Η έκταση της γεωργικής γης στην Περιφέρεια Κρήτης ανέρχεται στα 3.120.946 στρέμματα και τα ελαιόδενδρα καταλαμβάνουν περίπου το 65% της συνολικά καλλιεργούμενης έκτασης της Κρήτης, δηλαδή, 1.900.000 στρεμ. (περίπου το ¼ της έκτασης του νησιού). Ο συνολικός αριθμός ελαιόδενδρων εκτιμάται σε 33.000.000 και η συνολική παραγωγή ελαιολάδου προσεγγίζει τους 80.000 τόνους. Ο κρητικός ελαιώνας, συνδέεται άρρηκτα με την ιστορία και την κρητική πολιτισμική παράδοση, με τις εδαφοκλιματικές συνθήκες, το ανθρώπινο δυναμικό, την ποιότητα και την ποσότητα του παραγόμενου προϊόντος, την υψηλή επισκεψιμότητα λόγω τουρισμού της Κρήτης και άμεσα με τον αγροδιατροφικό πρότυπο του νησιού.
Απέναντι σε αυτή την κυριαρχία της ελαιοκαλλιέργειας, υπάρχει μια νέα απειλή, η γνωστή τα τελευταία χρόνια «Ξυλλέλα».
«Το φαινόμενο είναι σχετικά νέο αλλά απειλητικό. Δεν έχουμε ακόμα προβλήματα εδώ, αλλά γνωρίζουμε πως μεταφέρονται τα βακτήρια. Συνεπώς μια έρευνα τέτοια μας βοηθά στην προσπάθεια που κάνουμε να αποφύγουμε τα προβλήματα», τόνισε ο Κώστας Φωτάκης Διευθυντής Αγροτικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας Κρήτης.
Η Xylella fastidiosa, όπως είναι η επιστημονική της ονομασία, είναι ένα φυτοπαθογόνο βακτήριο καραντίνας, που μετά την είσοδό του, (τον Οκτώβριο του 2013) στην περιφέρεια της Απουλίας στην Ιταλία, απειλεί την καλλιέργεια της ελιάς, αλλά και άλλων σημαντικών καλλιεργειών (αμπέλι, εσπεριδοειδή, καλλωπιστικοί θάμνοι, δασικά φυτά κ.ά.), καθώς προκαλεί μεγάλης οικονομικής σημασίας ασθένειες. Η ελιά αποτελεί ένα ξενιστή του φυτοπαθογόνου βακτηρίου και η ονομασία της ασθένεια της ελιάς ως «το σύνδρομο της ταχεία παρακμής των ελαιοδένδρων», υποδηλώνει τη γρήγορη εξασθένιση των, που οδηγεί στον θάνατο τα προσβεβλημένα δένδρα. Η εξάπλωση του βακτηρίου οφείλεται στη διασπορά του με έντομα και με μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό.
Δεδομένης της αδυναμίας αντιμετώπισης της ασθένειας μετά την είσοδό της σε μια περιοχή, είναι σημαντικό να ελεγχθούν όσο το δυνατόν περισσότερα δείγματα από τους δυνητικούς ξενιστές του παθογόνου, αφενός μεν για να επιβεβαιωθεί η απουσία του από μια περιοχή, αφετέρου δε για την έγκαιρη και γρήγορη διαπίστωση της πιθανής παρουσίας του και την άμεση λήψη των αναγκαίων μέτρων περιορισμού εγκατάστασης ή/και εξάλειψης της.
Η έρευνα
Η Περιφέρεια Κρήτης συμβάλλοντας ως αρωγός στην προστασία της αγροτικής παραγωγής και κατ’ επέκταση της αγροτικής οικονομίας, θα προχωρήσει στην υλοποίηση της δράσης με τίτλο «Εργαστηριακές αναλύσεις για την ανίχνευση του φυτοπαθογόνου καραντίνας Xylella fastidiosa σε φυτικό και φυτωριακό υλικό που εισάγεται και διακινείται στις ΠΕ της Περιφέρειας Κρήτης».
Βασικός στόχος της έρευνας αυτής είναι o έλεγχος, για την παρουσία του Xf, στο φυτικό και φυτωριακό υλικό που εισάγεται από άλλες περιοχές της ΕΕ, αλλά και για να ελέγξει ήδη εγκατεστημένα φυτά και καλλιέργειες στο νησί, υποβοηθώντας τις αρμόδιες υπηρεσίες των Διευθύνσεων Αγροτικής Ανάπτυξης Κρήτης με γρήγορες, έγκαιρες και έγκυρες εργαστηριακές αναλύσεις πέραν των προβλεπόμενων από το πρόγραμμα των ετήσιων επισκοπήσεων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
Επισημαίνεται ότι η Περιφέρεια Κρήτης έχει ως βασική της προτεραιότητα την ενεργό προώθηση της ανάπτυξης του νησιού, ιδίως στο πεδίο του πρωτογενούς τομέα και της αγροτικής οικονομίας, στους στόχους δε του Στρατηγικού σχεδιασμού της Περιφέρειας Κρήτης, περιλαμβάνεται «η ενδυνάμωση της αγροτικής έρευνας και καινοτομίας ως μοχλός υποστήριξης του πρωτογενή τομέα».
Σύμβαση με το ΕΛΜΕΠΑ
Το ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ διαθέτει το κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό για τη διενέργεια των απαραίτητων εργαστηριακών αναλύσεων, για τη διερεύνηση της τυχόν παρουσίας του φυτοπαθογόνου βακτηρίου στο νησί. Το εργαστήριο Φυτοπαθολογίας – Βακτηριολογίας του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ, με Επιστημονικό υπεύθυνο τον Καθηγητή Δημήτριο Γκούμα, είναι το Επίσημο Εργαστήριο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τα φυτοπαθογόνα βακτήρια καραντίνας στη Κρήτη και διαθέτει την απαιτούμενη τεχνογνωσία και βασικές υποδομές για την υλοποίηση τους.
Εξάλλου η Περιφέρεια Κρήτης έχει ήδη χρηματοδοτήσει τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού του εργαστηρίου Βακτηριολογίας του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ, όπως και τη διενέργεια παρόμοιων εργαστηριακών αναλύσεων τα προηγούμενα χρόνια.
Με την σύμβαση προβλέπεται η χρηματοδότηση από την Περιφέρεια Κρήτης και η υλοποίηση από το ΕΛΜΕΠΑ του ερευνητικού έργου της και ειδικότερα των παρακάτω δράσεων: Δειγματοληψίες, Εργαστηριακή ανάλυση δειγμάτων και αποτελέσματα. Η υλοποίηση των παραπάνω δράσεων από το ΕΛΜΕΠΑ θα πραγματοποιηθεί από το Εργαστήριο Φυτοπαθολογίας – Βακτηριολογίας με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον Καθηγητή Δημήτριο Γκούμα. Οι παραπάνω δράσεις αποσκοπούν στην ανάλυση σημαντικού αριθμού δειγμάτων από ελιές και άλλους δυνητικούς ξενιστές 250 κατά την διάρκεια 24 μηνών από την υπογραφή της σύμβασης (125 δείγματα για κάθε έτος).
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
