Συνεχείς δονήσεις πάνω από 4 Ρίχτερ όλη τη νύχτα μεταξύ Αμοργού και Σαντορίνης

Εξάλλου, οι σεισμογράφοι κατέγραψαν «ασθενή» σεισμική δόνηση 4,3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στον θαλάσσιο χώρο δυτικά-νοτιοδυτικά της Ανάφης.

Νωρίτερα, τρεις «ασθενείς» σεισμικές δονήσεις, δυο μεγέθους 4,1 και μια 4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, καταγράφτηκαν στη 01:16, στις 00:59 και στις 00:57, κατά τα δεδομένα από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο.

Χθες Τετάρτη το βράδυ στις 21:09 καταγράφτηκε η πιο ισχυρή δόνηση μέχρι στιγμής στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης ασυνήθιστης σεισμικής ακολουθίας στη θαλάσσια περιοχή νότια της Αμοργού, με μέγεθος 5,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, πάντα κατά το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο. Σεισμολόγοι επισήμαιναν νωρίτερα αυτή την εβδομάδα πως μέχρι τώρα, δεν έχει καταγραφτεί σεισμός που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ο κύριος.

5,2 Ρίχτερ η ισχυρότερη δόνηση μέχρι στιγμής

Με τη σεισμική ακολουθία στην περιοχή των Κυκλάδων να βρίσκεται σε εξέλιξη, οι επιστήμονες βρίσκονται σε διαρκή επιφυλακή εκφράζοντας παράλληλα και μια μικρή αισιοδοξία για την πορεία του φαινομένου.

Ισχυρός σεισμός 5,2 Ρίχτερ σημειώθηκε στις 21:09 το βράδυ της Τετάρτης νότια της Αρκεσίνης της Αμοργού. Σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, η σεισμική δόνηση είχε επίκεντρο 16 χιλιόμετρα νότια νοτιοανατολικά της Αρκεσίνης της Αμοργού και εστιακό βάθος 11,2 χιλιόμετρα.

Πρόκειται για την ισχυρότερη σεισμική δόνηση που έχει καταγραφεί μέχρι στιγμής στην περιοχή.

Νωρίτερα, δύο νέες σεισμικές δονήσεις σημειώθηκαν μέσα σε λίγα λεπτά  στην ίδια περιοχή.  Η πρώτη έγινε στις 19:45, σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, και είχε μέγεθος 3,7 Ρίχτερ και επίκεντρο 16 χιλιόμετρα νότια νοτιοανατολικά της Αρκεσίνης Αμοργού. Το εστιακό της βάθος υπολογίστηκε στα 7,8 χιλιόμετρα. Δύο λεπτά αργότερα, στις 19:47 σημειώθηκε και νέα δόνηση μεγέθους 4,7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, με ίδιο επίκεντρο και εστιακό βάθος 19,4 χιλιομέτρων.

Κυκλάδες: Οι περιοχές υψηλής επικινδυνότητας στη Σαντορίνη

Ενεργός παραμένει ο κίνδυνος κατολισθήσεων στη Σαντορίνη λογω και των ιδιαίτερων γεωλογικών συνθηκών του νησιού. Σε ευρεία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, ο Πρωθυπουργός ενημερώθηκε από τους ειδικούς και κάλεσε κατοίκους και επισκέπτες των νησιών να συνεργάζονται με τις αρχές.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τρία σημεία τα οποία παρακολουθούνται στενά από τους επιστήμονες είναι:

• Το ηφαίστειο του Κολούμπου
• Το ρήγμα της Ανύδρου
• Η δραστηριότητα στη Νέα Καμένη

Οι παράγοντες κατολισθητικού κινδύνου στο νησί της Σαντορίνης είναι:

• Γεωλογικοί σχηματισμοί
• Ηφαιστειακά περώματα
• Κίνδυνος διάβρωσης
• Πυκνή δόμηση
• Υψηλή επισκεψιμότητα

Ένα από τα σημεία που θεωρούνται υψηλής επικινδυνότητας είναι το λιμάνι Αθηνιού – Φήρα. Ο τόπος αυτός δέχεται πάνω από 1,5 εκατομμύρια επισκέπτες τον χρόνο. Έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται κάποια έργα μείωσης κινδύνου αλλά χρειάζονται δράσεις μείωσης της έκθεσης των επισκεπτών.

Τον Παλιό Λιμένα επισκέπτονται 2 εκατομμύρια επισκέπτες στον χρόνο και χρησιμοποιούν τελεφερίκ σχεδόν 1,5 εκατομμύριο επισκέπτες. Στην εν λόγω περιοχή μεγάλου κινδύνου κατολισθήσεων, σημαντικό ρόλο παίζει η μεγάλη κλίση στο έδαφος. Άλλη μια περιοχή υψηλής επικινδυνότητας είναι η Αρμένη, κάτω από την Οία. Ήδη καταγράφονται έντονα κατολισθητικά φαινόμενα καθώς υπάρχουν στην περιοχή μεγάλες κλίσεις.

Κάτω από την Οία υπάρχει και το Αμμούδι, το οποίο επίσης θεωρείται περιοχή υψηλού κατολισθητικού κινδύνου, επειδή καταγράφεται άναρχη οικιστική ανάπτυξη. Τέλος, στη Θηρασιά είχε προηγηθεί κατολίσθηση τον Απρίλιο του 2024 αλλά δεν έχουν δημιουργηθεί έργα για την προστασία κατοικών και επισκεπτών.

Κυκλάδες: Πάνω από 6.400 οι σεισμοί από τις 26 Ιανουαρίου – Το επικίνδυνο ενδεχόμενο

Τα δεδομένα αναφορικά με τη σεισμικότητα στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού κατά το τελευταίο δίμηνο κατέγραψε η Διεπιστημονική Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Συνολικά, η ανάλυση σεισμολογικών δεδομένων έως και την 3η Φεβρουαρίου, η οποία επικαιροποιήθηκε με τη χρήση μηχανικής μάθησης, απέδωσε ένα πλήθος άνω των 1.300 σεισμών την 2η Φεβρουαρίου και άνω των 1.400 σεισμών την 3η Φεβρουαρίου, ξεπερνώντας συνολικά τους 6.400 σεισμούς από τις 26 Ιανουαρίου μέχρι και τις 3 Φεβρουαρίου 2025.

Αναλυτικά η Έκτακτη Ανακοίνωση της Διεπιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων ΕΚΠΑ:

Κατά την περίοδο από 2 Φεβρουαρίου έως και τις πρώτες ώρες της 5ης Φεβρουαρίου 2025, η σεισμικότητα στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργούεντάθηκε ακόμη περισσότερο. Η ανάλυση σεισμολογικών δεδομένων έως και την 3η Φεβρουαρίου, η οποία επικαιροποιήθηκε με τη χρήση μηχανικής μάθησης, απέδωσε ένα πλήθος άνω των 1,300 σεισμών την 2η Φεβρουαρίου και άνω των 1,400 σεισμών την 3η Φεβρουαρίου, ξεπερνώντας συνολικά τους 6,400 σεισμούς από τις 26 Ιανουαρίου μέχρι και τις 3 Φεβρουαρίου, εκ των οποίων πάνω από 4,800 είχαν μέγεθος Μ≥1.0 και πάνω από 800 είχαν μέγεθος Μ≥2.5.

Ο αριθμός σεισμών με μέγεθος Μ≥2.5 αυξάνεται σταδιακά ανά ημέρα, με πλήθος 0, 1, 2, 6, 9, 25, 45, 340, και 437 σεισμούς από τις 26 Ιανουαρίου μέχρι και τις 3 Φεβρουαρίου. Στις 2 Φεβρουαρίου εκδηλώθηκαν 5 σεισμοί με Μ≥4.5, στις 3 Φεβρουαρίου 7 σεισμοί και στις 4 Φεβρουαρίου 9 σεισμοί. Το μέγεθος του μεγαλύτερου σεισμού ήταν 4.6 στις 2 Φεβρουαρίου, ενώ στις 3 και 4 Φεβρουαρίου εκδηλώθηκαν τρεις σεισμοί με μεγέθη 4.9-5.0 και άλλοι τέσσερις με μέγεθος 4.8. Κατά τις πρώτες ώρες της 5ης Φεβρουαρίου, η σεισμική δραστηριότητα συνεχίζεται πλησίον της Ανύδρου. Έχουν εντοπιστεί πάνω από 30 σεισμοί, με το μέγεθος του μεγαλύτερου σεισμού να φτάνει το 4.4.

Η κατανομή των σεισμικών επικέντρων στις 2 Φεβρουαρίου ξεκίνησε συγκεντρωμένη περίπου στο μέσο της απόστασης Ανύδρου-Σαντορίνης, και στη συνέχεια μετανάστευσε στα ΒΑ προς την Άνυδρο. Στις 3 Φεβρουαρίου, η σεισμικότητα παρέμεινε συσσωρευμένη κυρίως στα νοτιοδυτικά της Ανύδρου, ενώ μικρές συστάδες σεισμών εκδηλώθηκαν και σε περιοχές δυτικά και βόρεια της Ανύδρου, σε αποστάσεις γενικά μικρότερες των 10 km από αυτήν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία καθημερινής ανάλυσης σεισμικών δεδομένων του Εργαστηρίου Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ, στις 4 Φεβρουαρίου παρέμεινε στην περιοχή κυρίως δυτικά της Ανύδρου, αλλά εξαπλώθηκε και λίγο ανατολικότερα. Κατά την περίοδο από 1 Φεβρουαρίου έως 4 Φεβρουαρίου, το άκρο της σεισμικά ενεργοποιημένης ζώνης φαίνεται να μετανάστευσε προς τα βορειοανατολικά με ταχύτητα ~4-5 χλμ/ημέρα (km/day) σε κατεύθυνση ~Β40°Α. Από την ανάλυση με μέθοδο μηχανικής μάθησης φαίνεται κατά τη διάρκεια διαφόρων εξάρσεων, η μετανάστευση να γίνεται με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα κατά περιοχές, καλύπτοντας μικρότερες αποστάσεις.

Η έως τώρα σεισμική δραστηριότητα στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού πιθανώς φέρει τα χαρακτηριστικά ενός σεισμικού σμήνους, καθώς δεν διακρίνεται κάποιος σεισμός με μέγεθος σαφώς μεγαλύτερο από όλους τους υπόλοιπους, ο οποίος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως κύριος σεισμός. Επιπλέον, ο ρυθμός σεισμικότητας βαίνει αυξανόμενος, ενώ οι μετασεισμικές ακολουθίες χαρακτηρίζονται από φθίνουσα χρονική κατανομή σεισμών, με το μέγεθος του μεγαλύτερου μετασεισμού συνήθως να είναι μικρότερο από ~0.5 συγκριτικά με τον κύριο σεισμό. Αν και πιθανώς να πρόκειται για σμήνος που εμπεριέχει σεισμούς μεγάλων μεγεθών, συγκριτικά με άλλα πρόσφατα σεισμικά σμήνη στον Ελλαδικό χώρο, ένα ενδεχόμενο είναι να συνεχιστεί η δράση του αλλά με σταδιακά μικρότερα μεγέθη και μικρότερο πλήθος σεισμών, αλλά να διαρκέσει πολλούς μήνες, όπως στην περίπτωση του σεισμικού σμήνους της Θήβας.

Ωστόσο, ένα δεύτερο ενδεχόμενο είναι το σμήνος αυτό να διεγείρει τη διάρρηξη ενός σημαντικού τμήματος μεγάλου ενεργού ρήγματος της περιοχής, δίνοντας έτσι έναν κύριο σεισμό, και στη συνέχεια η δραστηριότητα να πάρει τη μορφή μιας τυπικής μετασεισμικής ακολουθίας. Σε μια τέτοια περίπτωση, το σεισμικό σμήνος που έχει προηγηθεί του κύριου σεισμού θα χαρακτηριστεί (εκ των υστέρων) ως προσεισμική ακολουθία. Αν και η παρατηρούμενη σεισμική έξαρση λαμβάνει χώρα εντός του ενεργού ηφαιστειακού τόξου του Νοτίου Αιγαίου, δεν σχετίζεται άμεσα με κάποιο γνωστό ηφαιστειακό κέντρο, αλλά φαίνεται να έχει ενεργοποιήσει ένα σύστημα κανονικών ρηγμάτων, διεύθυνσης ΝΔ-ΒΑ στη θαλάσσια λεκάνη της Ανύδρου. Τα σεισμικά σμήνη, και ιδιαίτερα αυτά που βρίσκονται μέσα ή κοντά σε ηφαιστειακά περιβάλλοντα, συχνά διεγείρονται από διείσδυση ρευστών στον ρηξιγενή ιστό, τα οποία διευκολύνουν τις διαρρήξεις, σε συνδυασμό με τη μεταφορά τάσης που προκαλείται από τους ίδιους τους τεκτονικούς σεισμούς.

Οι δυνατότητες ανιχνευσιμότητας μικροσεισμών αναμένεται να βελτιωθούν, και οι αβεβαιότητες εντοπισμού των υποκέντρων να μειωθούν τις προσεχείς ημέρες, καθώς όλοι οι φορείς του Ενιαίου Εθνικού Δικτύου Σεισμογράφων εργάζονται για την πύκνωση του δικτύου τοπικών σταθμών. Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της εντατικής παρακολούθησης της τρέχουσας σεισμικής δραστηριότητας στη περιοχή Σαντορίνης-Αμοργού, μέλη των δύο Εργαστηρίων (Σεισμολογίας και Γεωφυσικής) του Τομέα Γεωφυσικής και Γεωθερμίας καθώς και της Διεπιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ θα μεταβούν στην Ίο και τη Σαντορίνη για εγκατάσταση και συντήρηση σεισμογράφων καθώς και για μετρήσεις εδαφικής παραμόρφωσης.
www.real.gr