Σε αγώνα δρόμου βρίσκονται ο δήμος Oροπεδίου Λασιθίου, η Περιφέρεια Κρήτης, η εταιρεία Δαίδαλος και οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες προκειμένου να προχωρήσουν έγκαιρα όλες οι προετοιμασίες για το έργο στο Δικταίο Άντρο και να ξεκινήσει η υλοποίηση ενός μεγάλου και εμβληματικού έργου για το Οροπέδιο Λασιθίου που θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Στο πλαίσιο αυτό έγινε συνάντηση εργασίας στο δημαρχείο Οροπεδίου Λασιθίου, στην οποία συμμετείχαν τόσο ο Δήμαρχος Οροπεδίου Λασιθίου Γιώργος Αθανασάκης όσο και αιρετοί του Δήμου που ασχολούνται με το έργο καθώς και υπηρεσιακοί παράγοντες που σχετίζονται με την ωρίμανση των μελετών και του έργου, όπως ο Γενικός Διευθυντής Τεχνικών Υπηρεσιών της Περιφέρειας Κρήτης Γιώργος Αγαπάκης και η Διευθύντρια Τεχνικών Υπηρεσιών του αναπτυξιακού οργανισμού «Δαίδαλος ΑΕ» Μαρία Πρατσινάκη, οι μελετητές και τεχνικοί σύμβουλοι που σχετίζονται με το έργο.
Αυτό που τονίστηκε στη διάρκεια της συνάντησης είναι πως στο λιγοστό χρόνο που απομένει μέχρι το τέλος του έτους επιταχύνονται όλες οι διαδικασίες για την πλήρη ωρίμανση και υλοποίηση του έργου.
Τι περιλαμβάνει το έργο
Οι εργασίες που έχουν προγραμματιστεί περιλαμβάνουν την εγκατάσταση αναβατορίου από την πλατεία της Ευρώπης στον εξωτερικό χώρο του σπηλαίου προκειμένου το μνημείο να καταστεί προσβάσιμο σε εμποδιζόμενα άτομα και ΑμεΑ- την αναβάθμιση των υποδομών εντός του Σπηλαίου –με την στερέωση των βραχωδών πρανών και το φωτισμό του- τη διαμόρφωση της πλατείας της Ευρώπης, την αποκατάσταση των λιθόστρωτων μονοπατιών πρόσβασης προς το μνημείο και την κατασκευή νέου χώρου στάθμευσης.
Η συνεργασία
Την εκπόνηση των μελετών έχει αναλάβει ο Αναπτυξιακός Οργανισμός «Δαίδαλος ΑΕ», στο πλαίσιο Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Κρήτης, του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου και της «Δαίδαλος ΑΕ». Το έργο χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Πολιτισμού με περίπου 16.000.000 ευρώ από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Το Δικταίον Άντρον αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα, διεθνώς, σπήλαια και από τους κυριότερους αρχαιολογικούς χώρους της Κρήτης. Προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες, καθώς συνδέεται με πολλές και πασίγνωστες μυθολογικές αφηγήσεις.
Το σπήλαιο αναβαθμίζεται
Από την Πλατεία Ευρώπης ξεκινούν τα δύο λιθόστρωτα μονοπάτια που οδηγούν στο Σπήλαιο, με σημαντικές φθορές. Η πρόσβαση στο Σπήλαιο είναι σχεδόν αδύνατη και για τα εμποδιζόμενα άτομα, καθώς απουσιάζουν οι απαραίτητες υποστηρικτικές εγκαταστάσεις. Η κατασκευή αναβατορίου αποτελεί την απαραίτητη υποδομή για καθολική προσβασιμότητα σ’ ένα σημαντικό μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το έργο συνολικά, με τις επιμέρους παρεμβάσεις του, αναβαθμίζει τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους επισκέπτες του μνημείου, δημιουργώντας ένα νέο πολιτιστικό περιβάλλον στην περιοχή, πέριξ του σπηλαίου.
Με την αποκατάσταση του φυσικού τοπίου και των μονοπατιών προς το Σπήλαιο δημιουργούνται οι προϋποθέσεις προσφοράς μιας ξεχωριστής εμπειρίας στους επισκέπτες σε έναν αρχαιολογικό χώρο, που στο απώτατο παρελθόν, από τη νεολιθική εποχή, ήταν ένα «φυσικό ιερό».
Διαμόρφωση Πλατείας Ευρώπης
Στόχος είναι η ανάπλαση της Πλατείας Ευρώπης, με γνώμονα την εισαγωγή του φυσικού τοπίου στο δομημένο περιβάλλον και συγχρόνως την εύρυθμη λειτουργία των καταστημάτων, την αναβάθμιση του υφιστάμενου πεζοπορικού δικτύου και την ενοποίησή του με την Πλατεία Ευρώπης, όπου διαμορφώνονται τρία κύρια οριζόντια επίπεδα στάσης, που συνδέονται μεταξύ τους με κλίμακες και κατακόρυφο ανελκυστήρα. Τα υλικά που προτείνονται θα δημιουργήσουν ένα περιβάλλον που προσεγγίζει το φυσικό κρητικό τοπίο, σε υφές, χρώματα και αίσθηση του βραχώδους και του ορεινού. Τα υλικά επιλέγονται για τη βιοκλιματική επίδρασή τους στο μικροκλίμα της περιοχής.
Η διαμόρφωση και η ανάπλαση της Πλατείας Ευρώπης και της ευρύτερης ζώνης αναδεικνύεται ως πόλος έλξης και ανάπαυσης για τους επισκέπτες του αρχαιολογικού χώρου όλων των ηλικιών, με τη δημιουργία καθιστικών, χώρων πράσινου και χώρων υγιεινής, την απομάκρυνση του χώρου στάθμευσης και την χωροθέτησή του σε κοντινά σημεία, την ένταξη της αφετηρίας του αναβατορίου για τη μετακίνηση των επισκεπτών ΑμεΑ, την αποκατάσταση των υφιστάμενων μονοπατιών με παράλληλη εγκατάσταση αποστραγγιστικού δικτύου.
Στην αρχιτεκτονική πρόταση εξετάζονται η συμπερίληψη του κτηρίου του τουριστικού περιπτέρου Ξενία στην ανάπλαση της Πλατείας Ευρώπης και στην επανάχρησή του ως χώρο πολιτισμού και ενημέρωσης, η πρόσβαση των επισκεπτών ΑμεΑ σε όλες τις στάθμες ενδιαφέροντος της Πλατείας (αφετηρία αναβατορίου και είσοδος στο Τουριστικό Περίπτερο Ξενία) με κατακόρυφο ανελκυστήρα, η δημιουργία στεγασμένων θέσεων στάσης και ανάπαυσης των όνων και των οδηγών τους που μεταφέρουν επισκέπτες από την Πλατεία Ευρώπης στο Σπήλαιο.
Κτίρια αφετηρίας και άφιξης αναβατορίου πλαγιάς
Ο σταθμός αφετηρίας του ανελκυστήρα προβλέπεται να είναι στο επίπεδο +878,20, στάθμη ενδιάμεση από την Πλατεία Ευρώπης και την είσοδο στο Τουριστικό Περίπτερο Ξενία. Για την πρόσβαση στη στάθμη αφετηρίας οι επισκέπτες μπορούν να φτάσουν πεζοί, από το νέο διαμορφωμένο μονοπάτι που ξεκινάει από την Πλατεία και οι επισκέπτες ΑμεΑ, με τον κατακόρυφο ανελκυστήρα που ξεκινάει από την Πλατεία και σταματά στα δύο επίπεδα ενδιαφέροντος: Επίπεδο αφετηρίας ανελκυστήρα και χώρων υγιεινής και επίπεδο τουριστικού περιπτέρου. Το κτίριο αφετηρίας είναι υπόγειο, ώστε να μην κυριαρχεί στη συνολική ανάπλαση της Πλατείας. Το κτίριο άφιξης του επικλινούς ανελκυστήρα είναι χωροθετημένο σε στάθμη για την ομαλή πρόσβαση από και προς τα εκδοτήρια των εισιτηρίων, στην είσοδο του Σπηλαίου. Δημιουργείται νέο μονοπάτι, το οποίο οι επισκέπτες μπορούν να χρησιμοποιούν για να κινηθούν ανάμεσα στα εκδοτήρια εισιτηρίων του Σπηλαίου και στο σταθμό άφιξης του επικλινούς ανελκυστήρα. Τα υλικά επιλέχθηκαν ώστε να αξιοποιηθούν τα προϊόντα εκσκαφής, το κτήριο να ενσωματωθεί στο φυσικό περιβάλλον δημιουργώντας ένα δροσερό περιβάλλον αναμονής, χωρίς την χρήση μηχανικών μέσων.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
