«Σκωτσέζικο ντους» μου προκάλεσε η ανάγνωση του δελτίου τύπου του «Σύγχρονου Δήμου» στο φύλλο της έγκριτης εφημερίδας ΑΝΑΤΟΛΗ της 26ης Φεβρουαρίου, μια μέρα μετά την επιστροφή μου από την Αθήνα όπου συμμετείχα στη συνεδρίαση του ΔΣ της Ένωσης των ΔΕΥΑ (ΕΔΕΥΑ). Πώς να μην αισθανθείς τη διαφορά όταν κατά την παραπάνω συνεδρίαση αναφερόμενος στην επεξεργασία στοιχείων της ΔΕΥΑΑΝ που στηρίζονται σε δείκτες δεδομένων, μου έγινε τιμητική πρόταση να συμμετέχω εκ μέρους της Ένωσης σε συνάντηση εργασίας με την αντίστοιχη δανική Ένωση (DANVA) με αντικείμενο το Benchmarking (Συγκριτική Αξιολόγηση). Παρά την αρχική ευφορία για την τιμητική πρόταση «προσγειώθηκα απότομα» όταν επέστρεψα στον τόπο μου, από τις μίζερες ανακοινώσεις ανθρώπων που αγνοούν ηθελημένα σύγχρονα δεδομένα και πρακτικές.
Κοινοτοπία ότι ο 3ος παγκόσμιος πόλεμος θα γίνει για το νερό (ίσως ήδη να γίνεται). Αλλά τούτο απέχει πολύ από την προσπάθεια να ξεκινήσει αντίστοιχα εμφύλιος πόλεμος στην περιοχή μας. Στη σχετική συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο ακούστηκαν μια σειρά από κοτζαμπάσικα σχόλια και αναφορές αλλά εδώ θα σταθούμε μόνο στα δημοσιευμένα.
Ο συντάκτης του εν λόγω δελτίου μάλλον θα πρέπει να ειδωθεί με συμπάθεια δεδομένου ότι έδωσε στη δημοσιότητα ένα κείμενο λιτό, ικανό όμως να προκαλέσει κοινωνική αναστάτωση αφού έχει τα χαρακτηριστικά μιας «κοινωνικής βόμβας»!
Κατάφερε να απομονώσει μια σειρά από στοιχεία (από κείνα που διατέθηκαν στους Δημοτικούς Συμβούλους προκειμένου να ενημερωθούν στο πλαίσιο της συζήτησης) και να δώσει τα πλέον ακραία από αυτά χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα μια ορολογία που ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα.
Ας τα πάρουμε με τη σειρά:
Τονίζω από την αρχή ότι δε θα μπω στο παιχνίδι των αριθμών αφού έχω το πλεονέκτημα: στοιχεία από την ανάλυση κατανάλωσης σε επίπεδο Δήμου (περίπου 21000 υδροληψίες και περί τις 60000 λογαριασμούς). Η επεξεργασία τους δε, έδωσε εκατοντάδες άλλα στοιχεία σαν αποτελέσματα επιμέρους αναλύσεων. Ο Σύγχρονος Δήμος αναφέρεται απλά σε 7 από τις 24 δημοτικές και τοπικές κοινότητες (γιατί εκεί βρήκε θετικά πρόσημα μεταβολών). Στις υπόλοιπες 17 τι βρήκε; Αρνητικά πρόσημα;
Δε κάνω αναφορά στον αριθμό υδρομέτρων που τελικά ωφελούνται από το νέο τιμολόγιο. Αρκεί να αναφερθεί ότι το 73% περίπου των νοικοκυριών του Δήμου Αγίου Νικολάου χαρακτηρίζεται από καταναλώσεις μέχρι 30κ.μ. ανά τρίμηνο. Στον πίνακα που δόθηκε στη δημοσιότητα, αποδίδοντάς τον σε απόλυτες τιμές σε € και όχι ποσοστιαίες, έχουμε:
Αυτές είναι οι εξαμηνιαίες μεταβολές που θα υποστούν τα διαμερίσματα που επιλεκτικά παρουσιάστηκαν στον Τύπο. Το 80% περίπου των νοικοκυριών από την αλλαγή του τιμολογίου θα υποστεί μια επιβάρυνση της τάξης του ενός με δυο πακέτων τσιγάρων το εξάμηνο. Γιατί πλέον δεν θα υπάρχουν ετήσιοι λογαριασμοί – πάγιο αίτημα των μικρών οικισμών.
Δόθηκε ο πίνακας αλλά χωρίς ανάλυση προφανώς, αφού δεν έγινε καμία κριτική του στο περιεχόμενο του:
Γιατί τα ποσοστά μεταβολών σε Βραχάσι και Νεάπολη είναι μικρότερα από ότι στους υπόλοιπους οικισμούς;
Έγινε σύγκριση των παραπάνω μεταβολών με τις αντίστοιχες αρνητικές μεταβολές που υπάρχουν στους υπόλοιπους οικισμούς του Δήμου;
Γίνεται αναφορά σε αυξήσεις και μάλιστα υπερβολικές!! Από οικονομικής σκοπιάς όμως μιλάμε για αυξήσεις όταν το σύνολο των προσόδων αυξάνεται. Όμως τα έσοδα της Επιχείρησης για το 2016 θα παραμείνουν σταθερά και περίπου ισόποσα με το προηγούμενο έτος. Η Επιχείρηση δε στοχεύει σε κέρδη αλλά απλά να καλύπτει τα έξοδά της και έχει μια σχετική ρευστότητα για την κάλυψη της καθημερινότητάς της.
Στην πραγματικότητα πρόκειται όχι για αυξήσεις ή μειώσεις αλλά για θετικές και αρνητικές μεταβολές των μέχρι σήμερα κατά τόπους τιμών στο πλαίσιο υιοθέτησης μιας κοινής τιμολογιακής πολιτικής σε επίπεδο Δήμου, που για να επιτευχθεί θα έπρεπε οι κατά τόπους μεταβλητές τιμές να συγκλίνουν άλλες προς τα πάνω και άλλες προς τα κάτω. Υπήρξε αύξηση στο εισπραττόμενο πάγιο; Όχι! Απεναντίας μειώθηκε το πάγιο των επιχειρήσεων εξομοιούμενο με εκείνο των οικιών σε αντίθεση με το προηγούμενο τιμολόγιο (το αρεστό στον ΣΔ) που αυθαίρετα επιβαλλόταν στο διπλάσιο. Αυξήθηκε το ποσοστό χρέωσης της αποχέτευσης σε σχέση με το προηγούμενο τιμολόγιο; Όχι! Παρέμεινε το ίδιο ποσοστό και μάλιστα εξορθολογήστηκε σε ορισμένες περιπτώσεις ενώ έπαψε να υφίσταται πλέον ως πάγιο, όπως υπήρχε στο προηγούμενο τιμολόγιο. Που είναι λοιπόν οι αυξήσεις; Ίσως στο πείσμα του «Σύγχρονου Δήμου», που επιμένει στην προσήλωση της υφιστάμενης κατάστασης.
Ας πληροφορήσουμε στο σημείο αυτό τους συμπολίτες, ότι η ανάλυση των στοιχείων κατανάλωσης για δύο από τους αναφερόμενους οικισμούς του έχει ως εξής:
Τι δείχνει ο παραπάνω πίνακας; Ότι ορισμένοι οικισμοί πληρώνουν περισσότερα πάγια παρά τις αντιστοιχούσες τιμές κατανάλωσης. Τι σημαίνει το παραπάνω εύρημα; Πρέπει να συνεχιστεί;
Αναφέρεται ότι στους περισσότερους Δήμους υπάρχει διαφοροποιημένο τιμολόγιο αλλά δεν ονομάζεται ούτε ένας Δήμος. Να βοηθήσω, λέγοντας ότι όπου υπάρχει διαφορο-ποιημένο τιμολόγιο προέρχεται από συνένωση Δήμων που είχαν ΔΕΥΑ ένας ή περισσότερα από τα συνθετικά μέρη τους και σήμερα ουσιαστικά λειτουργούν κατά κάποιον τρόπο αυτόνομα μεν αλλά υπό κοινή Διοίκηση. Κάτι τέτοιο για το Δήμο Αγίου Νικολάου δεν υφίσταται αφού οι συνενούμενοι ΟΤΑ δε διέθεταν ΔΕΥΑ. Βεβαίως υπάρχουν και Δήμοι που ακόμα δεν έχουν καταφέρει να ομογενοποιήσουν το τιμολόγιό τους, όπως θα γινόταν πιθανά και στον δικό μας Δήμο αν δεν υπήρχε η «εξωτερική πίεση».
Η ανάλογη τακτική που ακολούθησε ο ΣΔ ήταν το ΑΠΟΛΥΤΟ ΤΙΠΟΤΕ ως προς αυτή την κατεύθυνση. Βρήκε ένα τιμολόγιο από τους πρώην ΟΤΑ και ούτε μία πολιτική ενέργεια έκανε προκειμένου να οδηγήσει στην αποδεκτή κι από τον ίδιο όπως φαίνεται σύγκλιση. Μπορώ να δεχτώ την αιτίαση των υπηρεσιακών παραγόντων, οι οποίοι ήταν φυσικό να θέλουν χρόνο προκειμένου να γνωρίσουν, να αναλύσουν και να επανασχεδιάσουν τη νέα κατάσταση και γι’ αυτό δεν έκαναν μέχρι σήμερα καμία ενέργεια που θα μπορούσε να ήταν σπασμωδική εντούτοις ως τώρα σήμερα δεν κατάφερα να βρω καμία πολιτική πράξη που να οδηγεί σε αυτή τη σύγκλιση.
Βόλευε πολιτικά η κατάσταση αυτή την προηγούμενη Διοίκηση, γιατί μια σύγκλιση τιμών θα οδηγούσε σε απώλεια του επιχειρήματος: ότι δε μπορώ να σου κάνω και τίποτα γιατί πληρώνεις σε μικρότερες τιμές από τους υπόλοιπους. Κι όλα ήταν ωραία και καλά.
Σήμερα όμως που όλοι οι δημότες πληρώνουν στην ίδια τιμή το νερό που καταναλώνουν, είναι λογικό να έχουν και αντίστοιχες απαιτήσεις. Οι απαιτήσεις σαφώς και είναι αποδεκτές εφόσον όμως τεκμηριώνονται και κυρίως ιεραρχούνται.
Αναφέρει ο Σύγχρονος Δήμος να «σεβαστούμε τις διαφορές» και το «επίπεδο ζωής των κατοίκων των μικρών οικισμών». Ποιες διαφορές δηλαδή; Ποια είναι η διαφορά του επιπέδου ζωής στον οικισμό του Λούμα από τους οικισμούς του Αγίου Αντωνίου και σύμφωνα με το προηγούμενο τιμολόγιο χρεωνόταν τα 60 πρώτα κ.μ. νερού 0,62€ ο πρώτος και 0,33 € ο δεύτερος; Ποιος ο Πατρίκιος και ποιος ο πληβείος;
Άραγε στη φιλοσοφία του ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ αρχικά και αργότερα του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ που ενοποίησαν οικιστικές μονάδες υπάρχει διαφορετικότητα ή επιδίωξη σύγκλισης; Και ποιος σήμερα πρεσβεύει κάτι τέτοιο; Ο «Σύγχρονος Δήμος» με τις αιτιάσεις του ή η ΔΕΥΑΑΝ με την ενοποίηση του τιμολογίου της, που οδηγεί στην πληρωμή του ίδιου ποσού για τον ίδιο όγκο καταναλισκόμενου νερού
Αναφέρεται μια σειρά κριτήριων προκειμένου να στηριχτεί η ορθότητα του συλλογισμού του συντάκτη, τα οποία δυστυχώς γι’ αυτόν είναι έωλα. Τι σχέση έχει ο πληθυσμός ενός οικισμού αφού οι κάτοικοι ενός μικρού οικισμού μπορεί να είναι περισσότερο «σπάταλοι» υδατικά από ότι οι κάτοικοι ενός μεγαλύτερου οικισμού (υπάρχουν τεκμήρια και για τη σημερινή πραγματικότητα); Τι διαφορά υπάρχει στην υδατική κατανάλωση των σπιτιών ενός τουριστικά ανεπτυγμένου οικισμού κι ενός αγροτικού;
Έκανε την υπόθεσή του αλλά την πέταξε δίκην βεγγαλικού: Δε μας είπε αν το Καλό Χωριό είναι τουριστική ή αγροτική περιοχή. Ούτε το μέγεθος πληθυσμού που θα χαρακτήριζε έναν οικισμό σαν ημιαστικό. Όσον αφορά την οικονομική κατάσταση μάλλον θεωρεί το σύνολο των κατοίκων του Σισίου ή της Ελούντας ως ξενοδόχους. Όχι κύριοι, όλος ο Δήμος είναι τουριστική περιοχή αλλά με το νέο τιμολόγιο τα ξενοδοχεία αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία και τα σπίτια των ιδιοκτητών και των υπαλλήλων τους μιαν άλλη. Οι καταναλώσεις δε της κάθε κατηγορίας διέπονται από την ίδια λογική και σαν τέτοια αντιμετωπίζεται. Ο εύπορος στο σπίτι με την πισίνα καταναλώνει πολύ περισσότερο νερό από τον υπάλληλό του και πληρώνει ανάλογα.
Δύσκολη ζωνοποίηση επιλέξατε να μας υποδείξατε. Άλλωστε εσείς δεν καταφέρατε την προηγούμενη περίοδο όχι μόνον να την εφαρμόσετε αλλά και να τη σχεδιάσετε και να βρούμε σήμερα τα σχέδια και να την εφαρμόσουμε.
Αναφέρεται ότι η σημερινή συγκυρία είναι δύσκολη. Ξεχάστηκε όμως να αναφερθεί ότι το νέο τιμολόγιο της ΔΕΥΑΑΝ εισάγει στην κοινωνική του διάσταση (εκτός το μέχρι σήμερα καθεστώς των πολυτέκνων και των τριτέκνων) και την κατηγορία του κοινωνικού τιμολογίου για τους οικονομικά άπορους, με ποσοστό έκπτωση 70% (η ΔΕΗ διαφημίζει έκπτωση κοινωνικού τιμολογίου της τάξης του 40%). Μάλιστα με δύο δικλείδες: μέχρι την ποσότητα των 60 κ.μ. ανά τρίμηνο για αποφυγή σπατάλης λόγω χαμηλής τιμής και κυρίως μετά από εισήγηση των κοινωνικών λειτουργών του ΟΚΥΔΑΝ που ως ειδικοί θα προτείνουν ποιοί θα πρέπει να ενταχθούν στην κατηγορία αυτή.
Ο ΟΚΥΔΑΝ προτείνει βάσει των πραγματικών στοιχείων που διαθέτει και η ΔΕΥΑΑΝ αναλαμβάνει την υποχρέωση τήρησης του απορρήτου προσωπικών στοιχείων. Νέα τομή κι αυτή αλλά εφόσον δε «συνέφερε» αποσιωπήθηκε.
Κατά τη συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο, η πλευρά της μείζονος αντιπολίτευσης σαφώς και αναγνώρισε το μέγεθος και την πληρότητα της εργασίας που έγινε από το στελεχικό της ΔΕΥΑΑΝ. Παρόλα αυτά επέμεινε ότι έπρεπε να καταβληθεί περισσότερη προσπάθεια προκειμένου να αποδειχθούν οι προηγούμενες αναπόδεικτες φιλοσοφίες, που μετουσιώθηκαν σε πρακτικές ως τιμολογιακές πολιτικές της επιχείρησης, οδηγούμενες τελικά σε συνολική αποτυχία.
Αναγνωρίστηκε όμως, όπως φαίνεται και στο δελτίο τύπου της 26ης Φεβρουαρίου, η σύγκλιση των τιμών χωρίς ακραίες αλλαγές, μόνο που ξέχασαν ότι 5 χρόνια χάθηκε πολύτιμος χρόνος και σήμερα η επιχείρηση πιέζεται χρονικά και νομικά να το πράξει προκειμένου να αποκτήσει τιμολόγιο. Τονίστηκε στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ότι η σύγκλιση έπρεπε να γίνει σταδιακά και όχι βαθμιαία, πλην όμως τούτο είναι πολύ δύσκολο δεδομένου ότι διαφορετικότητα των τιμών συνεπάγεται χαρακτηρισμό ευνοϊκής μεταχείρισης για κάποιες κοινότητες.
Πρόκειται για τη δημοκρατικότερη έκφανση της πιο σκληρής τεχνοκρατικής ανάλυσης που έχω υπόψη μου τα τελευταία χρόνια, πουι αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση. Το στελεχικό δυναμικό της ΔΕΥΑΑΝ έδωσε τον καλύτερο εαυτό του, αναλύοντας σε βάθος τα στοιχεία που προέρχονται από το σύνολο της κατανάλωσης, σύνθεσε κάθε πιθανό σενάριο τιμολόγησης, εμβάθυνε στη φιλοσοφία που πρέπει να διέπει μια τέτοια πρακτική από τεχνοκρατική-οικονομική και κοινωνική σκοπιά και τέλος απέδωσε μια απλούστατη φόρμουλα εφαρμογής τιμολογίου. Ο «Σύγχρονος Δήμος» την προσπάθεια αυτή τη «μηδένισε» με την αρνητική του ψήφο. Η Διοίκηση της ΔΕΥΑΑΝ ωστόσο πιστεύοντας ότι πρόκειται για την πλέον ορθή διαδικασία που ακολουθήθηκε, έχει θέσει στόχο την παρουσίασή της (από τεχνοκρατική και από πολιτική σκοπιά), στη Γενική Συνέλευση των ΔΕΥΑ στη Χαλκίδα τον προσεχή Ιούνιο, αναδεικνύοντας τη Δημοτική Επιχείρηση Αγίου Νικολάου σαν αιχμή του δόρατος στο πανελλήνιο γίγνεσθαι των δημοτικών χρηστών υδάτων.
Τα παραπάνω δείχνουν ότι ο «Σύγχρονος Δήμος» μάλλον αποσυγχρονίστηκε: χρειάστηκε καιρό για να αναλύσει τα αποτελέσματα και να πινακοποιήσει τις «αυξήσεις». Δυστυχώς για το Σύγχρονο Δήμο η ημερομηνία παρουσίασης του δελτίου τύπου του συνέπεσε ανάμεσα στην Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου και την Κυριακή του Ασώτου. Κατά συνέπεια, η απάντηση συνέπεσε ανάμεσα στην Κυριακή των Απόκρεω και της Τυροφάγου. Δράττοντας την ευκαιρία, εύχομαι σε όλους τους δημότες καλή αποκριά και συνετή Τεσσαρακοστή.
Μανόλης Καραβελάκης
Πρόεδρος ΔΕΥΑΑΝ
