Αυτή τη φορά ο Taste Atlas ασχολείται με τα 50 καλύτερα ζυμαρικά του κόσμου. Η λίστα βγήκε με αφορμή την παγκόσμια μέρα ζυμαρικών που είναι στις 25 Οκτωβρίου. Όπως είναι αναμενόμενο, η Ιταλία κατέχει τις 41 από τις 50 θέσεις της λίστας, με την πρώτη θέση να έχουν οι ταλιατέλες. Από τις εννιά θέσεις που δεν είναι της Ιταλίας, οι δύο ανήκουν στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, στην 22η θέση βρίσκεται ο τραχανάς (ξινός ή γλυκός, αποξηραμένο ζυμαρικό με κρόκους από σιτάλευρο) και στην 31η οι χυλοπίτες (ζυμαρικό σε σχήμα μακρόστενης ταινίας).
- Ως προς την προέλευση της λέξης τραχανάς, φαίνεται πως δεν υπάρχει μία άποψη. Η Ελληνική θεωρία είναι ότι υπάρχει σύνδεση με την αρχαία ελληνική λέξη «τραγός/ τραγανός», που αναφέρεται σε ένα είδος σκληρού, τραγανού φαγητού. Ωστόσο, η εξέλιξη από το «τραγανός» στο «τραχανάς» θεωρείται από πολλούς μελετητές ως απίθανη. Άλλοι συνδέουν τη λέξη τραχανάς με το «τρακτόν», που σημαίνει «τραχύς» ή «σκληρός». Υπάρχει και η Περσική προέλευση, από τις λέξεις «Tarxana» και «Tarhuvane» (ή Tarhana στην τουρκική), οι οποίες περιγράφουν μια παρόμοια τροφή και την παρασκευή της. Ο τραχανάς θεωρείται ότι έχει αρχαίες ρίζες και η μακραίωνη παράδοση της παρασκευής του αρχικά ήταν ένα μέσο για τη συντήρηση του γάλακτος σε εποχές πριν από το ψυγείο. Υπάρχει ο ξινός (από ξυνόγαλα) και ο γλυκός τραχανάς (από πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα). Μεταφορικά τραχανά λέμε το μαλθακό ή βαρετό άνθρωπο. «Έχει απλωμένο τραχανά» λέμε για κάποιον που έχει εκκρεμότητες ή αρκετές δουλειές να κάνει, συνήθως για να αποφύγει κάτι άλλο.
- Πώς γίνεται ο τραχανάς; Μετά το άρμεγμα βράζουμε το γάλα και το ρίχνουμε πάνω στο σπασμένο στάρι, σε μια μεγάλη σκάφη, μέχρι να «τραβήξει» όλο το γάλα. Στη συνέχεια απλώνουμε, το σπασμένο σε κομμάτια τραχανά σε ένα μεγάλο τραπεζομάντηλο και τον αφήνουμε εκεί για μία μέρα για να φύγει η υγρασία. Την άλλη μέρα, τον απλώνουμε σε σκιερό μέρος του σπιτιού. Τον αφήνουμε εκεί για 3 μέρες και μετά τον απλώνουμε για μια μέρα έξω στον ήλιο.
- Οι χυλοπίτες προέρχονται πιθανώς από τη λέξη «χύλος», που σημαίνει «ζουμί», «πολτός». Εμείς στην Κρήτη τις λέμε και χυλόφτες (Πιτυκάκης), τα σπιτίσια ζυμαρικά από σίτινο αλεύρι. Ανοίγουμε φύλλο και το κόβουμε σε λεπτές μακρουλές λουρίδες και τις ψήνουμε, όπως τα άλλα ζυμαρικά. Η έκφραση «Ήφαε τσι χυλόφτες με το ξύδι» σημαίνει ότι του απέρριψαν πρόταση γάμου, ή ότι εκείνη που αγαπούσε παντρεύτηκε με άλλον και, γενικά, «έφαγε χυλόπιτα» σημαίνει την απόρριψη.
ΛΕΩΝ. Κ.
