Τα τελευταία χρόνια συνεχείς αποφάσεις από το Σ.Τ.Ε. αναιρούν τα δεδομένα της ιδιωτικής δόμησης τόσο εντός οικισμών/ Σχεδίων Πόλεων όσο και εκτός αυτών. Κάνοντας μια σύντομη ιστορική αναφορά στην νομοθεσία ,τα κυριότερα διατάγματα-νόμοι που την αφορούν είναι:
- Tα εκάστοτε σχέδια πόλης που διέπονται είτε με το Ν.Δ. 1923 είτε με τον 1337/1983
- Τα προεδρικά διατάγματα των οικισμών ,εκ των οποίων τα βασικότερα είναι το Π.Δ. των οικισμών προϋφιστάμενων του έτους 1923 (ΦΕΚ 138Δ/1981) , το Π.Δ. των οικισμών κάτω των 2000 κατοίκων (ΦΕΚ 181Δ/1985) και το Π.Δ. των παραδοσιακών οικισμών (ΦΕΚ 594Δ/1978 ).
- Το προεδρικό διάταγμα για την εκτός σχεδίου δόμηση (ΦΕΚ 270 Δ/1985)
- Ο ν 4067/2012 Νέος Οικοδομικός Κανονισμός εν συντομία Ν.Ο.Κ.
Παρατηρούμε λοιπόν ότι η νομοθεσία, παρά τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις που έγιναν και συνήθως ήταν δυσμενέστερες αλλά υπήρχε ένας βασικός κορμός, είναι σε ισχύ εδώ και 40 ολόκληρα χρόνια. Στον αντίποδα παρατηρούμε τον τελευταίο καιρό μια αμφισβήτηση από το ανώτατο δικαστήριο της χώρας όλων των παραπάνω με σκοπό την συρρίκνωση της δόμησης και κατά συνέπεια την απαξίωση της ιδιωτικής περιουσίας των πολιτών. Προσωπικά θα σταθώ στο ότι ναι μεν συμφωνούμε ως μηχανικοί, ότι θα έπρεπε να υπάρχουν υποδομές (ύδρευση, αποχέτευση, οδοί, κτλ.) να μπορούν να υποστηρίζουν την ανάγκη για την αυξανόμενη δόμηση που παρατηρείται στην χώρα μας και δη στα μεγάλα αστικά κέντρα/οικισμούς αλλά και στις τουριστικές περιοχές , από την άλλη είναι σαφώς ευθύνη της πολιτείας να μπορέσει να υλοποιήσει/εκσυγχρονίσει τις υποδομές αυτές με την βοήθεια και των μηχανικών.
Έτσι φτάνουμε στο σήμερα όπου η αφορμή, κατ’ εμέ, για τις συνεχείς αποφάσεις του Σ.Τ.Ε. για την εκτός σχεδίου δόμηση έγινε με τον νόμο 4759/2020 όπου ο υπουργός κ Χατζηδάκης αποφάσισε εν μία νυκτί να καταργήσει τις λεγόμενες παρεκκλίσεις της εκτός σχεδίου δόμησης (στην περιοχή όπως και σε άλλες μας αυτό δεν ίσχυσε καθώς υπήρχε το Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π ) ακολουθούμενος των εν λόγω αποφάσεων του Σ.Τ.Ε. οι οποίες διαστρεβλώνουν το Π.Δ. της εκτός σχεδίου δόμησης και ουσιαστικά την καταργούν όπως την ξέραμε. Σαν να μην έφτανε αυτό ήρθε η απόφαση για την κατάργηση μερικών «μπόνους» του Ν.Ο.Κ. και πρόσφατα η επερχόμενη συρρίκνωση των ορίων των οικισμών που είχαν οριοθετηθεί με αποφάσεις (δημοσιευμένες σε ΦΕΚ) από τους εκάστοτε νομάρχες πριν 40 χρόνια, λόγω πάλι απόφασης τους Σ.Τ.Ε. το 2019.
Οι αλλαγές αυτές πλήττουν οικονομικά κυρίως τους πολίτες, οι οποίοι μάλιστα δεν έχουν ενημερωθεί πλήρως για το τι πρόκειται να συμβεί, που ενώ πλήρωναν τόσα χρόνια φόρους ΕΝΦΙΑ κτλ. για ακίνητα με μεγάλη εμπορική και αντικειμενική αξία, τώρα θα χάσουν την αξία αυτή σε βαθμό που οι φόροι και εισφορές που είχαν πληρωθεί τα περασμένα χρόνια να ξεπερνούν κατά πολύ την μελλοντική αξία τους. Θα κοιμηθούν ένα βράδυ έχοντας οικόπεδα και θα ξυπνήσουν το επόμενο πρωί με μη άρτια γήπεδα/αγροτεμάχια χαμηλής αξίας , επενδύσεις θα σταματήσουν, οι δήμοι θα εισπράττουν λιγότερα Τ.Α.Π. και πολλά άλλα. Το Σ.Τ.Ε. ορθώς πρέπει να κρίνει βάση συντάγματος δεν νομοθετεί όμως και αναρωτιέμαι που είναι η αρχή της ισότητας, της ισονομίας, όταν διπλανά ακίνητα το ένα θα είναι χτισμένο επειδή πρόλαβε να βγάλει άδεια και το άλλο δεν θα μπορεί;
Η ευθύνη του κράτους είναι μεγάλη καθώς τα τελευταία χρόνια δεν έχει κανένα προγραμματισμό με αποτέλεσμα οι πολίτες να είναι δέσμιοι σε αποφάσεις και νόμους που απέχουν από την πραγματικότητα έτη φωτός μπλεγμένοι στην ψηφιακή πλέον γραφειοκρατία. Άλλωστε είδαμε τι συνέβη με τους δασικούς χάρτες, την κτηματογράφηση, τα επερχόμενα τοπικά πολεοδομικά σχέδια, όπου υπήρξε σωρεία λαθών και μέγιστη προχειρότητα. Η αβεβαιότητα που επικρατεί στον κλάδο των μηχανικών, κατασκευαστών και επενδυτών είναι μεγάλη και δυστυχώς θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στην τοπική και μη οικονομία μας. Μάλιστα προβλέπω μετανάστευση μηχανικών σε τρίτες χώρες ακόμα μια φορά τα τελευταία χρόνια.
Η λογική τύπου πονάει χέρι -κόβω κεφάλι δυστυχώς αμβλύνει τις ανισότητες και τις αδικίες. Είναι επιβεβλημένο λοιπόν ότι πρέπει να επικρατήσει η κοινή λογική, οι φορείς και σύλλογοι να αντιδράσουν επιτέλους συλλογικά και όχι μεμονωμένα, σαφώς πάντα στα πλαίσια διαλόγου και προτάσεων καθώς είναι ένα σημαντικό θέμα το οποίο αφορά όλους μας.
ΜΑΥΡΙΚΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ
Πολιτικός Μηχανικός
Πρ. Πρόεδρος Ν.Ε Λασιθίου ΤΕΕ/ΤΑΚ
