Το θέμα της ανάπλασης του παραλιακού μετώπου της πόλης του Αγίου Νικολάου με χρηματοδότηση από τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Ανάπλασης (ΣΒΑΑ), έχει μονοπωλήσει τις τελευταίες ημέρες το ενδιαφέρον τόσο των δημοτικών παραγόντων όσο και των πολιτών.
Με αφορμή τις ανακοινώσεις του Δημάρχου Μανόλη Μενεγάκη στο Δημοτικό Συμβούλιο και την συνέντευξή του στην «ΑΝΑΤΟΛΗ» επιβεβαιώθηκαν οι προθέσεις της Δημοτικής Αρχής να προχωρήσει σε αλλαγή σχεδιασμού στο μεγαλύτερο έργο για την πόλη με διασφαλισμένους πόρους.
Ένα εμβληματικό αλλά δύσκολο έργο
Αναλύοντας όσα έχουν δημοσιοποιηθεί, τις δημοσιογραφικές πληροφορίες και την ενημέρωση που έχουν λάβει οι αιρετοί, είναι προφανές πως η υλοποίηση ενός εμβληματικού έργου μοιάζει εξαιρετικά δύσκολη, μετά απ’ όσα ανακοινώθηκαν από τον Δήμαρχο Αγίου Νικολάου και όσα έχουν αποκαλυφθεί γύρω από την εξέλιξη του έργου.
Το πρώτο στοιχείο που μαρτυρεί τον μεγάλο βαθμό δυσκολίας, είναι το γεγονός πως απέχουμε ήδη χρονικά 16 μήνες από την έγκριση του έργου ΣΒΑΑ. Σ’ αυτό το χρονικό διάστημα θα έπρεπε να έχουν γίνει αρκετά βήματα για ένα σύνθετο και δύσκολο έργο όπως αυτό που εγκρίθηκε από την Διαχειριστική Αρχή Κρήτης και θα έπρεπε να είχε προχωρήσει ήδη και να έχει ωριμάσει.
Δεν απάντησαν στη Διαχειριστική Αρχή
Το δεύτερο στοιχείο είναι πως σε αυτούς τους 16 μήνες, στο πλαίσιο της παρακολούθησης της εξέλιξης των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Ανάπλασης σε Χανιά, Ρέθυμνο, Ηράκλειο και Άγιο Νικόλαο, η Διαχειριστική Αρχή Κρήτης, επικοινωνεί και γραπτά με τους Δήμους για την πορεία των έργων. Στην περίπτωση του Αγίου Νικολάου, αυτό έχει γίνει τουλάχιστον δύο ή τρεις φορές με γραπτές οχλήσεις για την απραξία που καταγράφηκε. Οχλήσεις που έμειναν αναπάντητες!
Αν ευσταθούν οι πληροφορίες που αναφέρουν πως η Διαχειριστική Αρχή – κατά την πάγια τακτική της – ζήτησε να πληροφορηθεί την εξέλιξη των διαδικασιών ωρίμανσης των έργων, αλλά δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση, προκύπτουν ερωτηματικά για τον τρόπο που αντιμετώπισε η Δημοτική Αρχή μια τόση μεγάλη χρηματοδότηση για ένα έργο που παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς η Κομισιόν.
Δεν έγινε κάποια ουσιαστική κίνηση
Το τρίτο στοιχείο είναι πως το χρονικό διάστημα των 16 μηνών ήταν απολύτως κρίσιμο και πέρασε αναξιοποίητο. Γιατί η προετοιμασία ενός δύσκολου και σύνθετου έργου «θέλει διαρκή παρακολούθηση και ανθρώπους να ασχοληθούν με επιμέλεια και καθημερινή ενασχόληση», όπως αναφέρει στην εφημερίδα καλά πληροφορημένη πηγή από τον τεχνικό κόσμο που έχει ασχοληθεί με την ωρίμανση έργων αστικών αναπλάσεων. Όμως, παρά την κρισιμότητα, στο 16μηνο που διέρρευσε, δεν έγινε κάποια ουσιαστική κίνηση.
Στο διάστημα αυτό την τυπική ευθύνη για τρεις μήνες είχε η προηγούμενη δημοτική αρχή (Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2023). Τότε που η εκλεγμένη Αρχή έκανε επαφές και ενημερωνόταν. Κάτι που σημαίνει πως γνώριζε ότι η μοναδική χρηματοδότηση που είχε εξασφαλισμένη για μεγάλα έργα ήταν τα 13 εκατ. ευρώ που θα έπαιρνε ως «δώρο» από την Περιφέρεια Κρήτης για τις βιώσιμες αστικές αναπλάσεις. Κι όμως, δεν έκανε κάτι ουσιαστικό, ούτε πριν, αλλά και μετά, όταν ανέλαβε και για 13 μήνες μέχρι σήμερα!
Ένα άκρως ανταγωνιστικό πρόγραμμα
Το τέταρτο στοιχείο είναι πως το πρόγραμμα είναι άκρως ανταγωνιστικό και κανείς δεν μπορεί να διασφαλίσει τους πόρους, παρά μόνο οι φορείς που δείχνουν πως θέλουν με τις ενέργειες τους να υλοποιήσουν τα έργα. Κάτι που σημαίνει ότι εφόσον δεν αξιοποιηθούν οι πόροι σε μια πόλη και υπάρχει ωριμότητα έργων σε άλλη, θα μπορεί να απορροφήσει τα χρήματα αυτά.
Κατά το παρελθόν στο πρόγραμμα Βιώσιμων Αστικών Αναπλάσεων εντάχθηκαν μόνο το Ηράκλειο και τα Χανιά, γιατί πληρούσαν τα πληθυσμιακά κριτήρια. Ωστόσο, με παρέμβαση του Περιφερειάρχη Κρήτης Στ. Αρναουτάκη και μετά από μεγάλη προσπάθεια, εντάχθηκαν και οι δύο άλλες πρωτεύουσες των Περιφερειακών Ενοτήτων, το Ρέθυμνο και ο Άγιος Νικόλαος, ώστε να μπορέσουν να υλοποιήσουν κρίσιμα έργα αστικού ενδιαφέροντος για να μην υστερούν.
Απαραίτητη προϋπόθεση να τηρηθεί η στρατηγική που είχε εξαρχής σχεδιαστεί.
Το ενδιαφέρον της Κομισιόν
Το πέμπτο στοιχείο είναι η σημασία που αποδίδει η Κομισιόν σε αυτά τα έργα. Γεγονός που κρίνει και τον Δήμο Αγίου Νικολάου ως φορέα, για την ικανότητα του να υλοποιεί μεγάλα και σημαντικά έργα. Συνεπώς, αν δεν μπορείς να ωριμάσεις και να εκτελέσεις ένα προνομιακό έργο ΣΒΑΑ, μάλλον δύσκολα θα κριθείς ικανός φορέας και για άλλα έργα που επιβλέπει η Κομισιόν.
Ενδεικτική ήταν η σύσκεψη που έγινε με τους παράγοντες της Κομισιόν (απ’ όπου και η φωτογραφία) στην Περιφέρεια Κρήτης τον Ιούνιο του 2023 για τα έργα αυτά στην Κρήτη, υπό τον Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη. Μετείχαν οι Δήμαρχοι Χανίων Παναγιώτης Σημανδηράκης, Ρεθύμνου Γιώργης Μαρινάκης και Αγίου Νικολάου Αντώνης Ζερβός ενώ από το Ηράκλειο συμμετείχε ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος Γιώργος Σισαμάκης.
Από πλευράς ΕΕ συμμετείχαν στη σύσκεψη οι: Carsten Rasmussen, Προϊστάμενος μονάδας Ελλάδας και Κύπρου της Κομισιόν, Παναγιώτης Πανταζάτος, Αναπληρωτής προϊστάμενος μονάδας Ελλάδας και Κύπρου, Έλενα Μπανάβα Στέλεχος της μονάδας Ελλάδας και Κύπρου. Η υπεύθυνη για τα προγράμματα της Κρήτης από την Γενική Δ/ση Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Κοινωνικής Ένταξης (DG EMPLOYMENT) Barbara Kauffman και η Προϊσταμένη μονάδας Ελλάδας και Κύπρου Paul Molocea.
Ο Περιφερειάρχης Κρήτης μίλησε για την πολύ καλή συνεργασία που υπάρχει ανάμεσα στην Περιφέρεια και τους δήμους του νησιού και υπογράμμισε πως με την Διαχειριστική Αρχή στην Κρήτη, στην οποία προΐσταται η Μαρία Κασσωτάκη, γίνεται μια σημαντική προσπάθεια για να αναδειχθούν οι προτεραιότητες και να εξελιχθεί το πρόγραμμα με τον καλύτερο και πιο αποτελεσματικό τρόπο. Ευχαρίστησε παράλληλα τους εκπροσώπους της Κομισιόν για την συνεργασία και την αποτελεσματικότητα που υπάρχει.
Από την πλευρά του ο κ. Rasmussen συζήτησε με τους αιρετούς τους τρόπους που θα σχεδιάσουν και θα υλοποιήσουν τα έργα και τις δράσεις τους καθώς και την ειδική τεχνική υποστήριξη των δήμων προκειμένου να ανταπεξέλθουν καλύτερα στις ανάγκες που δημιουργούν αυτά τα σχέδια. Αναφέρθηκε σε θέματα όπως η βιώσιμη κινητικότητα και το περιβάλλον καθώς και δράσεις ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και επιμέρους τεχνικά θέματα προκειμένου να μπορέσουν έγκαιρα να προετοιμάσουν οι δήμοι τις στρατηγικές τους ανταποκρινόμενοι στις προσκλήσεις που έχει εκδώσει η Διαχειριστική Αρχή του ΠΕΠ Κρήτης και οι οποίες πολύ σύντομα θα τεθούν σε τροχιά υλοποίησης!
Από τα παραπάνω προκύπτει με σαφήνεια πως ο επικεφαλής της Κομισιόν στην Ελλάδα για τα Περιφερειακά Έργα έχει ενδιαφέρον και έχει κάνει συγκεκριμένες παρατηρήσεις!
Δεν το ήθελε;
Επί της ουσίας, φαίνεται πως η Δημοτική Αρχή του Αγίου Νικολάου άφησε στο συρτάρι το έργο. Δεν αντέδρασε, δεν απάντησε και δεν προχώρησε τίποτα. 16 μήνες μετά, μέσα από τις δημόσιες τοποθετήσεις του Δημάρχου, προκύπτει αβίαστα πως δεν ήθελε το έργο. Αλλά αντί να φέρει εγκαίρως το θέμα στο Δημοτικό Συμβούλιο και να δηλώσει πως έχει την πολιτική βούληση να το αλλάξει και συνεπώς να το ωριμάσει, διαφοροποιημένο, επέλεξε να το αφήσει να βαλτώσει.
Είναι βέβαιο πως χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Οι ακροβατισμοί της Δημοτικής Αρχής κινδυνεύουν να πέσουν στο κενό. Είναι πλέον κοινό μυστικό, σε δημοσιογράφους και αιρετούς της Αυτοδιοίκησης, πως το έργο δεν σπάει, δεν μπορεί να αλλάξει και να μεταφερθεί ένα μέρος του στη Νεάπολη και το αδιέξοδο είναι πλέον ορατό, με ορίζοντα την απώλεια των πόρων.
Δυστυχώς το ερώτημα είναι επώδυνο, αλλά ξεκάθαρο: «Μπορεί μετά από τόσες παλινωδίες, να γίνει ένα έργο που θα αποδώσει στο παραλιακό μέτωπο της πόλης και δεν θα χαθούν οι πόροι;».
Η πρώτη απάντηση αναμένεται να δοθεί την ερχόμενη εβδομάδα, όταν και αναμένεται να γίνει και η συνάντηση του Δημάρχου με την Διαχειριστική Αρχή Κρήτης. Μια συνάντηση που καθυστέρησε 15 μήνες.
