Μιας και σήμερα κάνουμε αναφορά στο Κολωνάκι της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, που βρίσκεται στην κορυφή του Θύλακα, ο Νικόλαος Μανιαδάκης από το Καλό Χωριό, που υπηρέτησε σ’ αυτήν τη Μονάδα, μας διηγείται πώς γινόντουσαν οι καταγραφές:
«Το 1968 γίνεται πρώτη φορά επιστημονική μέτρηση σε όλη την Ελλάδα, με βάση τα κολωνάκια που βρίσκονται τοποθετημένα σε ορισμένα βουνά. Η δική μου μονάδα ήταν το Τμήμα Γεωδαισίας, όπου πήγα για 8 μήνες αποσπασμένος, 82 ΕΣΣΟ. Ξεκινήσαμε με σημείο αναφοράς το μηδέν, δηλαδή το Αστεροσκοπείο Αθηνών, μετρώντας όλες τις γωνίες των κορυφών των βουνών της Αττικής. Στη συνέχεια περάσαμε στις Κυκλάδες και τελικά κατεβήκαμε στην Κρήτη. Ξεκινήσαμε από τα βουνά της Σητείας και προχωρώντας δυτικά φτάσαμε μέχρι τον Κίσσαμο».
- «Τί εργασίες κάνατε;»
«Με βάση τα κολωνάκια, γινόταν καταγραφή γωνιών σε μοίρες μεταξύ τους, δίνοντας ένα πολυδαίδαλο πλέγμα. Πιο συγκεκριμένα, η πρώτη Μοίρα που εγώ ήμουν, είχε τις υψηλότερες κορυφές επάνω στην Κρήτη. Την ίδια εποχή, σε κάθε νομό βρισκόταν άλλες Μοίρες που είχαν το ίδιο αντικείμενο, αλλά στις χαμηλότερες κορυφές. Στις μεγάλες κορυφές που εγώ ήμουν, ο αξιωματικός βίδωνε στο κολωνάκι ένα ταχύμετρο, ίδιο με αυτό που χρησιμοποιούσαν οι τοπογράφοι μηχανικοί, αλλά πολύ μεγαλύτερο. Εμείς οι φαντάροι παίρναμε κυριολεκτικά τα βουνά για να βρεθούμε στις απέναντι κορυφές, όσο μακριά και να ήταν, για να εκτρέψουμε, με ένα όργανο που λεγόταν ηλιοτρόπιο, την ηλιακή ακτίνα. Το ηλιοτρόπιο ήταν μια μικρή μπρούτζινη κατασκευή που είχε ένα καθρέπτη στρογγυλό με δύο κοχλίες ρύθμισης και ένα σκόπευτρο. Με αυτό το σκόπευτρο εκπέμπαμε τον ήλιο προς την κορυφή που ήταν ο αξιωματικός. Παρακολουθώντας το σκόπευτρο διορθώναμε συνεχώς τους κοχλίες διότι με την περιστροφή της γης η σκόπευση χανόταν, λόγω και της απόστασης που βρισκόταν ο αξιωματικός, που καμιά φορά έφτανε και τα 70 έως 80 χιλιόμετρα. Ο καημένος ο γραφέας που βρισκόταν δίπλα του έπηζε το μυαλό του από τα νούμερα που του έδιναν. Την ίδια ώρα δύο φαντάροι δούλευαν γεννήτρια ποδοκίνητη, κάνοντας εκπομπή με τον ασύρματο, ώστε να μεταβιβαστούν όλα αυτά τα δεδομένα σε κάποια άλλη Μοίρα».
- «Ήταν ωραίες οι εμπειρίες που ζήσατε!»
«Για μένα ήταν ένα αξέχαστο καλοκαίρι στην Κρήτη γιατί μου έδωσε την ευκαιρία να ανεβώ στον Αφέντη, στο Γιούχτα, στον Κόφινα, στον Ψηλορείτη, στο Στρούμπουλα, στον Κουλούκουνα, στο Ακρωτήρι, στον Κίσσαμο. Η δουλειά βέβαια ήταν δύσκολη, ανέβα κατέβα στα διάφορα βουνά… άλλοτε να μένουμε και να κοιμόμαστε στα βουνά και άλλοτε να κατεβαίνουμε τα βράδια σε κάποιο χωριό, αν ήταν κοντά. Στα χωριά περνάγαμε ωραία τα βράδια διότι μας αγαπούσε ο κόσμος και μας φιλοξενούσαν».
Αυτά μας διηγήθηκε ο Νικόλαος Μανιαδάκης και σχεδίασε σε χαρτί, πώς γινόταν ακριβώς η εκτροπή της ηλιακής ακτίνας καθώς και την περιγραφή των οργάνων.
ΥΓ: Μετά ήρθαν τα GPS! Κάποτε μετρούσα τα κολωνάκια της Κρήτης, στις κορυφές που ανέβαινα! Είναι τα σημεία όπου ένας ορειβάτης, μετά από μία κοπιαστική ανάβαση, προσδοκά να ανταμειφθεί με την υπέροχη θέα που απλώνεται κάτω από τα πόδια του.
ΛΕΩΝ.Κ.
