Προς μια Ανιμιστική Ποιητική: Η νέα παραδειγματική στροφή για την Οικολογία;
Ένα διαδικτυακό, ανοικτό σεμινάριο με τον Ισπανό φιλόσοφο Κάρλος Α. Σεγκόβια
Δευτέρα, 14 Απριλίου 2025, 19.00-20.30
Στο πλαίσιο του προγράμματος Οικολογίες της Φροντίδας (Care Ecologies) που υλοποιεί από το 2023, το Ίδρυμα Γ.&Α. Μαμιδάκη καλεί τους ενδιαφερόμενους να συμμετάσχουν σε μια ακόμα ανοικτή, διαδικτυακή συνάντηση με θέμα «Προς μια Ανιμιστική Ποιητική: Η νέα παραδειγματική στροφή για την Οικολογία;» τη Δευτέρα, 14 Απριλίου 2025, 19:00-20:30 με εισηγητή τον Ισπανό φιλόσοφο Κάρλος Α. Σεγκόβια.
Το Care Ecologies είναι ένα πολύπλευρο project που αναδεικνύει διαφορετικές πτυχές της φροντίδας, συμβάλει στην προώθηση της σύγχρονης τέχνης και ενισχύει μια σταθερή σχέση μεταξύ σύγχρονων καλλιτεχνικών πρακτικών και κοινωνικού χώρου, με συνεργαζόμενους φορείς από την Ελλάδα και το εξωτερικό, συγχρηματοδοτούμενο από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Creative Europe.
Όπως περιγράφει ο Σεγκόβια: «Είναι ο ανιμισμός και ο μετα-ανθρωπισμός συναφή πεδία; Απαιτούν και τα δύο μια επίπεδη οντολογία; Μοιράζονται το ίδιο πνεύμα και πάθος; Ή μήπως παραβλέπουμε μια διάκριση που θα έπρεπε να επανεξεταστεί; Οι σημειώσεις του Hölderlin για την τραγωδία—που διακρίνουν ανάμεσα σε δύο βαθμούς «οικειότητας» απέναντι στη «φύση»—μπορεί να μας βοηθήσουν να ανακτήσουμε το νόημα και τον σκοπό αυτών των ερωτημάτων, όπως άλλωστε και η διάκριση που εισάγει ο Davi Kopenawa (σαμάνος των Yanomami) ανάμεσα στο «δάσος» και την «εικόνα» του: «Έχουμε χάσει και τα δύο», δηλώνει.
Κι άλλες φωνές προστίθενται σε αυτήν τη συνομιλία: του Πλάτωνα, του Blanchot, του Derrida, του Guattari… Ο Πλάτων, στο βαθμό που απορρίπτει το Έν και το Πολλαπλό ως σημεία εκκίνησης για τη ρευστότητα του Είναι. Ο Blanchot, καθώς φέρνει στην επιφάνεια την αμφισημία που ενυπάρχει στην ανθρώπινη κατάσταση. Και οι Derrida και Guattari, με τις απόπειρές τους να τονίσουν, αντί να διαγράψουν, τις έννοιες του «ανθρώπινου» και του «μη-ανθρώπινου». Όλοι τους μοιάζουν να αντιλαμβάνονται πως η πραγματικότητα είναι κάτι περισσότερο από ένα και κάτι λιγότερο από δύο—μια αρχή που βρίσκεται στον πυρήνα της ανιμιστικής ποιητικής. Μιας ποιητικής των κατωφλιών, μιας ποιητικής που αμφισβητεί τις κυρίαρχες διακρίσεις ανάμεσα στη Ζωή και το Άζωο -καθώς η ποίηση, από τη φύση της, είναι οριακή.
Η φροντίδα, από αυτήν την άποψη, είναι η τέχνη του να διατηρείς ζωντανό ό,τι διαφορετικά θα διασκορπιζόταν, θα έσβηνε ή θα καθίστατο αδιάφορο. Και έτσι, μπορεί να ιδωθεί και ως μια ανιμιστική πρακτική.
Με αυτόν τον τρόπο, ο ανιμισμός έχει τη δύναμη να ωθήσει τη σύγχρονη οικολογική σκέψη πέρα από τον επιστημονικό (βιολογικό) λόγο και πέρα από μια ηθική που βασίζεται στη λογική και την ανταπόκριση. Μια ηθική, της οποίας οι αδυναμίες είναι εμφανείς (οι άνθρωποι γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν, αλλά δεν κάνουν τίποτα). Η πρώιμη ελληνική σκέψη (όπως την επανερμηνεύει η Clémence Ramnoux), η ανθρωπολογία (μέσα από την εθνογραφία της Barbara Glowczewski για τους Warlpiri και του Pierre Clastres για τους Ache) και οι εικαστικές και παραστατικές τέχνες (από τις τοιχογραφίες του Fra Angelico έως τους ιθαγενικούς πίνακες του Jaider Esbell, από τον χορό butoh της Yoko Ashikawa έως τις εγκαταστάσεις της Mariko Mori) θα μας καθοδηγήσουν και θα μας βοηθήσουν να ανιχνεύσουμε τις προεκτάσεις αυτού του ερωτήματος.
Είμαστε, λοιπόν στο κατώφλι της επόμενης μεγάλης αλλαγής στην οικολογική σκέψη;».
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα:
Ο Κάρλος Α. Σεγκόβια είναι Ισπανός φιλόσοφος γεννημένος στη Βρετανία, που ζει στο Βερολίνο και εστιάζει σε ζητήματα ενδεχομενικότητας και νοησιμότητας μέσα από μια μετα-μηδενιστική προοπτική. Διετέλεσε αναπληρωτής καθηγητής φιλοσοφίας και θρησκευτικών σπουδών στο St. Louis University Missouri (2013-2024) και λέκτορας ηθικής στο Loyola University Maryland (2013-2017). Επιπλέον, υπήρξε επισκέπτης καθηγητής στο University of Aarhus (2018) και στο Free University of Brussels (2019), καθώς και προσκεκλημένος ομιλητής (2018-2025) σε σημαντικά ερευνητικά και πανεπιστημιακά ιδρύματα, όπως το European Research Council στη Γάνδη, το Collège International de Philosophie, η École Normale Supérieure, το University College London (UCL), το Bauhaus-Universität Weimar, το Catholic University of Milan, το Waseda University Tokyo, το Ryukoku University Kyoto, το European University at St Petersburg, το Parrhesia Berlin Philosophy School και το University of Lilongwe, μεταξύ άλλων. Ανάμεσα στις δημοσιεύσεις του περιλαμβάνονται τα Dionysus and Apollo after Nihilism: Rethinking the Earth–World Divide (με τη Sofya Shaikut, Brill, 2023), Guattari Beyond Deleuze: Ontology and Modal Philosophy in Guattari’s Major Writings (Palgrave Macmillan, 2024), Félix Guattari and the Ancients: Theatrical Dialogues in Early Philosophy (με τον Gary Genosko, προσεχώς από τις εκδόσεις Bloomsbury, 2025) και Nietzsche’s Pre–Dionysian Apollo and the Limits of Contemporary Thought (προσεχώς από τις εκδόσεις Peter Lang, 2025).
Λίγα λόγια για το πρόγραμμα:
Το CARE ECOLOGIES (Οικολογίες Φροντίδας) είναι ένα πολύπλευρο διεπιστημονικό πρότζεκτ που εστιάζει στην ανάγκη να αναλογιστεί κανείς εκ νέου και συλλογικά τους κανόνες και τις διαδικασίες της πολιτιστικής δημιουργίας. Υλοποιείται σε συνεργασία πέντε φορέων και ιδρυμάτων από την Ελλάδα, την Ισπανία και την Κροατία που δραστηριοποιούνται στους τομείς της παραγωγής έργων τέχνης, της προώθησης της σύγχρονης τέχνης στο εγχώριο και διεθνές καλλιτεχνικό κοινό, και της προώθησης μιας ισχυρής σχέσης μεταξύ των σύγχρονων καλλιτεχνικών πρακτικών και του κοινωνικού χώρου, μέσω της έρευνας και της εκπαίδευσης. Η μεθοδολογία που επιλέχθηκε στοχεύει στην καθιέρωση μιας στενής συνεργασίας στον ευρωπαϊκό Νότο, μεταξύ καλλιτεχνών, επιμελητών, στοχαστών, ερευνητών και άλλων πολιτιστικών φορέων μέσω διεπιστημονικών προγραμμάτων. Μέσα στο διετές πρόγραμμα που ολοκληρώνεται σύντομα δημιουργήθηκαν ευκαιρίες κινητικότητας των επαγγελματιών του πολιτισμού και προώθησης της σύγχρονης τέχνης σε τοπικό και διεθνές κοινό και οικοδομήθηκε μια στέρεη σχέση μεταξύ σύγχρονων καλλιτεχνικών πρακτικών και του κοινωνικού χώρου μέσω έρευνας, προγραμμάτων φιλοξενίας, εκθέσεων και εργαστηρίων.
Το σεμινάριο διαρκεί μιάμιση ώρα και πραγματοποιείται στην αγγλική γλώσσα.
Για τη δωρεάν εγγραφή πατήστε ΕΔΩ
Διοργάνωση: Ίδρυμα Γ.&Α. Μαμιδάκη.
Πληροφορίες για το πρόγραμμα Care Ecologies ΕΔΩ και για το Ίδρυμα Γ.&Α. Μαμιδάκη ΕΔΩ
Εκτός από το Ίδρυμα Γ&Α Μαμιδάκη, στο πρόγραμμα Care Ecologies συμμετέχουν οι: Idensitat, What, How & for Whom / WHW, State of Concept Athens και το Κέντρο Νέων Μέσων και Φεμινιστικών Πρακτικών στο Δημόσιο Χώρο.
