Γράφει: Ο Νίκος Μιχελάκης
Αρκετά πρόωρα, όπως κάθε χρόνο, έκαναν ήδη την εμφάνισή τους στην Ισπανία και Ιταλία, αλλά και στην Ελλάδα τα λάδια ειδικών περιπτώσεων, όπως τα αγουρέλαια και τα βιολογικά και τα λάδια κάποιων ποικιλιών Μαυρελιάς και Ασθηνολιάς, που θεωρούνται πρώιμες.
Έτσι, μαζί με τις τιμές των τελευταίων αποθεμάτων της τρέχουσας χρονιάς εμφανιστήκαν στην αγορά και οι τιμές των ειδικών λαδιών σε αρκετά υψηλά επίπεδα προκαλώντας αισιοδοξία στους παραγωγούς και αρκετούς προβληματισμούς στους αγοραστές!
Οι επιτευχθείσες τιμές ήταν αρκετά υψηλές με χαρακτηριστική την περίπτωση της τιμής 10,20 €/κ. που έτυχε με την πώληση ενός βυτίου εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Αγίων Αποστόλων στη Νεάπολη Λακωνίας.
Αρκετά καλή ήταν επίσης η τιμή 8€/κ. για έξτρα παρθένο παλιάς εσοδείας, που πέτυχε με διαπραγμάτευση ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζάκρου.
Ωστόσο και οι δυο αυτές περιπτώσεις δεν μπορεί να χαρακτηριστούν ως αντιπροσωπευτικές της παρούσας κατάστασης της αγοράς, η όποια κατά βάση παραμένει ακόμα σχεδόν κλειστή, όπως φαίνεται και από Δελτίο Τιμών του ΣΕΔΗΚ στο οποιο τα ελαιοτριβεία που έδωσαν τιμές στις 15-10-24 ήταν μόνο το 21% του συνόλου.
Επομένως το πρακτικό άνοιγμα της αγοράς θα γίνει, ίσως, μετά από ένα και πλέον μήνα, οπότε θα έχει αρχίσει η συγκομιδή σε ένα ποσοστό 20-30% των ελαιώνων, εάν βέβαια έλθουν σύντομα οι πολυαναμενόμενες βροχές.
Σχετικά με προβλέψεις για τις τιμές της ερχόμενης περιόδου δεν μπορούν να γίνουν τόσο εύκολα, όπως τελευταία πράττουν διάφοροι που βιαστικά προβλέπουν πτώση ή άνοδο των τιμών παραγωγού, εκφράζοντας μάλλον τις ευχές και επιθυμίες των χώρων στους οποίους πρόσκεινται.
Οι τιμές είναι βέβαιο ότι θα καθοριστούν από την πραγματική προσφορά και την πραγματική ζήτηση που θα διαμορφωθούν σε κάθε περίοδο και σε κάθε περιοχή. Και μεγάλη προσφορά δεν αποτελεί αναγκαστική συνέπεια της μεγάλης παραγωγής, όπως και μεγάλη ζήτηση δεν εξαρτάται μόνο από τις χαμηλές τιμές καταναλωτή. Εξαρτώνται πολύ και από την ψυχολογία και τις ανάγκες, αλλά και τις σκοπιμότητες πωλητών και αγοραστών!
Έτσι, π.χ. δεν πρέπει να αναμένεται ότι παραγωγοί που θα βγάλουν κάπως περισσότερο λάδι από πέρυσι θα το πουλήσουν εύκολα σε χαμηλές τιμές, αφού έχουν πλέον εξοικειωθεί με τις υψηλές τιμές της χρονιάς που πέρασε!
Τιμές στις κύριες χώρες
Τελικά η εικόνα της διεθνούς αγοράς, που αφορά κατά κύριο λόγο έξτρα παρθένα παλαιάς εσοδείας, σύμφωνα με τα στοιχεία του Δελτίου τιμών του ΣΕΔΗΚ της 15-10-24, παρουσιάζεται ως εξής
Στην Ελλάδα, οι τιμές των (παλαιών) έξτρα παρθένων κυμάνθηκαν από 6,0€/κ εως 8,0€. Στην Κρήτη, κυμάνθηκαν από 6,70€/κ. έως 8,0€/κ. , στην Πελοπόννησο από 6,0€/κ. έως 7,3€/κ. και στα Νησιά (Κέρκυρα) στα 7,0€/κ.
Στην Ισπανία παρουσιάστηκε κάποια ελαφρά πτώση και στις μέγιστες και ελάχιστες και κυμάνθηκαν από 5,78 έως 7,69€/κ. με το 47% των πωλήσεων να γίνεται μεταξύ 6,74 έως 7,21 €/κ.
Στην Ιταλία διατηρήθηκαν ίδιες με την προηγούμενη εβδομάδα και κυμάνθηκαν μεταξύ 8 €/κ. έως 9,20€/κ., ενώ στην Τυνησία διατηρούνται στα 7,53€/κ.
Περιορισμένα τα αποθέματα σε Ισπανία,
ενώ ξεμένει από λάδια η Ιταλία!
Στην Ισπανία, παρά το γεγονός ότι ορισμένοι φορείς εκτίμησαν ότι οι εξαγωγές ελαιολάδου από το μήνα Σεπτέμβριο θα μπορούσαν να μειωθούν σημαντικά, τα στοιχεία που ανακοίνωσε το Υπουργείο Γεωργίας παρουσίασαν κάποια έκπληξη. Στις 31 Σεπτεμβρίου οι εξαγωγές ελαιολάδου ξεπέρασαν τους 86.840 τόνους, οπότε τα αποθέματα ελαιολάδου των παραγωγών έπεσαν σε 77.489 τόνους και των βιομηχανιών σε 107.841 τόνους, που είναι τα χαμηλότερα των τελευταίων ετών.
Έτσι, σοβαρή ανησυχία υπάρχει αν θα είναι δυνατή η κάλυψη των αναγκών της ζήτησης, εγχώριας και ξένης, τους επόμενους δύο μήνες, δεδομένου ότι οι καλές προβλέψεις βροχών για την τρίτη εβδομάδα του Οκτωβρίου δεν θα επιτρέψουν την συγκομιδή και την παραγωγή νέου προϊόντος.
Στην Ιταλία, επίσης, υπάρχει ανάλογο σοβαρότερο πρόβλημα. Σύμφωνα με τις τελευταίες επίσημες ανακοινώσεις τα υπάρχοντα αποθέματα είναι περίπου 28.000 τόνοι έξτρα παρθένου ελαιολάδου, ενώ παραδοσιακά οι μηνιαίες ανάγκες της χώρας είναι περίπου 40.000 τόνοι. Αυτό σημαίνει ότι τα αποθέματα της χώρας επαρκούν μόνο για 15 ημέρες, με συνέπεια να μην μπορούν να εκπληρωθούν εμπορικές δεσμεύσεις για εσωτερική κατανάλωση και εξαγωγές.
Κατά 59% αυξήθηκαν στην Ισπανία
τα κέρδη των σούπερ μάρκετ στο ελαιόλαδο!
Τα κέρδη από ελαιόλαδο των Σούπερ Μάρκετ και Υπεραγορών στην Ισπανία, αυξήθηκαν τον περασμένο Ιούλιο, σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πέρυσι κατά 59%.
Αυτό προκύπτει από μελέτη που εκπονήθηκε από την «La Unió», στην οποία επισημαίνεται ότι η τιμή του καταναλωτή σε σχέση με αυτή του παραγωγού, κατά τον Ιούνιο, ήταν αυξημένη κατά 87%, ενώ τον Ιούλιο (μετά τον μηδενισμό του ΦΠΑ) ήταν αυξημένη μόνο 75%.
Η μελέτη της «La Unió» επισημαίνει επίσης ότι τα δεδομένα δείχνουν την διαφορά μεταξύ της τιμής που λαμβάνει ο παραγωγός και της τιμής που πληρώνουν οι καταναλωτές στα ράφια.
Αν συγκρίνουμε τον μήνα Ιούλιο του 2023 με τον Ιούλιο του 2024, διαπιστώνουμε ότι η τιμή παραγωγού αυξήθηκε ελαφρά κατά 3% (από 7,22 €/κιλό τον Ιούλιο του 2023 αυξήθηκε σε 7,42 €/κιλό τον Ιούλιο του 2024). Αντίθετα, η τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής στα Σούπερ Μάρκετ αυξήθηκε κατά 55%, αφού από 8,40 €/κιλό τον Ιούλιο του 2023 αυξήθηκε σε 13 €/κιλό τον Ιούλιο του 2024.
Μεγαλύτερη η διαφορά
στην Ελλάδα από Ισπανία
Στην Ελλάδα, από δική μας παρατήρηση σε Σουπερ Μάρκετ στην Κρήτη διαπιστώθηκε ότι οι τιμές ελαιολάδου έξτρα παρθένου σε γυάλινες συσκευασίες 1 λίτρου κυμαίνονταν από 12 έως 17 ευρώ το λίτρο την ώρα που συμφώνα με το Δελτιο τιμών του ΣΕΔΗΚ οι τιμές παραγωγού κυμαίνονταν από 6,6 έως 7,0 ευρώ το λίτρο. Υπάρχει δηλαδή μια διάφορα από 6 έως 10 ευρώ ανά λίτρο, η οποία δείχνει ότι οι τιμές παραγωγού δεν σχετίζονται με τις τιμές καταναλωτή. Εξαρτώνται μόνο από το πόσο μπορεί να τις πληρώσει ο καταναλωτής!
ΝΙΚΟΣ ΜΙΧΕΛΑΚΗΣ
Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά άδεια του ([email protected]