Τι όμορφη ανοιξιάτικη μέρα ήταν αυτή που μας έτυχε την Κυριακή 9 Μαρτίου 2025 και τι φοβερή πεζοπορία φυσιολατρικού και θρησκευτικού ενδιαφέροντος στον πετρώδη, ανεμοδαρμένο, αλλά συνάμα γοητευτικό Άνω Μεραμπέλλο, που σίγουρα άφησε ευχαριστημένους τους τριάντα περίπου πεζοπόρους που ακολούθησαν τον Ορειβατικό Σύλλογο Αγίου Νικολάου.
Στο «πετρόκτιστο» Άνω Μεραμπέλλο
Η πεζοπορία μας ξεκινά από τον Πάνω Λούμα (υψόμετρο 362μ.), οικισμό, που ανήκει στην κοινότητα του Βρουχά, μετά από μια καταπληκτική διαδρομή με τα αυτοκίνητα με θέα στον κόλπο της Ελούντας και τη Σπιναλόγκα.
Το πρώτο που μας κερδίζει στο άνυδρο, ανεμοδαρμένο τοπίο είναι η θέα στις βόρειες ακτές του Μεραμπέλλου, ασυνήθιστα ήρεμες σήμερα. Το δεύτερο οι εντυπωσιακοί ανεμόμυλοι του χωριού (θα συναντήσουμε στη συνέχεια πολλούς)! Το τρίτο οι πέτρινες ψηλές ξερολιθιές (χαρακτηριστικό της ευρύτερης περιοχής) που συγκρατούν τη γη ως αναβαθμίδες, οριοθετούν και προστατεύουν περιουσίες σαν ψηλοί φράκτες, συνοδεύουν τα εξαιρετικής τέχνης δαιδαλώδη καλντερίμια (περπατάμε εξάλλου στον παλιό οδικό άξονα που συνέδεε την περιοχή με τη Νεάπολη και τα δυτικά).
Στο Άγιο Όρος της Κρήτης
Πριν φτάσουμε στο παλιό μοναστήρι της Καρδαμούτσας (540μ.) συναντάμε μια μεγάλη ορθογώνια δεξαμενή (κι απ’ αυτές θα συναντήσουμε πολλές σήμερα, ενίοτε κάποιες και στεγασμένες). Είναι άνυδρος αυτός ο τόπος και η συγκέντρωση νερού έχει μεγάλη σημασία για την επιβίωση ανθρώπων και ζώων. Στο μοναστήρι, το οποίο έχει αναπαλαιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, μας υποδέχεται ο ιερέας από τις γειτονικές Δωριές και Καρύδι, Απόστολος Συμινελάκης και η κυρία Μαρία, που συνέβαλε στην ανακαίνιση του. Μας ανοίγουν, μας ξεναγούν, μας φιλεύουν, μας διηγούνται με περηφάνια την ιστορία του ιερού αυτού χώρου και τους ευχαριστούμε πολύ-πολύ για τη φιλοξενία τους. Πρόκειται για αντρικό μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού, πολύ πλούσιου κάποτε, ώστε να φημολογείται ότι οφείλει την ονομασία του στο γεγονός ότι όποιος ζούσε εδώ «καρδάμωνε»! Είναι κτιριακό συγκρότημα σε φρουριακή μορφή, κτισμένο σε φάσεις κατά τον 15ο – 18ο αι. Στον φροντισμένο περίβολο του σώζονται δύο υπόγειες δεξαμενές (σαρνίτσια), τάφοι μοναχών, παλιά σήμαντρα και βέβαια ο κεντρικός ναός. Εσωτερικά: παρεκκλήσια, μεγάλη τραπεζαρία, κοιτώνες, μαγειρεία. Τριγύρω: χώροι εργασίας, στάβλοι, ελαιοτριβείο, τυροκομείο….
Εγκαταλείπουμε εντυπωσιασμένοι το παλιό μοναστήρι οδεύοντας προς το επόμενο, αυτό της Μονής Αρετίου. Οι δύο μονές κατά τα λεγόμενα της κυρίας Μαρίας είχαν κάποτε μεγάλο ανταγωνισμό! Η Μονή Αρετίου σαφώς μεγαλύτερη εντυπωσιάζει όπως τη βλέπουμε απ’ το παλιό καλντερίμι απέναντι. Εδώ υπάρχει αρκετός κόσμος μιας και τελέστηκε θεία λειτουργία το πρωί κι αρκετοί πιστοί δεν έχουν ακόμα εγκαταλείψει τον χώρο, ανάμεσα τους και πολλοί Αγιονικολιώτες, που σπεύδουν να μας χαιρετήσουν. Η Μονή είναι ιδιαίτερα φροντισμένη, με πλούσιο κήπο από λουλούδια ως εσπεριδοειδή, μια καταπράσινη όαση στο άνυδρο τοπίο. Εκτός από τον κεντρικό ναό της Αγίας Τριάδος υπάρχουν εντός του οχυρωματικού –επίσης- περιβόλου της και τα εκκλησάκια του Αγίου Λαζάρου και του Οσίου Μακαρίου του Αιγυπτίου, ασυνήθιστα για την περιοχή μας.
Επιστροφή ανάμεσα από οικισμούς, καλντερίμια, μύλους και δεξαμενές
Μετά από μια καραμελίτσα και μύρωμα στο χέρι, που μας προσφέρει ο Ηγούμενος, ξεκινάμε πάλι μέσα από την δαιδαλώδη διασύνδεση των παλιών μονοπατιών για την επιστροφή μας. Πρώτα όμως θα κάνουμε μια στάση στον εγκαταλελειμμένο οικισμό «Χοντροβολάκοι», όπου γυρίστηκαν σκηνές της ταινίας «Καπετάν Μιχάλης». Τόσο εντυπωσιακό το μέρος με τα παλιά δίπατα αρχοντικά, τις δεξαμενές, τους φούρνους και τις ξερολιθιές του, που μας αφήνει άναυδους. Τι κρίμα που είναι έτσι αφημένο στη μοίρα του, όπως και τόσα άλλα χωριά της ελληνικής υπαίθρου!
Επόμενη στάση ο οικισμός του Σκινιά, που με έκπληξη ανακαλύπτουμε ότι έχει και κάποια ενοικιαζόμενα –ίσως λόγω της γειτνίασης με τις ακτές. Συνεχίζουμε πορεία ανάμεσα σε διάσπαρτες λίθινες αναβαθμίδες, καλντερίμια, ανεμόμυλους, δεξαμενές κάνοντας μια μικρή στάση στους αναπαλαιωμένους μύλους του αυστριακού βαρόνου Φραουχάιμ κι έπειτα από μονοπάτια φτάνουμε πίσω στην αφετηρία μας.
Απολογισμός
Μια φανταστική ημέρα σε ένα εξαιρετικό φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον λαμβάνει τέλος κι ευχαριστούμε πολύ τους Γιώργο Αρναουτάκη, Γιάννη Πάγκαλο και Λεωνίδα Κλώντζα για την οργάνωση και την καθοδήγηση. Περπατήσαμε σήμερα 12 χλμ με υψομετρική 450 σε 5 περίπου ώρες με τις στάσεις και χορτάσαμε εικόνες, ικανές να μας κρατήσουν την κουραστική βδομάδα που ξεκινάει.
Περισσότερες πληροφορίες, φωτογραφίες και χάρτη διαδρομής στο blog του Συλλόγου: ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ