Πριν μερικά χρόνια συζητήσουμε -δίκην επιστημονικής φαντασίας- το γεγονός πως υπήρχε τεχνολογία που προκαλούσε τεχνητή βροχή. Για την Ελλάδα δεν υπήρχε καμία προοπτική εφαρμογής, σε ευρεία κλίμακα, ούτε κανένας το είχε σκεφθεί για την Κρήτη.
Σήμερα, το ερώτημα είναι συγκεκριμένο και πλέον τίθεται ξεκάθαρα: «Είναι η τεχνητή βροχή η λύση στο πρόβλημα της ανομβρίας;».
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ο σεΐχης Μανσούρ μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχιάν, αντιπρόεδρος του κράτους των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, διέθεσε σχεδόν 20 εκατομ. δολάρια για την έρευνα σχετικά με την τεχνητή βροχή, για την οποία το κράτος συνεργάστηκε με το Εθνικό Κέντρο Ατμοσφαιρικών Ερευνών στο Κολοράντο και τη NASA. Η τεχνητή βροχή περιλαμβάνει τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών ή μικρών αεροπλάνων για την απελευθέρωση αλάτων στον αέρα, όπως ο ιωδιούχος άργυρος, τα οποία βοηθούν στο σχηματισμό σταγονιδίων νερού που τελικά πέφτουν στο έδαφος όπως η βροχή.
Στο Άμπου Ντάμπι η ομάδα του Εθνικού Κέντρου Μετεωρολογίας επιχειρεί για περισσότερες από 1.000 ώρες κάθε χρόνο ώστε να ενισχυθούν οι βροχοπτώσεις. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιείται δίκτυο μετεωρολογικών ραντάρ και περισσότεροι από 60 μετεωρολογικοί σταθμοί ώστε να παρατηρούνται με ακρίβεια οι ατμοσφαιρικές συνθήκες.
Πώς λειτουργεί
Οι μετεωρολόγοι αναζητούν τα κατάλληλα σύννεφα για «σπορά» και μόλις τα εντοπίσουν δίνουν εντολή στους πιλότους να απογειωθούν με εξειδικευμένα αεροσκάφη που φέρουν ειδικές «φωτοβολίδες» στα φτερά τους. Όταν αυτές εκτοξεύονται απελευθερώνουν στο κατάλληλο σύννεφο νανοσωματίδια αλάτων για να επιταχυνθεί η διαδικασία συμπύκνωσης νεφών ώστε να παραχθούν σταγονίδια αρκετά μεγάλα για να πέσουν στο έδαφος με τη μορφή βροχής. Σε αντίθεση με την περίπτωση της Ινδίας, στα ΗΑΕ δε γίνεται χρήση ιωδιούχου άλατος, το οποίο έχει «κατηγορηθεί» για πιθανές βλαβερές συνέπειες στο περιβάλλον.
Ο Κωνσταντίνος Κεφαλογιάννης
βάζει επίσημα το θέμα για την Κρήτη
Ο Βουλευτής Ηρακλείου της Νέας Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Κεφαλογιάννης με ερώτησή του στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, προτείνει για την Κρήτη την εφαρμογή τεχνολογιών για την άμεση αύξηση της βροχόπτωσης στο Νησί.
Η παρέμβαση του Κωνσταντίνου Κεφαλογιάννη έρχεται σε απόλυτη εναρμόνιση και σε συνέχεια των εξαγγελθεισών δράσεων της Κυβέρνησης περί υλοποίησης μελετών και υδραυλικών έργων και στο πλαίσιο της γενικής προσπάθειας συνολικής αντιμετώπισης του προβλήματος της ξηρασίας στην Κρήτη. Πρόκειται για μία λύση που αξίζει να ληφθεί υπόψη στο πλαίσιο της βραχυπρόθεσμης αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, επ’ ωφελεία της τοπικής κοινωνίας.
Προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης
Το ερώτημα του βουλευτή τίθεται επίσημα προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, γιατί «η κοινωνία του νησιού βρίσκεται σε πλήρη αναβρασμό για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής».
Όπως περιγράφει τις συνθήκες ο νεότερος βουλευτής του ελληνικού κοινοβουλίου, όσο το πρόβλημα της λειψυδρίας οξύνεται, αναζητούνται συνεχώς λύσεις από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.Λύσεις για σχεδιασμό υδραυλικών έργων, για γεωτρήσεις, για προγραμματισμό κατασκευής δεξαμενών και δικτύων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα έλλειψης νερού.
Τα υδραυλικά έργα και το νερό
«Ο ίδιος προσωπικά έχω καταθέσει, από τον περασμένο Απρίλιο, στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κοινοβουλευτική Ερώτηση σχετικά με την ανάγκη προώθησης των διαδικασιών μελέτης και κατασκευής του φράγματος Αναποδιάρη, Π.Ε. Ηρακλείου.Είμαι βέβαιος ότι, η νέα ηγεσία του Υπουργείου θα αντιμετωπίσει το ζήτημα με την υπευθυνότητα που χαρακτηρίζει την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Επίσης έχω καταθέσει κοινοβουλευτική Ερώτηση σχετικά με το φράγμα Ασιτών – Πρινιά στο πλαίσιο, βεβαίως, των ενεργειών που έχει δρομολογήσει η Κεντρική Διοίκηση.
Γιατί, πράγματι, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει ενσκήψει στο πρόβλημα από την πρώτη στιγμή εκδήλωσης του φαινομένου.
Τον Ιούλιο που μας πέρασε, σε ημερίδα για τις δημόσιες υδραυλικές υποδομές και τα χρηματοδοτικά εργαλεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μας διαβεβαιώσατε ότι για πρώτη φορά γίνεται στοχευμένη προσπάθεια, ώστε η Κρήτη να αποκτήσει ολοκληρωμένο Στρατηγικό Σχέδιο για την διαχείριση των υδάτων της. Αυτό αποτελεί γεγονός τεράστιας σημασίας για την πρωτογενή παραγωγή», αναφέρει ο Κωνσταντίνος Κεφαλογιάννης.
Στην ερώτηση αναφέρει επίσης πως με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένουμε τα συμπεράσματα της σχετικής μελέτης, την οποία θα εκτελέσει η ολλανδική εταιρεία ΗVA International. Παρακολουθούμε παράλληλα και την εξέλιξη κατασκευής και λειτουργίας του συνόλου των υδραυλικών έργων που έχει δρομολογήσει η Κυβέρνηση για την Κρήτη, τα οποία θα δώσουν ολοκληρωμένες λύσεις στην πρόκληση της διαχείρισης των υδάτων και της μεσο- μακροπρόθεσμης καταπολέμησης της λειψυδρίας.
Σύστημα χαλαζικής προστασίας
Από την άλλη πλευρά θα ήθελα να αναφερθώ και σε κάποια πολύ χρήσιμα εργαλεία που διαθέτει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για άμεση αντιμετώπιση της ανομβρίας. Έχουμε πληροφορηθεί την υπ’ αριθ. 4/2020 σύμβαση του ΕΛΓΑ για μίσθωση συστήματος χαλαζικής προστασίας και αύξησης βροχοπτώσεων με εναέρια μέσα.
Η εν λόγω σύμβαση έχει χρονική διάρκεια μίσθωσης τα έτη 2020 μέχρι και 2023, και αφορά στις περιοχές Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας.
Προβλέπεται, όμως, η δυνατότητα του ΕΛΓΑ χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση να χρησιμοποιεί το μισθωμένο εξοπλισμό, τόσο στις συμβατικές περιοχές εφαρμογής, όσο και σε άλλες περιοχές της Χώρας, για την πραγματοποίηση πτήσεων με σκοπό την αύξηση βροχής.
Επίσης στην ίδια σύμβαση παρέχεται στον ΕΛΓΑ το δικαίωμα να παρατείνει τη διάρκεια της σύμβασης για ένα επιπλέον έτος (2024).
Σημειωτέον ότι, ειδικά για την περιοχή της Κρήτης ο επιστήμονας εγνωσμένου κύρους, καθηγητής Daniel Rosenfeld έχει εκπονήσει τη μελέτη εφαρμογής του προγράμματος αύξησης βροχοπτώσεων και η Περιφέρεια Κρήτης έχει δείξει ενδιαφέρον στην υλοποίησή της.
«Θεωρούμε λοιπόν ότι, η ενεργοποίηση των συγκεκριμένων όρων της ανωτέρω σύμβασης εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου, θα έλυνε το πρόβλημα της ανομβρίας στις περιοχές της Π.Ε. Ηρακλείου και της Κρήτης γενικότερα.Επειδή η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας εφαρμόζει πολιτικές βέλτιστου συντονισμού δράσεων με κάθε δυνατή χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της ξηρασίας».
Θέτει λοιπόν ο Ηρακλειώτης βουλευτής τρία ερωτήματα με ουσιαστική αναφορά σε όλη την Κρήτη.
(α) Στο πλαίσιο της 4/2020 σύμβασης του ΕΛΓΑ, έγινε παράταση διάρκειας εκτέλεσής της; Αν όχι, γιατί;
(β) Στο πλαίσιο εκτέλεσης της ανωτέρω σύμβασης, δόθηκε εντολή από την Αναθέτουσα Αρχή περί επέκτασης της χρήσης της ανάλογης τεχνολογίας για αύξηση της βροχής σε περιοχές με ανομβρία όπως η Κρήτη; Αν ναι, σε ποιες περιοχές επεκτάθηκε και πότε επεκτάθηκε η χρήση της σύμβασης για αύξηση της βροχής; Ανήκει και η Κρήτη σε αυτές τις περιοχές; Αν όχι, γιατί;
(γ) Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει ξεκινήσει (πριν από τη λήξη της 4/2020 σύμβασης) διαδικασίες ανάθεσης ανάλογης σύμβασης για το μέλλον; Αν ναι, ποιο το χρονοδιάγραμμα ανάθεσης; Αν όχι, γιατί;
Μπορεί να φτάσουμε στο σημείο να έχουμε αποφάσεις για τεχνητή βροχή στην Κρήτη; Θα φανεί αν η συζήτηση που ανοίγει θα έχει συνέχεια.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ