, ώστε για πρώτη φορά στις επόμενες δηλώσεις να περιληφθεί από τους υπόχρεους και η περιουσιακή κατάσταση των ανήλικων τέκνων τους. Η πρώτη σχετική ρύθμιση ψηφίστηκε τον Μάρτιο του 2023. Με δεδομένο, όμως, ότι έκτοτε δεν έχουν υποβληθεί δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης, οι ρυθμίσεις που θα φέρει το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης ολοκληρώνουν το ρυθμιστικό πεδίο, με την καταγραφή της περιουσίας και των ανήλικων τέκνων να αποτελεί πλέον υποχρεωτικό στοιχείο στη δήλωση πόθεν έσχες.
Οι νέες ρυθμίσεις για τα ανήλικα τέκνα είναι σε δύο επίπεδα. Το πρώτο αφορά τους δικαστικούς και εισαγγελικούς λειτουργούς, καθώς καθίσταται υποχρεωτική η δήλωση κάθε συμβολαιογραφικής πράξης που σχετίζεται με μεταβίβαση περιουσίας προς ανήλικο τέκνο. Συγκεκριμένα, οι συμβολαιογράφοι υποχρεούνται να υποβάλλουν, αποκλειστικά ηλεκτρονικά, αντίγραφο κάθε συμβολαιογραφικού εγγράφου που συντάσσεται από αυτούς, με το οποίο αναλαμβάνεται η υποχρέωση ή μεταβιβάζεται από ή προς δικαστικό ή εισαγγελικό λειτουργό, από ή προς σύζυγο, πρόσωπο με το οποίο έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης ή ανήλικο τέκνο του, οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο, κινητό ή ακίνητο, δικαίωμα ή αποδοχή κληρονομιάς.
Λίστες προσώπων
Η δεύτερη ρύθμιση συνδέεται με την υποχρέωση των αρμόδιων φορέων να επικαιροποιούν τις λίστες των προσώπων τα οποία υποχρεούνται σε δήλωση να συμπεριλαμβάνουν και τα ανήλικα τέκνα τους. Η ρύθμιση αυτή έρχεται να ολοκληρώσει το πλαίσιο υποχρεωτικότητας συμπερίληψης και της περιουσιακής κατάστασης ανήλικων τέκνων. Η διάταξη αναφέρει ότι ο αρμόδιος φορέας στον οποίο υπάγονται ή από τον οποίο εποπτεύονται οι υπόχρεοι ετήσιας δήλωσης περιουσιακής κατάστασης υποχρεούται να καταχωρίσει ηλεκτρονικά -μέσω της ενιαίας διαδικτυακής εφαρμογής- και να οριστικοποιήσει την κατάσταση των υπόχρεων για την υποβολή ετήσιας και αρχικής δήλωσης προσώπων, συμπεριλαμβανομένων των συζύγων τους, των εν διαστάσει συζύγων τους ή των προσώπων με τα οποία έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, καθώς και των ανήλικων τέκνων τους.
Ταυτόχρονα, στο νομοσχέδιο προβλέπεται και η αυτοτελής υποχρέωση συζύγων, εν διαστάσει συζύγων, συντρόφων στο πλαίσιο του συμφώνου συμβίωσης με υπόχρεα σε δήλωση πρόσωπα να υποβάλλουν και αυτά δήλωση ως εκ της ως άνω σχέσης τους με τον υπόχρεο. Η ρύθμιση έρχεται να λύσει ένα πρόβλημα που είχε προκύψει κυρίως σε ζευγάρια τα οποία βρίσκονταν σε διάσταση και το ένα μέλος αρνείτο να στείλει στοιχεία περιουσιακής κατάστασης. Με το ισχύον πλαίσιο, αν ο/η εν διαστάσει σύζυγος υπόχρεου δεν υπέβαλε δήλωση, η ευθύνη για τη μη υποβολή βάρυνε το πρόσωπο το οποίο ήταν υπόχρεο. Πλέον, με τη νέα διάταξη της αυτοτελούς υποχρέωσης, η ευθύνη θα βαρύνει το πρόσωπο το οποίο δεν αποστέλλει τα στοιχεία.
Απαγορεύσεις
Οι αλλαγές και το νέο τοπίο στο πολιτικό σκηνικό επέβαλαν στο υπουργείο Δικαιοσύνης την επέκταση περιορισμών που υπήρχαν για βουλευτές και μέλη κυβέρνησης και σε εξωκοινοβουλευτικούς αρχηγούς κομμάτων τα οποία λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση. Συγκεκριμένα, την απαγόρευση κάθε χρηματιστηριακής συναλλαγής. Τη δεδομένη χρονική στιγμή, η επέκταση της ρύθμισης αφορά μόνο τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανο Κασσελάκη και τον γ.γ του ΜέΡΑ25 Γιάνη Βαρουφάκη, καθώς δεν είναι βουλευτές, ενώ μένει να φανεί το αποτέλεσμα των εσωκομματικών διαδικασιών στο ΠΑΣΟΚ. Αυτονοήτως, αν η κάλπη εκλέξει πρόσωπο που δεν είναι μέλος της Βουλής, η απαγόρευση θα αφορά και τον/τη νέα πρόεδρο.
Κατά τη συνεδρίαση της επιτροπής της Βουλής αρκετή συζήτηση έγινε και για τη χρονική διάρκεια διατήρησης των στοιχείων, καθώς με την προτεινόμενη ρύθμιση τα στοιχεία θα διατηρούνται μόνο για πέντε έτη. Η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες ζήτησε επέκταση της χρονικής διάρκειας των αρχείων, με την τελική απόφαση να λαμβάνεται στη συζήτηση στην Ολομέλεια, την Τρίτη. Τέλος, το νομοσχέδιο τροποποιεί και τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία πρέπει να δηλώνονται και αφορούν τραπεζικά προϊόντα. Με τη νέα ρύθμιση, οι υπόχρεοι
θα πρέπει να δηλώνουν όχι απλώς τις κάθε είδους καταθέσεις, αλλά και τις τοποθετήσεις σε λογαριασμούς πληρωμών σε πιστωτικά ιδρύματα και χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, τα κάθε είδους χρηματιστηριακά ή ασφαλιστικά προϊόντα και συμμετοχές σε κεφάλαια επιχειρηματικών ή επενδυτικών συμμετοχών (funds) και καταπιστεύματα (trusts), καθώς και τα πολύτιμα μέταλλα και νομίσματα που τηρούνται σε λογαριασμούς φύλαξης ή αγοραπωλησίας πιστωτικών ιδρυμάτων.
