Στις 29 Αυγούστου είναι προγραμματισμένη η καταληκτική σύσκεψη στην Περιφέρεια Κρήτης για την οριστικοποίηση της διατύπωσης των προτάσεων που σκοπεύει να καταθέσει η Περιφέρεια Κρήτης στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για το «Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό» και τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που προωθείται σε συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού.
Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης και λόγω του σημαντικού ρυθμιστικού ρόλου που καλείται να παίξει κατευθύνοντας ή ανακατευθύνοντας την εξέλιξη της τουριστικής ανάπτυξης της χώρας, μεγάλη σημασία έχει η έκφραση άποψης και η κατάθεσή της ώστε να ληφθεί υπ’ όψιν από τα συναρμόδια υπουργεία, για τη διαμόρφωση του τελικού νομοθετήματος που θα εισαχθεί στη Βουλή.
Εντούτοις, η συμμετοχή ήταν μικρή γεγονός που δεν έμεινε απαρατήρητο, γεννώντας ερωτηματικά για τις απουσίες, ιδιαίτερα παραγόντων από το ευρύ τουριστικό κύκλωμα, τις προτάσεις των οποίων ζητά η Περιφέρεια Κρήτης προκειμένου να τις επεξεργαστεί και να διαμορφώσει την τελική ολοκληρωμένη θέση της για το χωροταξικό σχεδιασμό που θα βάλει το γενικό πλαίσιο για την περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη στην Κρήτη, τα επόμενα χρόνια.
Στη σύσκεψη παρέστησαν οι Αντιπεριφερειάρχες Λασιθίου Γιάννης Ανδρουλάκης, Τουρισμού & e-Gov Κυριάκος Κώτσογλου και Περιβάλλοντος Νίκος Ξυλούρης. Επίσης από την Περιφέρεια παρέστησαν, ο Γενικός Διευθυντής Βιώσιμης Ανάπτυξης Μαρίνος Κριτσωτάκης, η Διευθύντρια Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Αννα Καγιαμπάκη και ο Τμηματάρχης Περιβάλλοντος της Π.Ε. Λασιθίου Μανόλης Ρουκουνάκης και ο Αντιδήμαρχος Σητείας Στέλιος Σπυριδάκης. Είχαν επίσης προσκληθεί εκπρόσωποι από ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων γύρω από τον Τουρισμό, από τους οποίους παρέστησαν, ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Σητείας Γιάννης Κακουράκης, ο Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ξενοδόχων Ν. Λασιθίου Γιώργος Αλεξανδράκης, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ενοικιαζομένων Δωματίων Σητείας και Διευθύνων Σύμβουλος του Οργανισμού Ανάπτυξης Σητείας Κων. Βασιλάκης. Ο συντονιστής του Γεωπάρκου Σητείας Βαγγέλης Περάκης, ο Διευθυντής της ΑΣΤΕΚ Γιώργος Κλεισαρχάκης και η καθηγήτρια της Σχολής Ιωάννα Σαραντοπούλου.
Το επιθυμητό είναι η στόχευση για την επίτευξη της διάχυσης του Κρητικού Τουρισμού, στον χρόνο και στον τόπο και ο τρόπος, ώστε να παραμείνει βιώσιμος ως προϊόν χωρίς να εξαντλεί τον τόπο. Σε αυτό περικλείεται το πνεύμα για το επιθυμητό στρατηγικό μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης της Κρήτης, σε βάθος χρόνου, αφού ακόμη δεν μπορεί κάποιος να στηρίξει με επιχειρήματα την εκδήλωση φαινομένων «υπερτουρισμού» στο νησί, γιατί και όπου εκδηλώνονται συμπτώματα τέτοιου προβλήματος, σχετίζονται με τις επιλογές τοπικής διαχείρισης και όχι γενικότερου φαινομένου.
Κριτική, ήταν γενικότερα η θεώρηση των περισσοτέρων απ’ όσους μίλησαν, η τοποθέτησή τους για το προτεινόμενο Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό, ειδικά για τον τρόπο που χωρίζει την επικράτεια λαμβάνοντας ως υπόβαθρο το «καποδιστριακό αυτοδοικητικό χάρτη», παραγνωρίζοντας όμως την ποικιλομορφία και έντονη διαφοροποίηση ως προς τον βαθμό τουριστικής ανάπτυξης ακόμη και σε επίπεδο σημερινής Τοπικής Κοινότητας. Αυτό θεωρείται μείζον πρόβλημα, που οδηγεί σε στρέβλωση τον σχεδιασμό, από την ίδια την αφετηρία του ακόμη και, όπως προβλέπουν οι παροικούντες την τουριστική «Ιερουσαλήμ» θα υπάρξουν έντονες αντιδράσεις αν δεν αναθεωρηθεί η βάση του σχεδιασμού – κάτι για το οποίο δεν τρέφουν και μεγάλες προσδοκίες οι γνώστες των διαδικασιών αυτών. Εν πολλοίς, όπως σχολιάστηκε χθες, παραπέμπει στη λογική προηγούμενων ανάλογων αποπειρών που ναυάγησαν, προσκρούοντας στο ΣτΕ το 2009 και 2013, μετά από προσφυγές.
«Η ζωνοποίηση πρέπει να γίνει σε επίπεδο Τοπικής Κοινότητας. Οι περιορισμοί πρέπει να είναι στο επίπεδο αρτιότητας. Και η συμμετοχή στα χρηματοδοτικά εργαλεία θα πρέπει να είναι με βάση τους αναπτυξιακούς νόμους και τις διατάξεις του ΕΣΠΑ, αλλά ισότιμοι, σε όλες τις κατηγορίες», επεσήμανε ο κ. Κώτσογλου και άλλοι.
Απαράδεκτα χαρακτηρίστηκαν τα κριτήρια και η μέθοδος σε συνδυασμό με ένα αλγόριθμο που χρησιμοποιήθηκαν για να χαρακτηριστούν οι διάφορες περιοχές ως Περιοχές ελέγχου, Αναπτυγμένες περιοχές, Αναπτυσσόμενες περιοχές, Περιοχές με δυνατότητες ανάπτυξης και Μη αναπτυγμένες περιοχές.
Επίσης θεωρείται αδικαιολόγητο να μην δίνεται η δυνατότητα κατασκευής κύριων ή μη κύριων καταλυμάτων σε «υπό ανάπτυξη», τουριστικά, περιοχές, καθορίζοντας τη δημιουργία από 4 και 5 αστέρια ή κλειδιά, αντίστοιχα.
Μείζονα είναι η ανησυχία για το στοιχείο της περαιτέρω, ποσοτικής και ποιοτικής ανάπτυξης του τουρισμού της Κρήτης, σε σχέση με την «φέρουσα ικανότητα» και κυρίως της εξάντλησης των φυσικών πόρων του νησιού, όπως και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που δημιουργεί κάθε τουριστική επένδυση.
Όπως τονίστηκε, το στρατηγικό γενικό χωροταξικό σχέδιο θα πρέπει να αφήνει στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (Τ.Π.Σ.)των Δήμων, την εξειδίκευση των κατευθύνσεων και όρων της τοπικής τουριστικής ανάπτυξης, μέσα από τον καθορισμό όρων δόμησης, κάλυψης εντός και εκτός σχεδίου κλπ.
Στη χωρική οργάνωση του τουρισμού, με άξονες την ενίσχυση των οργανωμένων μορφών χωροθέτησης, την καινοτομία στο τουριστικό προϊόν, τη διεύρυνση της τουριστικής περιόδου, την ολοκληρωμένη διαχείριση των προορισμών, την αντιμετώπιση φαινομένων υπερτουρισμού, αξιοποιώντας με κατάλληλο τρόπο την ιδιαιτερότητα της ανομοιογένειας του εθνικού χώρου.
Το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό, μπορεί να στοχεύει στο γενικό νομικό πλαίσιο που θα καθορίσει τους νέους κανόνες για την περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη, αλλά αφήνει πολλά κενά με πρόθεση ή χωρίς, όπως π.χ. ότι προτείνει μεταξύ άλλων και περιορισμό της «βραχυχρόνιας μίσθωσης» ακινήτων σε κορεσμένες τουριστικά περιοχές και θέσπιση ειδικού τέλους για τη χρηματοδότηση αναπλάσεων και υποδομών. Ποιός και πώς θα καταμετρήσει σε κάθε ζώνη τις μονάδες βραχυχρόνιας μίσθωσης, όμως;
Μετά το τέλος της συνάντησης στην Αντιπεριφέρεια Λασιθίου, ο Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού Κ. Κώτσογλου δήλωσε στην ΑΝΑΤΟΛΗ: «Είναι προτιμότερο να υπάρχει από το να μην υφίσταται στρατηγικό χωροταξικό σχέδιο τουριστικής ανάπτυξης στη χώρα. Από κει και μετά, το αν και πώς θα εξασφαλιστεί ισόρροπη τουριστική ανάπτυξη, το σχέδιο αυτό δεν τη δίνει! Είναι ένα πλαίσιο και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπιστεί. Μεταφέρει την πίεση και την αρμοδιότητα στον υποκείμενο – τον πρώτο πολεοδομικό σχεδιασμό – δηλαδή τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια. Την υλοποίησή του που είναι ανεπίκαιρη αφού στηρίζεται στον αυτοδιοικητικό χάρτη του 2010, την αφήνει στους δημάρχους που καλούνται να αναβαθμίσουν ή να υποβαθμίσουν περιοχές, τεκμηριωμένα, μέσω των Τ.Π.Σ. Το σχέδιο αυτό δεν μας κάνει σοφότερους, αλλά είναι καλύτερο να υπάρχει και να συνδυαστεί με τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, τα οποία εκπονούνται αυτή τη στιγμή, με σκοπό να οδηγήσουν αυτά σε συνδυασμό με τις κατευθύνσεις του στρατηγικού σχεδίου, σε ισόρροπη τουριστική ανάπτυξη».
Ερωτώμενος για την σύσκεψη, ο κ. Κώτσογλου είπε ότι ιδιαίτερες προτάσεις εκτός από μια – δυο περιπτώσεις, δεν κατατέθηκαν. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός της πολύ περιορισμένης παρουσίας εκπροσώπων φορέων και ειδικά των δημάρχων, σε αντίθεση με την αντίστοιχη συνάντηση στο Ρέθυμνο, που η συμμετοχή ήταν πολύ μεγαλύτερη. Θα ακολουθήσουν αντίστοιχες συναντήσεις στο Ηράκλειο και στα Χανιά.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ