Το πρόβλημα της καταγραφής, αδειοδότησης, του συστηματικού ελέγχου και της φορολόγησης των δωματίων και σπιτιών που οι κάτοχοί τους τα εκμεταλλεύονται για βραχυχρόνια μίσθωση, δεν είναι καινούριο. Παρά τα κατά καιρούς εξαγγελλόμενα, το σχετικά νεοφυές αυτό προϊόν εμφανίστηκε στο χώρο της φιλοξενίας και συνεχίζει να προσφέρεται εν πολλοίς, ανεξέλεγκτα.
Ήδη συμπληρώνει περίπου μια πενταετία στη χώρα μας. Περνώντας ισχυρό κλονισμό κατά την τριετία 2020-2021, λόγω της δραματικής κάμψης του τουρισμού, φαίνεται να επανακάμπτει και να διεκδικεί και πάλι κομμάτι της τουριστικής πίτας.
Η Συνομοσπονδία (ΣΕΤΚΕ) και οι Ομοσπονδίες των αδειοδοτημένων από τον ΕΟΤ τουριστικών καταλυμάτων έχουν εδώ και χρόνια επισημάνει το πρόβλημα, δεδομένου ότι τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης λειτουργούν αθεμίτως ανταγωνιστικά με τον κλάδο των ενοικιαζομένων τουριστικών καταλυμάτων, που για να λειτουργούν υποχρεώνονται σε κυκεώνα αδειοδοτήσεων και εγκρίσεων και υπόκεινται σε τακτή φορολογία. Η ασύδοτη, μέχρι σήμερα, βραχυχρόνια μίσθωση δεν υπόκειται σε καμία αδειοδότηση, έλεγχο ή φορολογία (παρά τις προθέσεις και κατά καιρούς εξαγγελίες από πλευράς του κράτους). Ως εκ τούτου πλήττει τη βιωσιμότητα πλήθους μικρών επιχειρήσεων φιλοξενίας σε όλη τη χώρα, που μετρά εκατοντάδες χιλιάδες κρεβάτια και με τεράστια προσφορά στην εθνική οικονομία. Αλλά κυρίως την εικόνα και τη φυσιογνωμία του ελληνικού τουρισμού, που προβάλλει ως προμετωπίδα την προσωπική επαφή και ανθρώπινη επικοινωνία με τον πελάτη και τη ζεστή φιλοξενία.
Μια νέα έκθεση για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις δημοσίευσε η HOTREC, η οποία αποτελεί την Ένωση – ομπρέλα των εθνικών εμπορικών Ενώσεων που εκπροσωπούν τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια, τα καφέ και παρόμοια καταστήματα στην Ευρώπη. Η HOTREC ενεργεί ως εκπρόσωπος των επιχειρήσεων φιλοξενίας έναντι των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. Είναι η προώθηση και υπεράσπιση των συμφερόντων του κλάδου της φιλοξενίας έναντι των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. Η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών συλλόγων φιλοξενίας. Η κύρια δραστηριότητα του HOTREC είναι να παρακολουθεί και να αναλύει τις εξελίξεις πολιτικής σε επίπεδο Ε.Ε., που έχουν αντίκτυπο στον κλάδο της φιλοξενίας. Συλλέγοντας πληροφορίες απ’ ευθείας στην πηγή.
Στο πλαίσιο λοιπόν της δράσης της, η HOTREC προχώρησε σε μια μεγάλη έρευνα και συνέταξε μια πολύ σημαντική έκθεση συμβάλλοντας στη συζήτηση σχετικά με τη ρύθμιση της αγοράς, παρέχοντας ένα όραμα για το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτό το περίπλοκο φαινόμενο της βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Ερχεται σήμερα η ΗΟTREC και με σαφήνεια επισημαίνει ότι τώρα είναι μια καλή ευκαιρία και συγκυρία για τον ευρωπαϊκό τουρισμό και τη φιλοξενία να καλωσορίσει έναν κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα μπορούσε να παρέχει κοινές λύσεις στις προκλήσεις που θέτουν οι υπηρεσίες βραχυπρόθεσμης ενοικίασης. Η ενημέρωση αυτού του συνόλου των κανόνων, σύμφωνα με τις ανάγκες των ενδιαφερομένων, των προορισμών και των κατοίκων, είναι το πρώτο βήμα για τη διασφάλιση ενός δίκαιου, διαφανούς, ανταγωνιστικού και βιώσιμου περιβάλλοντος!
Το HOTREC, η οποία εκπροσωπεί την ευρωπαϊκή βιομηχανία της φιλοξενίας, ασχολήθηκε για πρώτη φορά με τις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις το 2014, που τότε ήταν γνωστές ως «αναδυόμενη παραοικονομία». Οκτώ χρόνια αργότερα, ο κλάδος του τουρισμού και της φιλοξενίας βρίσκεται σε μια κρίσιμη στιγμή για την ανάπτυξη του κατάλληλου ρυθμιστικού πλαισίου για τις εν λόγω υπηρεσίες.
Οι κίνδυνοι
Τότε, η HOTREC είχε εντοπίσει αρκετούς κινδύνους που σχετίζονται με την εκθετική ανάπτυξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων όπως ο αθέμιτος ανταγωνισμός, η έκθεση των καταναλωτών σε κινδύνους για την ασφάλεια, τα μη δηλωθέντα φορολογικά εισοδήματα και, πάνω απ’ όλα, η αυξανόμενη δυσκολία των κατοίκων σε οικονομικά προσιτή στέγαση.
Σήμερα, σύμφωνα με την HOTREC, αυτοί οι κίνδυνοι είναι πιο σημαντικοί από ποτέ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η δημιουργία ίσων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των υπηρεσιών τουριστικής διαμονής πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα, ως ο μόνος τρόπος για την προστασία και το όφελος των καταναλωτών, των κατοίκων, των τοπικών κοινοτήτων και του τουριστικού οικοσυστήματος της Ε.Ε. γενικότερα.
Η έκθεση που συνέταξε και κατέθεσε η HOTREC, παρέχει σαφείς συστάσεις σχετικά με έναν επικείμενο κανονισμό της Ε.Ε. Την καλεί να θέσει αποτελεσματικούς κανόνες και μέτρα για να υποστηρίξει τη δημιουργία ισότιμων όρων στον κλάδο, που απουσιάζουν σήμερα, εις βάρος κατηγοριών που προσφέρουν διαμονή και υπόκεινται σε αυστηρό νομικό πλαίσιο λειτουργίας.
Ένα βασικό μέλημα για τον ευρωπαϊκό τομέα φιλοξενίας είναι η πίεση του ελέγχου να διατρέχει ισοδύναμα τον κλάδο των τουριστικών καταλυμάτων. Οι πάροχοι ανταγωνίζονται για να προσελκύσουν επισκέπτες και να τους προσφέρουν ένα χώρο για να διαμείνουν, μακριά από τη μόνιμη κατοικία τους. Σήμερα, ένα «βαρύ» εποπτικό και ρυθμιστικό πλαίσιο διέπει τα ξενοδοχεία καθώς και άλλες μορφές τουριστικών υπηρεσιών διαμονής.
Υπάρχει πληθώρα απαιτήσεων που καλύπτουν εργασία, φορολογία, περιβάλλον, πνευματική ιδιοκτησία, υγεία, ασφάλεια, τρόφιμα, στατιστικές αναφορές και κοινή χρήση δεδομένων, αλλά και πολλές άλλες υποχρεώσεις. Αυτό επηρεάζει το κόστος λειτουργίας αυτών των επιχειρήσεων. Αλλά, ως γνωστόν, οι τρέχουσες επιλογές των καταναλωτών διαμορφώνονται με βάση την τιμή. Επιπλέον το βαρύ ρυθμιστικό, ελεγκτικό και φορολογικό πλαίσιο διαμορφώνει αντικίνητρα για επενδύσεις στις ρυθμιζόμενες υπηρεσίες διαμονής, δημιουργεί μεγάλα εμπόδια στην αγορά για είσοδο και έξοδο και επηρεάζει την ευελιξία και την ικανότητα των επιχειρήσεων να προσαρμόζονται με τις καλπάζουσες εξελίξεις στην τουριστική αγορά.
Μια πρόκληση είναι η Ε.Ε. να παρέμβει για να αντιμετωπίσει τη ρυθμιστική ανισορροπία, με μια προσπάθεια να αρθεί το βάρος που αντιμετωπίζει ο λεγόμενος «παραδοσιακός» τουρισμός, στον κλάδο διαμονής. Η άλλη πρόκληση είναι να καθορίσει μια ανθεκτική, εφαρμόσιμη και κατάλληλη κανονιστική ρύθμιση- πλαίσιο, για υπηρεσίες βραχύχρονης μίσθωσης.
Έρευνα της πλατφόρμας του 2018 έδειξε ότι το 41% των ταξιδιωτών έχει χρησιμοποιήσει κάποια στιγμή «Airbnb», με το 92% να έχει επίγνωση της υπηρεσίας κοινής ιδιοκτησίας. Για πάνω από μισό δισεκατομμύριο διανυκτερεύσεις με μίσθωση βραχυχρόνιας διαμονής έγιναν κρατήσεις απο διαδικτυακές πλατφόρμες το 2019, με πάνω από το 23% να αφορά τουριστική διαμονή. Ενώ πριν από 15 χρόνια, οι δραστηριότητες της μίσθωσης βραχυχρόνιας διαμονής αντιπροσώπευε ένα οριακό ποσοστό των διαμονών διακοπών, η μίσθωση βραχυχρόνιας διαμονής έχει από τότε γίνει μια βιομηχανία που αναπτύσσεται πολύ γρήγορα και τείνει να γίνει βασικός πυλώνας του τουριστικού και ταξιδιωτικού οικοσυστήματος. Σε αντίθεση με άλλες τουριστικές υπηρεσίες, ωστόσο, οι δραστηριότητες των εκμεταλλευτών της μίσθωσης βραχυχρόνιας διαμονής παραμένουν σε μεγάλο βαθμό μη ρυθμισμένοι ή υπορυθμισμένοι, επισημαίνει η μελέτη της HOTREC.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ
