Οι επίμονοι, ισχυροί βόρειοι άνεμοι, που δεν έπαψαν να πνέουν τις τελευταίες εβδομάδες, με αποτέλεσμα να παρεμποδίζουν την ασφαλή μετάβαση της ανασκαφικής ομάδας με το σκάφος που μισθώνει η Εφορεία Αρχαιοτήτων, επέβαλαν τον τερματισμό της ανασκαφικής δραστηριότητας για φέτος, στη Χρυσή.
Η ομάδα που αποτελείτο από 6 εργάτες, 1 αρχαιολόγο και δύο αρχιτέκτονες, με επικεφαλής τη διευθύνουσα της ανασκαφής, προϊσταμένη της ΕΦ.Α.ΛΑΣ. Χρύσα Σοφιανού, εργάστηκε στο νησί για ενάμισι περίπου μήνα το φθινόπωρο, προσδοκώντας ότι οι καλές καιρικές συνθήκες που επικράτησαν όλο το προηγούμενο διάστημα, θα τους επέτρεπαν να συνεχίσουν τις εργασίες και μέσα στο Νοέμβριο, κάτι, που δεν συνέβη. Στην τελευταία μάλιστα διαδρομή, επιστροφής από το νησί τέλη Οκτωβρίου, έφθασαν βρεγμένοι από τα κύματα, στο λιμάνι της Ιεράπετρας…
Η συστηματική ανασκαφή στον μινωικό οικισμό της Χρυσής, συμπλήρωσε έξι χρόνια από τότε που ξεκίνησε, φέρνοντας όλο αυτό το διάστημα πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα στο φως, όπως το θησαυρό χάλκινων ταλάντων, τμήματα ταλάντου από τον σπάνιο για την περίοδο εκείνη κασσίτερο, χάλκινα αγγεία, πλήθος λίθινων εργαλείων, χρυσά κοσμήματα, χάντρες από ασήμι, γυαλί ή ημιπολύτιμες πέτρες κλπ.
Η έκταση
Η κ. Σοφιανού είπε στην ΑΝΑΤΟΛΗ ότι οι εργασίες φέτος συνεχίστηκαν για την αποκάλυψη ενός μεγάλου κτίσματος, οι εργασίες επί του οποίου θα συνεχιστούν και την επόμενη ανασκαφική περίοδο, αφού, λόγω των καιρικών συνθηκών δεν κατέστη εφικτή η επιστροφή της ανασκαφικής ομάδας στο νησί εγκαίρως, με αποτέλεσμα να λήξουν οι συμβάσεις των εργατών. Εκείνο που απομένει για φέτος είναι να μπορέσουν να μεταβούν μια μέρα που δεν θα έχει θαλασσοταραχή, ώστε να ασφαλίσουν την ανασκαφή σκεπάζοντας το χώρο όπου είναι σε εξέλιξη οι εργασίες.
Κυρίως λίθινα εργαλεία ήταν τα ευρήματα της φετινής ανασκαφής στο συγκεκριμένο κτίριο.
Εκεί θα επιστρέψουν ξανά για να συνεχίσουν, την επόμενη άνοιξη, είπε η κ. Σοφιανού, η οποία την επόμενη χρονιά θα συμπληρώσει 8 χρόνια συστηματικής, ανασκαφικής δουλειάς στη Χρυσή. Είχε προηγηθεί και επιφανειακή/σωστική έρευνα το 2008-2011 από την τ. προϊσταμένη της Εφορείας Βίλη Αποστολάκου. Το 2025 λήγει εξ άλλου και η σύμβαση με την Περιφέρεια Κρήτης, η οποία τη χρηματοδοτεί και θα πρέπει να αναζητηθεί νέα χρηματοδότηση, αφού, όπως εκτιμά, η αρχαιολογική έρευνα στη Χρυσή έχει αρκετό μέλλον ακόμη. Ήδη το αρχαιολογικό πεδίο στη Χρυσή, στο οποίο επιχειρεί η αρχαιολογική σκαπάνη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου εκτείνεται στα δέκα περίπου στρέμματα!
Επεξεργασία πορφύρας
Όπως ανέφερε η προϊσταμένη της ΕΦ.Α.ΛΑΣ., το πλήθος των σπασμένων οστρέων πορφύρας που βρέθηκαν στα δωμάτια των κατοικιών αποδεικνύουν μια πρωιμότατη για τη Μεσόγειο βιοτεχνική παραγωγή της πορφυρής βαφής, η οποία αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των πρώτων ανακτόρων της μινωικής Κρήτης (1800-1500 περίπου π.Χ.).
Ο οικισμός αποτελείται από εργαστήρια, από αποθήκες και χώρους διαβίωσης, ενώ τα εργαλεία δείχνουν εκτός από την επεξεργασία της πορφύρας και άλλων υλικών και προϊόντων.
Δεξαμενές
Η φετινή ανασκαφική περίοδος είχε μια μόνο φάση, αφού δεν πραγματοποιήθηκε ανασκαφή την άνοιξη, λόγω της ενασχόλησης της ιδίας με την ετοιμασία του κανονικού ανοίγματος και επίσημου εγκαινιασμού του Αρχαιολογικού Μουσείου Αγίου Νικολάου. Η ανασκαφή του 2025 θα συνεχιστεί στο κτίριο που ανασκάπτεται, χωρίς να έχει ολοκληρωθεί καθώς και των θέσεων όπου έχουν εντοπιστεί δεξαμενές νερού. Μία απ’ αυτές, πολύ μεγάλη, έχει ήδη ανασκαφεί και η κατάστασή της δείχνει διαχρονική χρήση, πιθανόν και μέχρι την ενετική περίοδο…
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ
