Μόνο οι οφειλέτες με μη εξυπηρετούμενα δάνεια που είχαν δημιουργηθεί έως τρεις μήνες πριν τεθούν σε ισχύ οι αλλαγές του νόμου θα έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στον νέο εξωδικαστικό μηχανισμό που περιλαμβάνει ευνοϊκές ρυθμίσεις.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή και θα τεθεί σε ισχύ το αργότερο μέχρι το τέλος του μήνα, τη δυνατότητα να ρυθμίσουν τις οφειλές τους κάνοντας χρήση του νέου νόμου θα έχουν όσοι ήδη έχουν «κόκκινα» δάνεια και όχι όσοι ενδέχεται να έχουν στο μέλλον.
Σύμφωνα με υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης έλαβε αυτή την απόφαση προκειμένου να αποτραπεί μια νέα αύξηση των «κόκκινων» δανείων.
Μετά τις αλλαγές, το 85% του συνόλου των οφειλετών θα μπορεί να κάνει αίτηση για να ενταχθεί στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών από 7% που είναι σήμερα.
Με δεδομένο τον διπλασιασμό των εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων, θα μπορούν κοινωνικά ευάλωτες ομάδες αλλά και όσοι ανήκουν στη μεσαία τάξη να εντάξουν τις οφειλές τους στον εξωδικαστικό, δυνατότητα που δεν είχαν μέχρι σήμερα.
Ωστόσο, σύμφωνα πάντα με νομικούς κύκλους, αξίζει να σημειωθεί ότι δυνατότητα να εντάξουν τις οφειλές τους στον εξωδικαστικό μηχανισμό έχουν και όσοι δανειολήπτες έχουν «πράσινα» δάνεια, δηλαδή δεν έχουν καθυστερήσει καμία δόση, εφόσον αποδείξουν ότι το εισόδημά τους έχει μειωθεί κατά 20% μέσα σε έναν χρόνο.
Σημειώνεται ότι στον εξωδικαστικό μπορούν να ενταχθούν όλες οι οφειλές σε Δημόσιο, δήμους και ιδιώτες.
Με τον νέο εξωδικαστικό διευρύνεται η περίμετρος για τους οφειλέτες, διευκολύνοντας όχι μόνο τους ευάλωτους αλλά για πρώτη φορά και τη μεσαία τάξη.
Ειδικότερα, τα εισοδηματικά κριτήρια διπλασιάζονται, θεσμοθετείται η υποχρέωση του πιστωτή να καταθέτει έγγραφη πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη τρεις μήνες πριν από τον πλειστηριασμό, ενώ διευκολύνονται οι ευάλωτοι δανειολήπτες ώστε να σώσουν την κατοικία τους ακόμη και 20 ημέρες πριν από την εκποίησή της, μέσω της ένταξης στο ενδιάμεσο πρόγραμμα.
Επίσης, δίνεται η δυνατότητα επέκτασης της ρύθμισης δανείων με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου μέσω της διαδικασίας εξυγίανσης.
Τα κριτήρια
Αναλυτικότερα, με το νέο νομοσχέδιο διπλασιάζονται τα κριτήρια για τον χαρακτηρισμό ενός δανειολήπτη ως επιλέξιμου, προκειμένου να καταστεί υποχρεωτική η συναίνεση του συνόλου των πιστωτών για ένταξη του οφειλέτη στον εξωδικαστικό μηχανισμό.
Ο διπλασιασμός των ορίων αυτών έχει ως προϋπόθεση ο οφειλέτης να έχει ανώτατο όριο μη εξυπηρετούμενων τραπεζικών οφειλών τα 300.000 ευρώ.
Το νέο πλαίσιο έρχεται να αποκαταστήσει και τους ασφαλισμένους στην υπό εκκαθάριση ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ.
Συγκεκριμένα, δημιουργείται μόνιμος μηχανισμός για την αποζημίωση ασφαλισμένων της υπό εκκαθάριση ασφαλιστικής εταιρείας. Μέσω αυτού θα εξοφληθούν συντομότερα από το προβλεπόμενο οι περίπου 50.000 ασφαλισμένοι που έχασαν τα χρήματά τους όταν η εταιρεία πτώχευσε.
Εισοδήματα και καταθέσεις
Τα νέα όρια των εισοδημάτων και των καταθέσεων σύμφωνα με τα οποία ένας οφειλέτης θεωρείται ευάλωτος είναι τα εξής:
- Αγαμος: Από 7.000 στα 14.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη: Από 10.500 σε 21.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος: Από 14.000 στα 28.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη: Από 17.500 στα 35.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από πέντε μέλη και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη και πάνω: Από 21.000 στα 42.000 ευρώ.
Περιουσιακά όρια
Με το νέο νομοσχέδιο διπλασιάζονται και τα περιουσιακά όρια:
- Αγαμος: Από 120.000 στα 240.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη: Από 135.000 στα 270.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος: Από 150.000 στα 300.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη: Από 165.000 στα 330.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από πέντε μέλη και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη και πάνω: Από 180.000 στα 360.000 ευρώ.
Ορος
Επίσης, θεσμοθετείται η υποχρέωση του πιστωτή να καταθέσει έγγραφη πρόταση ρύθμισης στον οφειλέτη πριν από τη διενέργεια του πλειστηριασμού.
Η πρόταση από τον πιστωτή πρέπει να έχει γίνει τουλάχιστον τρεις μήνες πριν από τον πλειστηριασμό και να έχει κατατεθεί με κάθε πρόσφορο μέσο, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο οφειλέτης να έχει εγγραφεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα προσωποποιημένης ενημέρωσης του πιστωτή-servicer.
Αναφορικά με τις προθεσμίες ενόψει κατάσχεσης, αυτές επεκτείνονται προκειμένου ο ευάλωτος οφειλέτης να μπορεί να ενταχθεί στο ενδιάμεσο πρόγραμμα.
Μέχρι σήμερα, ο οφειλέτης όφειλε να κάνει αίτηση εντός 60 ημερών πριν από την κατάσχεση, με αποτέλεσμα πολλοί να χάνουν τις προθεσμίες.
Πλέον, θα έχει τη δυνατότητα υποβολής αίτησης τουλάχιστον 20 ημέρες πριν από τον πλειστηριασμό.
Το ενδιάμεσο πρόγραμμα επεκτείνεται για επιπλέον έξι μήνες έτσι ώστε να ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες ενέργειες για τη σύσταση και λειτουργία του φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης.
Σημειώνεται ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο σύνολό τους το τρίτο τρίμηνο του 2024 αποτελούσαν το 30% των δανείων, έναντι ποσοστού 52% το 2019, με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια τραπεζών και servicers να ανέρχονται σήμερα σε 67,08 δισ. ευρώ από 92,19 δισ. το 2019. Συνολικά, έως και τον Φεβρουάριο είχαν γίνει 31.953 επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών, ενώ το 2024 οι επιτυχείς ρυθμίσεις ανήλθαν σε 16.903 έναντι 9.339 το 2023, καταγράφοντας άνοδο 81%.
Oφειλές σε δήμους
Τη δυνατότητα να ρυθμίσουν τις οφειλές που έχουν στους δήμους σε έως 240 μηνιαίες δόσεις έχουν εδώ και δύο μήνες οι οφειλέτες, μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού που θα τεθεί σε ισχύ τις αμέσως επόμενες ημέρες.
Πρόκειται ωστόσο για εκείνους που έχουν οφειλές πάνω από 10.000 ευρώ προς τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι η διευκόλυνση αυτή στις πληρωμές ενεργοποιείται μόνο με πρωτοβουλία του οφειλέτη και απαιτεί αυστηρή τήρηση προθεσμιών.
Το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνουν οι οφειλέτες είναι η αίτηση προς τον δήμο για τη βεβαίωση της οφειλής, ώστε να μεταφερθεί στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Μόλις ολοκληρωθεί η εγγραφή, ο πολίτης έχει προθεσμία τριών μηνών για να υποβάλει αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό μέσω της πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ).
Κατά την υποβολή της αίτησης, δηλώνεται η πρόθεση ένταξης των οφειλών προς τον δήμο. Η διαδικασία είναι ψηφιακή και οι βεβαιωμένες οφειλές αντλούνται αυτόματα από την πλατφόρμα μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας.
Τα χρέη εμφανίζονται διαχωρισμένα σε βασική οφειλή και προσαυξήσεις, ενώ στη συνέχεια εκπονείται πρόταση ρύθμισης, που μπορεί να περιλαμβάνει έως και 240 δόσεις.
Σημειώνεται επίσης ότι η εξόφληση γίνεται με σταθερό επιτόκιο και υπό προϋποθέσεις μπορεί να προβλεφθεί κούρεμα προσαυξήσεων.
Στον εξωδικαστικό δεν μπορούν να ενταχθούν οφειλές που είχαν προηγουμένως ρυθμιστεί μέσω του εξωδικαστικού και η ρύθμιση χάθηκε.
Η αίτηση για την ένταξη στον εξωδικαστικό μηχανισμό πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω της πλατφόρμας του gov.gr. Η διαδικασία είναι πλήρως ψηφιακή, χωρίς φυσική παρουσία, και η επικοινωνία γίνεται εξ ολοκλήρου μέσω της πλατφόρμας.
Για την υποβολή της αίτησης απαιτούνται:
- Κωδικοί Taxisnet.
- ΑΦΜ και e-mail επικοινωνίας.
- Δηλώσεις Ε1 και Ε3 (αν υπάρχει επιχείρηση).
- Αναλυτική κατάσταση οφειλών (συμπεριλαμβανομένων των χρεών προς δήμους).
- Τραπεζικές κινήσεις και στοιχεία εισοδήματος του τελευταίου δωδεκαμήνου.
Η αίτηση εξετάζεται ηλεκτρονικά, ενώ η απάντηση αποστέλλεται μέσω της ίδιας πλατφόρμας.
