Γράφει ο Νίκος Μιχελάκης
Η απροσδόκητη, σημαντική πτώση των τιμών παραγωγού που σημειώθηκε στην Ισπανία πριν από ένα περίπου μήνα και στην συνέχεια μεταδόθηκε αστραπιαία στην Ελλάδα και άλλες χώρες, έχει αναστατώσει σοβαρά τους παραγωγούς, αλλά και τους διακινητές και τυποποιητές ελαιολάδου γιατί ήταν τελείως ασύμβατη με τις επικρατούσες συνθήκες πραγματικής προσφοράς και ζήτησης.
Έτσι, δικαιολογημένα έχει δημιουργήσει πολλά και ποικίλα ερωτηματικά για τα πραγματικά αίτια που την προκάλεσαν σε πολλούς ελαιοπαραγωγούς, ελαιοτριβείς και άλλους εμπλεκομένους στην Ισπανία και άλλες ελαιοπαραγωγικές χώρες.
Εξετάζοντας τις δηλώσεις σοβαρών φορέων κυρίως της Ισπανίας, εύκολα καταλήγει κανείς στο συμπέρασμα ότι η ασύμβατη με τις συνθήκες της αγοράς πτώση των τιμών προκλήθηκε από τις δηλώσεις για πολύ αυξημένη παραγωγή κρατικών και επαγγελματικών παραγόντων κυρίως στην Ισπανία και Ελλάδα.
Οι κρατικοί παράγοντες, βέβαια, με τις δηλώσεις τους για πλούσια παραγωγή αποσκοπούν στην πτώση των τιμών παραγωγού, ελπίζοντας λανθασμένα, ότι έτσι θα επιτευχθεί η πτώση του τιμάριθμου!
Όμως, ο τιμάριθμος όπως είναι γνωστό ότι δεν εξαρτάται από τις τιμές παραγωγού αλλά από τις τιμές καταναλωτή, οι οποίες εξακολουθούν να διατηρούνται ακόμη στα ίδια υψηλά επίπεδα!
Οι επαγγελματικοί παράγοντες που δραστηριοποιούνται στην μεταποίηση και διανομή, κυρίως στην Ελλάδα και Ισπανία και όχι στην Ιταλία, με τις δηλώσεις τους για αυξημένη παραγωγή, και τις κατά τα φαινόμενα συντονισμένες προσφορές τους (καρτέλ) με πολύ χαμηλές τιμές παραγωγού, σκόπευαν στην πραγματική μείωσή τους, οπότε με την ελεγχόμενη από αυτούς διατήρηση των τιμών καταναλωτή, θα επετύγχαναν αύξηση της κερδοφορίας τους.
Αυτά επιβεβαιώνονται από τις δηλώσεις μεγάλων Ισπανικών Οργανώσεων όπως της «Συντονιστικής, Αγροτικών και Κτηνοτροφικών Οργανώσεων (COAG)» με τις οποίες καλούσε την Ισπανική Κυβέρνηση να προχωρήσει σε διερεύνηση της λειτουργίας του ανταγωνισμού και της ύπαρξης καρτέλ στις αγοραπωλησίες ελαιολάδου. Και αυτό γιατί, όπως επεξηγούσε είναι φανερό ότι η πρόωρη και απότομη πτώση των τιμών δείχνει σαφώς ότι ήταν αρκετά συντονισμένη (καρτέλ) από την πλευρά των μεγάλων αγοραστών, προφανώς για καθαρά κερδοσκοπικούς λόγους.
Από την άλλη πλευρά, η Ισπανική «Ένωση Μικρών Αγροτών (UPA)» σε δηλώσεις της αναφέρει ότι στην πτώση των τιμών συνέβαλλαν και οι μεγάλες Συνεταιρικές οργανώσεις της Ισπανίας οι οποίες έτρεξαν να ανταποκριθούν στις χαμηλές τιμές, προσφέροντας «αυτοκτονικά» μεγάλες ποσότητες ελαιολάδου ακόμα και κάτω από τα 4€/κ ενώ σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία τα αποθέματα της χώρας τέλη Νοέμβριου που ήταν μόλις 321.147 τόνους ήταν 15% χαμηλότερα από ότι τον Νοέμβριο του 2023!
ΚΑΠ: Πληρωμές επιδοτήσεων με περικοπές
Λόγω λαθών, κανονισμών και …. κυρώσεων!
Η καταβολή των ενισχύσεων της ΚΑΠ πριν λίγα χρόνια δεν αποτελούσε είδηση γιατί γινόταν τακτικά με καταβολή τον Οκτώβριο το 70% και τον Δεκέμβριο το 30% η οποία για τις ελιές ονομαζόταν πράσινη.
Σήμερα χάρη στην λεγόμενη «απλοποίηση» της τελευταίας αναθεώρησης της ΚΑΠ – που βέβαια έγινε μετά από «διαβούλευση» και συναίνεση της χώρας μας- η καταβολή αποτελεί κορυφαίο γεγονός το οποίο προβάλλεται από πολλά ΜΜΕ ως σημαντική είδηση!
Ωστόσο, η μόνη πραγματική είδηση που υπάρχει είναι οι περικοπές που γίνονται, άλλες γιατί προβλέπονται από την λεγόμενη «σύγκλιση» της ΚΑΠ και άλλες λόγω διαφόρων περίεργων λαθών για τα όποια έλεγχος της ΕΕ βρίσκεται σε εξέλιξη!
Οι επιπλέον περικοπές στις ελιές
Ειδικά για την ελαιοκαλλιέργεια έγιναν και αρκετές άλλες περικοπές οι οποίες τελικά εξωθούν στην εγκατάλειψή της. Μερικές από τις περικοπές αυτές είναι:
Η πλήρης κατάργηση των ενισχύσεων για όσους δήλωναν κάτω από 4 στρέμματα και για όσους λαμβάνουν κάτω από 250 €! Εξαιρέθηκαν συνεπώς από τις ενισχύσεις πάνω από το 50% των ελαιοπαραγωγών.
Η λεγόμενη «αναδιανεμητική» ενίσχυση, η οποία εξαφανίζει τους υπόλοιπους μικρούς ελαιοπαραγωγούς κάτω από 10 στρέμματα, αφού τα 11 € που προβλέπει ανά στρέμμα θα δίδονται μόνο σε όσους δηλώνουν από 10-40 στρέμματα!
Ωστόσο ο ΟΠΕΚΕΠΕ επισημαίνει ότι για πρώτη φορά με βάση το σύστημα που εφαρμόζει κυρώσεις θα επιβληθούν στους εξής:
– Σε 12.259 δικαιούχους, οι οποίοι δήλωσαν βοσκοτόπια χωρίς ζωικό κεφάλαιο.
– Σε 24.931 δικαιούχους, που μετά από έλεγχο με την ΑΑΔΕ προέκυψε απόκλιση των δηλούμενων ιδιοκτησιακών στοιχείων.
– Σε 5.299, που δήλωσαν αγροτεμάχια δημοσίων, κοινοτικών, κλπ προστατευόμενων κτλ. εκτάσεων.
Το πρόβλημα της έλλειψης εργατών…
και οι τοπικές λύσεις του!
Η έλλειψη εργατικών χεριών αποτελεί ένα από τα νέα σοβαρά προβλήματα που ανεβάζουν το κόστος της συγκομιδής σε σχεδόν στο διπλάσιο από ότι πέρυσι ιδίως για τους μικρούς παραγωγούς, οι οποίοι πληρώνουν ημερομίσθια 70-80 ευρώ συν πρωινό.
Αποδεικνύεται έτσι η ανάγκη εξεύρεσης λύσεων στον τομέα της συγκομιδής την οποια ενώ οι αρμόδιοι φορείς αντιπαρέρχονται, φαίνεται ότι άρχισαν να αξιοποιούν και εκμεταλλεύονται εγχώριοι και αλλοδαποί μικροεπιχειρηματίες.
Οι επιχειρηματίες αυτοί είναι συνήθως Ελαιοτριβείς, οι οποίοι επεκτείνουν την δραστηριότητά τους εκτός από την έκθλιψη και στην συγκομιδή του ελαιοκάρπου. Οργανώνουν συνεργεία 10-20 αλλοδαπών εργατών, στους οποίους εξασφαλίζουν εργασία για 2-3 μήνες, στέγαση και σχετικώς καλά ημερομίσθια και αναλαμβάνουν την συγκομιδή ελαιοκάρπου διαφόρων παραγωγών της περιοχής πελατών τους στα ελαιοτριβεία τους.
Βέβαια, ανάλογα συνεργεία, πληροφορούμαστε ότι οργανώνονται και από αλλοδαπούς που διαμένουν εδώ μόνιμα. Αυτοί συνήθως προσκαλούν κατά την περίοδο της συγκομιδής εργάτες από την πατρίδα τους, στους οποίους πληρώνουν τα εισιτήρια και τους εξυπηρετούν από πλευράς διαμονής με ενοικίαση σπιτιών στα χωριά που εργάζονται.
Οι περιπτώσεις αυτές δείχνουν τι μπορούσε να γίνει και από πλευράς Κράτους, αλλά και τοπικά από Συνεταιρισμούς. Ας το σκεφτούν!
ΝΙΚΟΣ ΜΙΧΕΛΑΚΗΣ
*Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές απόψεις και δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά από άδεια του ([email protected])
