Στη διάρκεια της πρόσφατης πεζοπορίας μου είδα μια πασχαλίτσα (Coccinella) κοντά στο Μαυρικιανό Ελούντας. Καθόλου καλό σημάδι γιατί μάλλον βιάστηκε να κατεβεί στα χαμηλά. Συνήθως τέτοια εποχή, τις πασχαλίτσες τις συναντάμε σε ψηλά βουνά, όπου συχνά επικρατούν αντίξοες συνθήκες. Γιατί όμως πάνε εκεί ψηλά; Τί τις κρατάει εκεί πάνω, σε τόσο αντίξοες θερμοκρασίες;
Οι πασχαλίτσες το φθινόπωρο, όταν ελαττώνεται σημαντικά η λεία τους (οι αφίδες, που είναι μικροσκοπικά παρασιτικά έντομα) υφίστανται μια αναστολή στην ανάπτυξη των ωοθηκών (ονομάζεται αναπαραγωγική διάπαυση) που διαρκεί μέχρι και 9 μήνες. Το φθινόπωρο γίνονται πολύ λαίμαργες και αποθηκεύουν μεγάλα ποσοστά λίπους για να αντέξουν στις χαμηλές θερμοκρασίες στα μεγάλα υψόμετρα. Αυτό τους δίνει ένα ερέθισμα μετανάστευσης σε βιότοπους με χαμηλές θερμοκρασίες π.χ. βουνά με μεγάλο υψόμετρο. Οι χαμηλές θερμοκρασίες βοηθούν στη διατήρηση της «αναπαραγωγικής διάπαυσης» όλη τη περίοδο που δεν υπάρχει λεία (αφίδες). Όσο μικρότερο χρόνο διαρκεί η «αναπαραγωγική διάπαυση», τόσο επιλέγουν μεγαλύτερα υψόμετρα, έτσι ώστε να συγχρονιστεί η έξοδος με την εμφάνιση των αφίδων την άνοιξη.
Μόλις ανέβουν οι θερμοκρασίες την άνοιξη αναστέλλεται η διάπαυση, οι ωοθήκες ωριμάζουν και αυτες τότε παίρνουν την οδό της επιστροφής σε βιότοπους, όπου ευνοείται η ανάπτυξη των αφίδων ή της όποιας λείας. Εάν δεν γινόταν αυτό, τότε οι ωοθήκες θα ωρίμαζαν λόγω υψηλών θερμοκρασιών στα χαμηλά υψόμετρα, αυτές θα εξορμούσαν να βρουν τροφή (αφίδες) που δεν υπάρχουν και θα πέθαιναν. Γίνεται εδώ ένας συγχρονισμός ωρίμανσης ωοθηκών και ύπαρξης τροφής.
Η συγκεκριμένη πασχαλίτσα στο Μαυρικιανό Ελούντας, λόγω των εξαιρετικών καιρικών συνθηκών, θεώρησε ότι ήρθε η άνοιξη… που όμως δεν ήρθε ακόμα και έτσι η αναζήτηση τροφής (αφίδες) είναι δύσκολη. Το μέλλον της λοιπόν είναι αβέβαιο! Αν επαληθευτούν οι καιρικές προβλέψεις των επόμενων ημερών, δύσκολα θα επιζήσει!
ΛΕΩΝ.Κ.
