To ΣΔΕ Αγίου Νικολάου, την Παρασκευή 7 Μαρτίου 2025, οδηγήσαμε τα βήματά μας στο τυπογραφείο «Ιδεόγραμμα »Πολυχρονάκη, συνεχίζοντας την πορεία έρευνας και γνωριμίας που αφορά στο project« Αναδεικνύοντας τη συνύπαρξη των παραδοσιακών με τα σύγχρονα επαγγέλματα στον Δήμο Αγίου Νικολάου».
Η κ. Ράνια, αφού μας υποδέχτηκε και μας καλωσόρισε, κατέθεσε ως μάρτυρας τρίτης γενιάς από το χρονοντούλαπο της οικογενειακής μνήμης σημαντικές πληροφορίες, αλλά και για την ιστορία της τυπογραφίας γενικότερα.
Έτσι, στην πρώτη γενιά εμφανίζεται ο παππούς της ο κ. Μιχάλης Πολυχρονάκης, ο οποίος ιδρύει ένα πολύ αξιόλογο, για την εποχήτυπογραφείο, το 1935, με έδρα τη Νεάπολη και μάλιστα είναι αυτός πουεκδίδει την εφημερίδα « Η Δρήρος ». Πρόκειται για ένα παλαιού τύπου τυπογραφείο, που χρησιμοποιούσαν για τα γράμματα μεταλλικά στοιχεία, καθώς και πάρα πολλά μεγέθη γραμμάτων, προκειμένου να αποδοθούν π.χ. ο τίτλος, οι υπότιτλοι, τα κενά, οι υπογραμμισμένες ή με έντονη γραφή λέξεις, φράσεις κ.λ.π. Είναι η λεγόμενη στοιχειοθεσία, όπου με τα κινητά στοιχεία, τα οποία ουσιαστικά ήταν γράμματα, έφτιαχναν το στοιχισμένο κείμενο, που θα πήγαινε για εκτύπωση στη μηχανή πιεστηρίου. Μια ομολογουμένως δύσκολη διαδικασία, γιατί αυτά έπρεπε να τοποθετηθούν ανάποδα, αλλά ήταν ωστόσο πολύ εξοικειωμένοι οι πρόγονοί της με το όλο εγχείρημα.
Η κ. Ράνια έχει μνήμες από εκείνη την περίοδο, κατά την οποία ήταν παιδί και μάλιστα ακόμη θυμάται έντονα τη μυρωδιά που είχε το μολύβι.
Τα χρόνια, όμως, γρήγορα κύλησαν κι έτσι φτάνουμε στο 1980, όπου ο πατέρας της o Γιάννης Πολυχρονάκης μεταφέρει, στον Άγιο Νικόλαο, το τυπογραφείο, επιπρόσθετα εξοπλισμένο με εκτυπωτικές μηχανές offset, πουπαρέχουν ποιοτικές υπηρεσίες αναπαραγωγής κειμένων και εικόνων.Οι εκτυπωτικές πλάκες τώρα,είναι κατασκευασμένες από ψευδάργυρο, γι αυτό και πολλές φορές ονομάζονται τσίγκοι.
Αυτό που επισημαίνει η κ. Ράνια από αυτή την περίοδο είναι οι αυξημένες παραγγελίες από φυλλάδια, κάρτες, φέιγ βολάν, καταλόγους εστιατορίων, ψηφοδέλτια εκλογών κ.λ.π.
Εξάλλου, επόμενο στάδιο εξέλιξης ήταν, μετά τη δεκαετία του 1990, ο εμπλουτισμός του μηχανολογικού εξοπλισμού με ψηφιακά εκτυπωτικά μηχανήματα, που παράγουν και αποτυπώνουν μια «πληροφορία» μέσα από ψηφιακά αρχεία και ηλεκτρονικό υπολογιστή και έχουν ως χαρακτηριστικά την άριστη ποιότητα, την ταχύτητα και την οικονομία.
Στο παιχνίδι, λοιπόν, έχει μπει και η ψηφιακή τυπογραφία, για την υλοποίηση της οποίας απαιτείται ειδικός σχεδιασμός και λεπτομερής μελέτη πολλών παραγόντων και παραμέτρων, πολύς έλεγχος, προκειμένου να παραχθεί ένα πλήρες και σωστό έργο.
Η οικογενειακή επιχείρηση έχει, επίσης, και plotter συσκευές εκτύπωσης και αναπαραγωγής σχεδίων, πολύ μεγάλων διαστάσεων που δε χρησιμοποιούνται μόνο για την εκτύπωση χαρτιού, αλλά εκτυπώνουν και σε αυτοκόλλητο βινύλιο, φιλμ, μουσαμά, κόντρα πλακέ κ.λ.π.
Η κ. Ράνια συμπληρώνει, ακόμη, πως σήμερα συνεχίζει την πορεία του το τυπογραφείο και μάλιστα έχει αποκτήσει και μια πιο καλλιτεχνική διάσταση, ασχολούμενοι οι κάτοχοί του
και με έναν καινούριο και πολύ ενδιαφέροντα τομέα, αυτόν των επιγραφών.
Επίσης, με μεγάλη μας έκπληξη, γνωρίσαμε και τον άλλο, ιδιαίτερο ρόλο του ως εκδοτικού οίκου! Υπάρχει στον κάτω όροφο βιβλιοδετείο, το οποίο τυπώνει, ανατυπώνει, εμπλουτίζει βιβλία Βυζαντινής Μουσικής και επιμελείται την καλαίσθητη βιβλιοδεσία τους! Τα βιβλία αυτά τα «αγκαλιάζει» με ειδική φροντίδα ένα δερμάτινο εξώφυλλο, στο οποίο έχουν παρεμβατικά λάβει χώρα η χρυσοτυπία και το φινίρισμα.
Επιπλέον, μία ειδική μηχανή κάνει το ράψιμο με κλωστή και η διαμόρφωση της στρογγυλεμένης ράχης παρέχει τη δυνατότητα να ανοίγουν τα βιβλία με άνεση και χωρίς να καταστρέφονται.
Αφού, λοιπόν, μας ξενάγησε στο παρελθόν της οικογενειακής επιχείρησης ολοκληρώνουμε
την επίσκεψή μας παίρνοντας μαζί μας πολύτιμους «θησαυρούς».
Διαπιστώσαμε πως η κ. Ράνια Πολυχρονάκη αγάπησε την εργασία αυτή, απίστευτα, την «πονάει», «έχει μπει στην ψυχή της» και με τον σύζυγό της κ. Χάρη, αλλά και τον πατέρα της συνεχίζουν σήμερα το έργο των προκατόχων τους, έχοντας πάρει από την εμπειρία τους και βάζοντας μέσα πια και τη σύγχρονη τεχνολογία, παρέα με την παραδοσιακή.
Ευχαριστούμε πολύ την οικογένεια Πολυχρονάκη που μας φιλοξένησαν στον χώρο τους και μας έκαναν κοινωνούς της παραδοσιακής τέχνης της τυπογραφίας και της εξέλιξής της.
Οι Εκπαιδευτές και οι Εκπαιδευόμενοι
Ευφροσύνη Στιβαχτοπούλου
Εκπαιδεύτρια Ελληνικής Γλώσσας του Παραρτήματος ΣΔΕ Αγίου Νικολάου
Δημήτριος Αργυράκης
Υποδιευθυντής του ΣΔΕ Ιεράπετρας
