Το ζήτημα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) αποτελεί επί σειρά πολλών ετών ζητούμενο για την κοινωνία της Κρήτης, του Νομού Λασιθίου και ασφαλώς της Σητείας, δεδομένης της υφιστάμενης κατάστασης του οδικού δικτύου και της αναγκαιότητας ενός σύγχρονου κι ασφαλούς οδικού άξονα που θα συμβάλει στην ανάπτυξη του τόπου.
Ο ΒΟΑΚ είναι πρώτιστης σπουδαιότητας έργο και στην κατεύθυνση αυτή, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας -Τμήμα Ανατολικής Κρήτης, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης και το Δήμο Σητείας προγραμματίζει ημερίδα με θέμα « ΒΟΑΚ: Αναγκαιότητα, Προκλήσεις και Λύσεις» στις 25 Ιανουαρίου. Η ημερίδα επρόκειτο να πραγματοποιηθεί το ερχόμενο Σάββατο 14 Δεκεμβρίου όμως κρίθηκε επιβεβλημένος ο επαναπρογραμματισμός της, λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων (ψήφιση προϋπολογισμού, προγραμματισμένες συναντήσεις αιρετών ΟΤΑ με κυβερνητικά στελέχη που μεταβαίνουν στο νησί) ομιλητών και συμμετεχόντων στην ημερίδα, κυρίως δηλαδή αυτοδιοικητικών και πολιτικών που δεν μπορούσαν να παραστούν.
«Ως εκ τούτου θα είχαμε σημαντικές ελλείψεις και η ένταση με την οποία θέλουμε να αναδείξουμε το θέμα, δεν θα ήταν αυτή που του αναλογούσε. Αποφασίστηκε λοιπόν η αναβολή και ο καθορισμός της ημερίδας στις 25 Ιανουαρίου 2025», δήλωσε στην ΑΝΑΤΟΛΗ ο Πρόεδρος της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΤΕΕ/ΤΑΚ κ. Γιώργος Πατεράκης. Επεσήμανε ότι ο ΒΟΑΚ αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για τη Ν.Ε. του ΤΕΕ/ΤΑΚ από την ανάληψη των καθηκόντων της, στα τέλη Οκτωβρίου. Η προσπάθεια για τη διοργάνωση σχετικής εκδήλωσης είχε ξεκινήσει από τη Μόνιμη Επιτροπή Κυκλοφοριακών Θεμάτων του ΤΕΕ/ΤΑΚ από το 2021, όμως λόγω διαφόρων λόγων δεν κατέστη εφικτό να γίνει αλλά πλέον και μετά την αναβολή που έλαβε, καθορίστηκε για τον επόμενο μήνα.
«Το ΤΕΕ εκτελώντας πάντα το ρόλο του, ως τεχνικός σύμβουλος της πολιτείας, παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις σε όλα τα μεγάλα έργα υποδομής. Οι Μόνιμες Επιτροπές του ΤΕΕ σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο του, είναι όργανα με εισηγητικό και γνωμοδοτικό χαρακτήρα κι αποτελούν σημαντικές οργανικές μονάδες της λειτουργίας του. Είναι ο βασικός μηχανισμός επεξεργασίας θέσεων του Τμήματος σε θέματα τεχνικά, αναπτυξιακά, επιστημονικά και επαγγελματικά. Εξ ου και ο ρόλος της Μόνιμης Επιτροπής Μεταφορών, Συγκοινωνιακών Έργων και Κυκλοφοριακού Σχεδιασμού στην διοργάνωση της ημερίδας. Ο ΒΟΑΚ είναι έργο πρώτης προτεραιότητας για το σύνολο της Κρήτης, για αυτό ζητούμενο είναι για εμάς να υλοποιηθεί ως ενιαίο έργο, από το Καστέλι Κισάμου έως και τη Σητεία. Αυτός είναι κι ένας στόχος της ημερίδας που θα διεξαχθεί στην Σητεία», τόνισε ο κ. Πατεράκης
Στη διάρκεια της ημερίδας θα γίνει αναφορά στα δεδομένα του έργου (τεχνικό προφίλ, προβληματισμοί, προκλήσεις, υπάρχουσες εκκρεμότητες), ενώ μετά τις τοποθετήσεις θα ακολουθήσουν δύο πάνελ συζήτησης με την συμμετοχή εκπροσώπων της πολιτείας, της αυτοδιοίκησης και του τεχνικού κόσμου για την ανάδειξη των προοπτικών και την ανάγκη υλοποίησης του ΒΟΑΚ επί συνόλου, δηλαδή και της ΠΕ Λασιθίου.
Εστιάζοντας στο Λασίθι ο κ. Πατεράκης υπογράμμισε ότι ο ΒΟΑΚ είναι ένα έργο που έχει ανάγκη όλη η Κρήτη κι ασφαλώς ο Νομός Λασιθίου. Η αναγκαιότητα υλοποίησης έχει να κάνει με κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτικούς λόγους, οι οποίοι είναι πολύ σημαντικοί. Επί παραδείγματι, η Σητεία αποτελεί ανατολική πύλη εισόδου διαθέτοντας αεροδρόμιο και λιμάνι (είναι πύλη segen ΕΕ). «Δε νοείται να υπάρχει πύλη εισόδου, χαρακτηρισμένη από το χωροταξικό Κρήτης, η οποία να μην συνδέεται οδικά με ένα σύγχρονο οδικό δίκτυο, ασφαλές που να εξασφαλίζει μειωμένες χρονοαποστάσεις με τις υπόλοιπες πύλες του νησιού, την κεντρική στο Ηράκλειο και τη δυτική στα Χανιά. Άρα αν η πολιτεία δεν ολοκληρώσει τον ΒΟΑΚ, στην ουσία απαξιώνει το έργο της, τα ήδη μεγάλα κονδύλια που έχουν δοθεί για την υλοποίηση των έργων, όπως είναι το αεροδρόμιο, το οποίο όταν κατασκευάστηκε ήταν από τα πιο σύγχρονα περιφερειακά της Ελλάδας. Όμως η μη ύπαρξη του ΒΟΑΚ έχει ως αποτέλεσμα να μην έχει τον φόρτο ο οποίος του αναλογεί, οι δε συντηρήσεις που γίνονται δεν είναι επαρκείς για να παραμείνει σύγχρονο αεροδρόμιο με τις προδιαγραφές που κατασκευάστηκε».
Οι τρεις πόλεις
Ο Δήμος Αγίου Νικολάου είναι ένας κατεξοχήν τουριστικός Δήμος ενώ μεγάλη τουριστική ανάπτυξη γνωρίζει τα τελευταία χρόνια και ο Δήμος Ιεράπετρας. «Το οδικό δίκτυο επομένως, το οποίο δέχεται μεγάλο όγκο επισκεπτών ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες πρέπει να είναι σύγχρονο, ασφαλές και με πολύ σύντομες διαδρομές. Σε αντίθετη περίπτωση -κάτι που ισχύει γενικά- θα συνεχίσουμε να μετράμε απώλειες στην άσφαλτο και σοβαρούς τραυματισμούς, κάτι που είναι από τα πλέον σημαντικά κριτήρια».
Και βέβαια η αναγκαιότητα υλοποίησης του ΒΟΑΚ σε όλο το Λασίθι συνδέεται σημαντικά με τον πρωτογενή τομέα, δεδομένου του φόρτου που υπάρχει και για την μεταφορά των προϊόντων (ελαιόλαδο, κηπευτικά, κρασί κλπ.) «Έχουμε ΠΟΠ προϊόντα. Πρέπει οι αποστάσεις να είναι ασφαλείς και σύντομες για να έχουμε και ανταγωνιστικά προϊόντα (κι όχι υψηλό κόστος στις μεταφορές ) ώστε να στηρίζονται οι παραγωγοί, οι συνεταιρισμοί όλοι οι άνθρωποι που ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα. Και να μην εγκαταλείπουν τις δουλειές τους με αποτέλεσμα να χάνονται θέσεις εργασίας, να μην επιστρέφουν νέοι στον τόπο μας και να έχουμε εσωτερική ή εξωτερική μετανάστευση.
Επιπρόσθετα, σε ό,τι αφορά το Δήμο Σητείας, ο οποίος όχι μόνο δεν γνωρίζει την τουριστική ανάπτυξη που του αναλογεί έχοντας ένα Παγκόσμιο Γεωπάρκο Unesco κι άλλα συγκριτικά πλεονεκτήματα, συνεχίζει όπως ανέφερε ο κ. Πατεράκης να είναι ως περιοχή γεωγραφικά απομονωμένη, μην έχοντας ασφαλή οδική σύνδεση με μειωμένες χρονικές αποστάσεις. Επίσης δε δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας», υπογράμμισε.
Την ίδια ώρα η Ανατολική Κρήτη συνδέεται και με τα νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου. «Η ύπαρξη του ΒΟΑΚ θα ευνοήσει τις μεγαλύτερες μετακινήσεις πολιτών και σε επίπεδο τουρισμού και εμπορευμάτων, από και προς τα Δωδεκάνησα, με αποτέλεσμα να υπάρξουν και οικονομικά οφέλη», συμπλήρωσε.
Η υγεία
Παράλληλα ο κ. Πατεράκης αναφέρθηκε και σε ένα άλλο πολύ σημαντικό θέμα, αυτό της υγείας, επισημαίνοντας την μεγάλη συζήτηση που έχει ξεκινήσει για την αναμόρφωση του υγειονομικού χάρτη. «Πώς μπορούμε να μιλάμε για ένα νέο υγειονομικό χάρτη χωρίς την ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ, μίας ασφαλούς οδικής διαδρομής; Σύμφωνα με τα σενάρια και τις πρόσφατες δηλώσεις του κ. Θεμιστοκλέους, γίνεται λόγος για ένα κεντρικό νοσοκομείο και τρία, τέσσερα ή πέντε Κέντρα Υγείας! Πως θα μεταφέρονται οι ασθενείς από τις απομακρυσμένες περιοχές, πχ τη Ζάκρο, σε συνθήκες πανικού, με κίνδυνο τη ζωή τους;», αναρωτιέται.
Δημογραφικό
Και βέβαια όλα όσα προαναφέρθηκαν, οικονομικού, αναπτυξιακού περιεχομένου, μη αξιοποίησης υποδομών, σχετίζονται και με ένα μείζον επίσης ζήτημα», συνέχισε, «το δημογραφικό. «Το έλλειμμα ανάπτυξης που υπάρχει το οποίο συνδέεται και με την έλλειψη ενός σύγχρονου οδικού δικτύου, του ΒΟΑΚ, οδηγεί σε δημογραφικό πρόβλημα. Κι ασφαλώς όταν υπάρχει έλλειμμα ανάπτυξης, δεν υπάρχουν νέες κατασκευές, ανοικοδόμηση, πλήττονται σχεδόν όλοι οι κλάδοι και σίγουρα ο τεχνικός. Νέοι επιστήμονες που επιθυμούν να ζήσουν στον τόπο τους δε μπορούν, αφού δεν υπάρχει επαγγελματική προοπτική με αποτέλεσμα να μην επιστρέφουν στον τόπο καταγωγής τους».
Προβληματισμοί
Ο κ. Πατεράκης αναφέρθηκε συνοπτικά στην υπάρχουσα κατάσταση σε ότι αφορά τα τμήματα του ΒΟΑΚ στο Λασίθι, επισημαίνοντας ότι αυτό θα αποτελέσει εκτενές σημείο αναφοράς στην ημερίδα που θα διεξαχθεί στην Σητεία. «Στο τμήμα Χερσόνησος -Νεάπολη», ανέφερε, «έχουν ξεκινήσει οι εργασίες, το έργο κατασκευάζεται, όμως υπάρχουν προβλήματα σε ότι αφορά τις απαιτούμενες απαλλοτριώσεις και δεν ξέρουμε πως θα προχωρήσει η χρηματοδότηση του έργου ως το τέλος του. Νεάπολη -Άγιος Νικόλαος, επίσης έχει ξεκινήσει, κατασκευάζεται αλλά κι εκεί υπάρχουν κάποια θέματα τεχνικά και άλλα που εστιάζουν πάλι σε απαλλοτριώσεις. Εκφράζουμε τον προβληματισμό μας και για τα δύο τμήματα σε ό,τι αφορά την συνέχεια. – Άγιος Νικόλαος -Καλό Χωριό είναι ολοκληρωμένο έργο.
Κι από ‘δω και παρακάτω ξεκινάει το θολό τοπίο. Το τμήμα Καλό Χωριό -γέφυρα Φρουζή δεν έχει διευκρινιστεί με ποιο τρόπο, πως και πότε θα χρηματοδοτηθεί. Το τμήμα Γέφυρα Φρουζή -Παράκαμψη Παχειάς Αμμου, επίσης δεν έχει γίνει γνωστός ο τρόπος και ο χρόνος χρηματοδότησης. Υπάρχουν κατά καιρούς εξαγγελίες κυβερνητικών στελεχών, οι οποίες πολλές φορές είναι αντικρουόμενες. Για όλα τα τμήματα αυτά έχουν εγκριθεί οι ΑΕΠΟ. Τμήμα Καβούσι -Αυχήν Αγκαθιάς… δυστυχώς εδώ υπάρχει μία τεράστια σιγή η οποία είναι εκκωφαντική. Δηλαδή έχουμε ένα έργο με μεγάλη ωριμότητα σε μελέτες, αλλά δεν υπάρχει καμία δημόσια δήλωση όσον αφορά το συγκεκριμένο τμήμα.
Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει προγραμματισμός κατασκευής, χρηματοδοτήσεων με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη ανασφάλεια. Μάλιστα σε επίπεδο Κρήτης συζητούνται άλλα τμήματα, τα οποία βρίσκονται σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο ωριμότητας (Χανιά-Κίσσαμος όπου τάχιστα δόθηκε το πράσινο φως για να ενταχθεί το έργο στην προαίρεση για να προχωρήσει), αλλά προηγούνται σε προτεραιότητα και όπως φαίνεται σε πολιτική βούληση, σε αντίθεση με το δικό μας. Και μοιραία μπαίνουμε σε μια συγκριτική λογική. Σε καμία περίπτωση δεν λέμε ότι δεν πρέπει να υλοποιηθεί κάποιο άλλο τμήμα στην υπόλοιπη Κρήτη για να υλοποιηθεί το δικό μας, απλά από το 2021 υπήρχε δέσμευση κυβερνητικού στελέχους για Τεχνικό Σύμβουλο στο δικό μας τμήμα ώστε να ολοκληρωθούν οι μελέτες και πλέον εισερχόμαστε στο 2025 και ακόμα περιμένουμε Τεχνικό Σύμβουλο για το Καβούσι -Σητεία ! Αυτό δείχνει ότι δεν υπάρχει διάθεση να προχωρήσει.
Δεν λέμε σε καμία περίπτωση ότι δεν υπάρχουν δυσκολίες, είναι έργα με μεγάλο κόστος και δύσκολα. Όμως βλέπουμε αύξηση κι αναπροσαρμογή προϋπολογισμού χωρίς κανένα πρόβλημα για άλλα έργα σε άλλες περιοχές κι εδώ συνεχίζουμε να μιλάμε για φαραωνικό έργο. Αυτές οι αντιφάσεις μας προβληματίζουν. Δείχνουν ότι δεν υπάρχει η επιθυμητή πολιτική βούληση. Και πρέπει να αναφερθεί ότι η τοπική κοινωνία από τον Άγιο Νικόλαο μέχρι την Σητεία έχει κάνει συμβιβασμούς, γιατί ο σχεδιασμός προβλέπει μονόιχνη αντί δίιχνη διατομή, χωρίς διαχωριστικό στηθαίο, ενώ σε όλο τον υπόλοιπο νέο ΒΟΑΚ. προβλέπεται σύγχρονος αυτοκινητόδρομος με δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση.
Ζητούμενο είναι να υπάρξει συντεταγμένη διεκδίκηση με επιχειρήματα συνολικά από την τοπική κοινωνία του Νομού, την αυτοδιοίκηση, τους συλλόγους και τους φορείς. «Πρέπει να υπάρξει μία δυνατή φωνή για να δούμε στην πράξη ΒΟΑΚ, από την Κίσσαμο μέχρι και την Σητεία. Γιατί προς το παρόν παραμένει ευχολόγιο, δεν βλέπουμε να παίρνει σάρκα και οστά».
ΜΑΡΙΖΑ ΨΑΡΑΚΗ
