Ανοιχτή πληγή αποτελούν εδώ και δεκαετίες οι απώλειες που καταγράφονται στην άσφαλτο.
Το 2024, έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία δυστυχήματα 665 πολίτες, αριθμός που καταγράφει την ανοδική τάση η οποία παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, ενώ δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις και για το 2025.
Χαρακτηριστικό της κατάστασης που επικρατεί είναι ότι τα τροχαία παραμένουν η πρώτη αιτία θανάτου για τις ηλικίες από 5 έως 29 ετών στην Ελλάδα!
Παρά τις στοχευμένες δράσεις που εφαρμόζει η Τροχαία σε όλη τη χώρα για την οδική αστυνόμευση και την αναβάθμιση του επιπέδου οδικής ασφάλειας, το περασμένο έτος βεβαιώθηκαν συνολικά 11.346 οδικά ατυχήματα.
Στα κυριότερα αίτια αυτών των τροχαίων καταγράφονται η οδήγηση χωρίς σύνεση, η οδήγηση μετά από κατανάλωση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών, η επικίνδυνη οδήγηση και η υπερβολική ταχύτητα, η παραβίαση των ρυθμιστικών πινακίδων και των κανόνων κυκλοφορίας.
«Το 80% των ατυχημάτων, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που διαθέτουμε, οφείλεται σε ανθρώπινο λάθος και το υπόλοιπο 20% σε εξωγενείς παράγοντες και σε ελλείψεις οδικής υποδομής», δηλώνει στη Realnews η Κωνσταντία Δημογλίδου, εκπρόσωπος Τύπου της ΕΛ.ΑΣ., η οποία επισημαίνει ότι στην ατζέντα έχει μπει και η νομοθεσία σχετικά με τα όρια ηλικίας, καθώς «θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να είναι ξεκάθαρη η ικανότητα οδήγησης για τον κάθε οδηγό».
Υπενθυμίζεται ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχει όριο ηλικίας στην άδεια οδήγησης. Ο νόμος ορίζει ότι με τη συμπλήρωση του 65ου έτους τους οι οδηγοί πρέπει να εξετάζονται από δύο γιατρούς ανά τριετία, ενώ με τη συμπλήρωση των 80 χρόνων τους απαιτείται κάθε δύο έτη η εξέτασή τους από περισσότερες ειδικότητες γιατρών.
«Μαύρη» πενταετία
Οι αριθμοί των τροχαίων ατυχημάτων και δυστυχημάτων στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια μαρτυρούν την αλήθεια. Από το 2020, ο αριθμός των νεκρών παρουσιάζει αυξητική τάση, ενώ σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα και για το 2025 θα κινηθεί στα ίδια επίπεδα.
Το 2020, την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού, σημειώθηκαν 9.083 τροχαία με 584 θανάτους, το 2021 σημειώθηκαν 10.455 τροχαία με 624 νεκρούς, το 2022 10.487 τροχαία με 654 θανάτους, το 2023 τα τροχαία ήταν 10.553 με 646 θανάτους, ενώ το 2024 ήταν 11.346 με 665 θανάτους. Σε ειδικές μελέτες για τις κυριότερες αιτίες των τροχαίων ατυχημάτων αλλά και για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν άμεσα, ώστε να βελτιωθεί η ασφάλεια στους ελληνικούς δρόμους, έχουν προχωρήσει οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς».
Σύμφωνα με τις έρευνες, οι κύριες αιτίες πρόκλησης τροχαίων δυστυχημάτων είναι η ταχύτητα (περίπου 30%), ενώ ακολουθούν η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ (25%) και η απόσπαση προσοχής (το ποσοστό κυμαίνεται στο 5%-25%).
Πάντα σύμφωνα με τις ίδιες έρευνες, το 25% των απωλειών στους δρόμους της Ελλάδας αλλά και της Ε.Ε. οφείλεται στη μη χρήση ζώνης ασφαλείας.Οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς» επισημαίνουν ότι το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι να αλλάξει η συμπεριφορά του πολίτη στον δρόμο, καθώς, αν και υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις στις οδικές υποδομές, σε αρκετές περιπτώσεις ο ανθρώπινος παράγοντας είναι καθοριστικός, από τη στιγμή που τα τροχαία στην πλειονότητά τους οφείλονται σε ανθρώπινο λάθος.
Παράλληλα, αναφέρουν ότι ο ρόλος της ασφαλούς και συγχωρητικής οδικής υποδομής είναι εμφανής στην περίπτωση των αυτοκινητοδρόμων που έχουν κατασκευαστεί με σύγχρονες προδιαγραφές, με αποτέλεσμα μόνο το 8% των θανατηφόρων τροχαίων να σημειώνεται εκεί. Ετσι, μεταξύ των μέτρων που προτείνονται είναι η διαρκής και συστηματική αστυνόμευση, είτε με φυσική παρουσία ή με τεχνικά μέσα.
Νησιά
Σύμφωνα με τα στοιχεία που αναλύει η Ελληνική Αστυνομία, οι περισσότεροι θάνατοι από τροχαία για το 2024, αναλογικά με τον τοπικό πληθυσμό, καταγράφηκαν στη νησιωτική χώρα.
Η περιφέρεια με τους περισσότερους θανάτους ανά πληθυσμό ήταν των Ιονίων Νήσων, όπου καταγράφηκαν 12,9 απώλειες ανά 100.000 κατοίκους.
Ακολουθούν οι Περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου και Στερεάς Ελλάδας, με 10 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους, η Πελοπόννησος με 9,8, η Κρήτη και η Ηπειρος με 8.
Ανάλογη είναι η κατάσταση και στα τροχαία που έχουν ως αποτέλεσμα σοβαρούς τραυματισμούς. Στην πρώτη θέση μεταξύ όλων των περιφερειών της χώρας βρίσκεται με διαφορά το Νότιο Αιγαίο, με 20 βαριά τραυματίες ανά 100.000 κατοίκους. Ακολουθούν η Στερεά Ελλάδα με 9,5 βαριά τραυματίες ανά 100.000 κατοίκους, η Κρήτη και το Βόρειο Αιγαίο με 7,8 βαριά τραυματίες, τα Ιόνια Νησιά και η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη με 6 βαριά τραυματίες ανά 100.000 κατοίκους.
Ηλικίες
Αίσθηση προκαλούν και τα στοιχεία αναφορικά με τις ηλικιακές ομάδες που εμπλέκονται στα τροχαία. Σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα του ινστιτούτου, τα τροχαία είναι η πρώτη αιτία θανάτου για τα παιδιά και τους νέους ηλικίας από 5 έως 29 ετών στην Ελλάδα.
Οπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και της Ελληνικής Αστυνομίας, οι νέοι της χώρας μας χάνουν τη ζωή τους στην άσφαλτο με τεράστια ποσοστά θνησιμότητας.
Αναλυτικά, το 2022, οι νεκροί σε οδικά τροχαία ατυχήματα στην ηλικιακή ομάδα 0-24 ετών ήταν 105 με ποσοστό 16,1%, στην ηλικιακή ομάδα 25-49 ετών, 204 με ποσοστό 31,2%, στην ηλικιακή ομάδα 50-64 ετών, 141 με ποσοστό 21,6% και τέλος στην ομάδα άνω των 65 ετών 192 με ποσοστό 29,4%.
«Κανείς δεν φοβάται»
Την ανάγκη να αλλάξουν νοοτροπία και κουλτούρα οι οδηγοί της χώρας εκφράζει μέσω της «R» ο εκπαιδευτής και σύμβουλος Οδικής Ασφάλειας αλλά και πρώην οδηγός αγώνων Κωνσταντίνος Μαρκουίζος (Ιαβέρης), κάνοντας λόγο για «γενοκτονία».
«Αυτό που συμβαίνει στους δρόμους είναι αδιανόητο. Τα τελευταία 65-70 χρόνια έχουμε χάσει περίπου 150.000 συμπολίτες μας, κατά κύριο λόγο νέους ανθρώπους που είναι σε παραγωγική ηλικία. Γι’ αυτό και μιλώ για γενοκτονία. Η ασφαλής οδήγηση είναι η ατομική ευθύνη του καθενός. Είμαστε όλοι συνένοχοι. Ενδεικτικό είναι ότι το 45% των επιβατών των αυτοκινήτων δεν φορά ζώνη ασφαλείας», λέει στην «R» ο Κ. Μαρκουίζος.
Σύμφωνα με τον ίδιο, πρέπει άμεσα να ληφθούν δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος με ενίσχυση της αστυνόμευσης στους δρόμους, με περαιτέρω χρήση ψηφιακών μέσων, όπως για παράδειγμα οι κάμερες για την ταχύτητα.
Τονίζει παράλληλα ότι θα πρέπει να ακολουθήσουμε τα ευρωπαϊκά πρότυπα σε ό,τι αφορά τα όρια ταχύτητας και να μειώσουμε τα όρια εντός των αστικών οδών, από τα 50 χλμ. την ώρα στα 30 χλμ., όπως ισχύει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Την ίδια στιγμή, προτρέπει να πραγματοποιούνται στα σχολεία σεμινάρια ασφαλούς οδικής συμπεριφοράς και να υπάρχουν στοχευμένες δράσεις και εκστρατείες για ασφαλή οδήγηση, χρήση ζώνης και κράνους.
Ασφαλής οδήγηση για ηλικιωμένους
Τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την ασφαλή οδηγική συμπεριφορά των ατόμων της τρίτης ηλικίας αναφέρει ο Βασίλειος Σκουτέρης, χειρουργός οφθαλμίατρος, επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να γίνεται ο απαραίτητος οφθαλμολογικός έλεγχος, προκειμένου να διαπιστωθεί η ικανότητα του οδηγού.
«Τον τελευταίο καιρό συχνά ακούμε για ατυχήματα από ανθρώπους της τρίτης ηλικίας σε σημεία του οδικού δικτύου που φαινομενικά είναι ασφαλή. Μοιραία λοιπόν σκέφτεται κανείς μήπως θα μπορούσαν να αποφευχθούν; Από την πλευρά του οφθαλμιάτρου μπορώ με ασφάλεια να πω ότι είναι λίγες οι παθήσεις αυτές που θα απαγόρευαν μόνιμα την οδήγηση και προσωπική μου άποψη είναι ότι κανείς δεν θα πρέπει να περιορίζεται από αυτή εκτός εάν υπάρχει σημαντικός λόγος. Οφείλουν, όμως, να ακολουθούνται οι κανόνες ασφαλείας. Ενας οφθαλμολογικός έλεγχος εύκολα δείχνει αν υπάρχουν προβλήματα που περιορίζουν την οδηγική ικανότητα, αλλά και το τι απαιτείται ώστε να αποκατασταθεί η ευκρινής όραση», δηλώνει στην «R» ο Β. Σκουτέρης.
