Γράφει: Ο Νίκος Μιχελάκης*
Σε ένα περίπου μήνα, μέσα Νοέμβρη, αρχίζει συνήθως υπό φυσιολογικές συνθήκες η συγκομιδή της ελιάς στην Κρήτη και λίγο αργότερα στις άλλες περιοχές της χώρας.
Ωστόσο φέτος οι καιρικές συνθήκες και η κατάσταση του ελαιοκάρπου προβληματίζουν σοβαρά τους παραγωγούς. Παρά τις άφθονες και ίσως καταστροφικές βροχές σε ορισμένες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, στην Νότια Ελλάδα και ιδίως στην Κρήτη η ανομβρία συνεχίζεται! Σε μερικές μάλιστα περιοχές ιδίως στην Ανατολική Κρήτη, οι ξερικές ελιές έχουν σοβαρά καταπονηθεί. Ο συρρικνωμένος καρπός τους άρχισε να πέφτει και τα φύλλα έχουν αλλάξει χρώμα προς το καφέ και ήδη ετοιμάζονται να πέσουν.
Κάπως καλύτερη είναι η κατάσταση στην Κεντρική και Δυτική Κρήτη και την Δυτική Πελοπόννησο όπου είχαμε κάποιες βροχές τον Σεπτέμβριο.
Τα μειονεκτήματα της πρόωρης συγκομιδής
Βέβαια, κάποιοι παραγωγοί έχουν αρχίσει όπως κάθε χρόνο την συγκομιδή επιδιώκοντας διάφορους ειδικούς σκοπούς. Στην Κρήτη για να βγάλουν «αγουρόλαδο», στην Πελοπόννησο για να συγκομίσουν την πρώιμη «Μαυρελιά» κά.
Ωστόσο, σε όλες τις περιπτώσεις η πρόωρη συγκομιδή μπορεί να έχει και κάποιες σοβαρές συνέπειες.
Μια από αυτές είναι η σίγουρη πολύ χαμηλή απόδοση σε ελαιόλαδο, η οποία μπορεί να φτάσει ακόμα και κάτω από 10%, δηλαδή στο μισό περίπου της κανονικής.
Μια άλλη, εξίσου σοβαρή, με την χαμηλή απόδοση, είναι και η εμφάνιση οργανοληπτικών προβλημάτων- όπως αψάδας, γεύσης ξύλου κά. εξ αιτίας της συρρίκνωσης του καρπού από την ξηρασία και της αυξημένης αναλογίας ξύλου προς σάρκα.
Και οι δυο αυτές πιθανές συνέπειες, βέβαια, οδηγούν σε μείωση της συνολικής αξίας του πρόωρα συλλεγόμενου ελαιόκαρπου, η οποία δε μπορεί να αντισταθμιστεί από ανάλογη αύξηση των τιμών.
Επομένως όσοι σχεδιάζουν πρόωρη συγκομιδή καλό είναι να τις έχουν υπόψη.
Η απειλή του δάκου και ο φόβος υπολειμμάτων
Με την παύση των καυσώνων και την πτώση των υψηλών θερμοκρασιών, η απειλή του Δάκου, οπωσδήποτε, αυξάνεται. Αφορά, βέβαια, κυρίως τις αρδευόμενες ελιές, των οποίων ο καρπός οπωσδήποτε είναι ευπρόσβλητος και θα παραμείνει ασυγκόμιστος περισσότερο χρόνο προκειμένου να αποκτήσει κάποια αξιόλογη ελαίωση.
Επομένως ο κίνδυνος πιθανών δακοπροσβολών στις αρδευόμενες επαυξάνεται δημιουργώντας προϋποθέσεις και για άλλο ένα ακόμη κίνδυνο! Την εφαρμογή ψεκασμών κάλυψης με επιτρεπόμενα ή και απαγορευμένα φυτοφάρμακα που συνήθως συνεπάγονται πρόκληση ανεπίτρεπτων υπολειμμάτων στο προϊόν.
Επομένως απαιτείται αυξημένη προσοχή, αλλά και μέτρα από την πλευρά των παραγωγών, των ελαιουργείων και του Υπουργείου για να μην έχουμε τα αποτελέσματα προηγούμενων ετών.
Οι παραγωγοί θα πρέπει να κατανοήσουν ότι με τους ανεξέλεγκτους ψεκασμούς κάλυψης που πολλές φορές δεν χρειάζονται, εκτός του ότι ξοδεύονται, θέτουν σε κίνδυνο την υγεία τους και την υγεία των καταναλωτών. Επομένως πρέπει να προσέχουν και να συμβουλεύονται τις υπηρεσίες.
Οι ελαιοτριβείς από την πλευρά τους πρέπει να καταστήσουν γνωστό στους ελαιοπαραγωγούς πελάτες τους ότι θα δειγματίζουν το λάδι τους και εάν βρεθεί με υπολείμματα θα υποστούν μείωση των τιμών. Η λήψη και φύλαξη ενός αριθμού φιαλιδίων με ετικέτες που θα φέρουν το όνομα παραγωγού, τοποθεσία και ημερομηνία και η ανάλυση στην συνέχεια κάποιων από αυτά πιστεύω πως είναι η μονή εφικτή και πρακτικά εφαρμόσιμη λύση που μπορεί να αποθαρρύνει ψεκασμούς κάλυψης με ανεξέλεγκτα φάρμακα.
Τα αναγκαία κρατικά μέτρα
Το Υπουργείο, προ των κινδύνων που ελλοχεύουν από το δάκο, οφείλει να λάβει σειρά από μέτρα μεταξύ των οποίων κυριότερα είναι:
– Ευρεία και τακτική ενημέρωση των παραγωγών, με όλα τα μέσα και μάλιστα με τοιχοκολλήσεις μέσω των υπηρεσιών στα ελαιοτριβεία και άλλους χώρους, για το ποια είναι τα επιτρεπόμενα και υπαγορευόμενα φάρμακα όχι μόνο με τα όνομα των δραστικών ουσιών, τις οποίες δύσκολα θυμούνται και οι ειδικοί, αλλά και με τα εμπορικά ονόματα.
– Διενέργεια αποτελεσματικών ελέγχων στην διακίνηση και διάθεση των απαγορευμένων φυτοφαρμάκων.
– Πλήρη αναδιοργάνωση της συλλογικής δακοκτονίας- όπως έχει ζητηθεί με επανειλημμένα υπομνήματα από τον ΣΕΔΗΚ και όπως ήδη ζητείται από περιφερειακά Συμβούλια -όπως της Λέσβου κά.
– Επανεξέταση του μέτρου της επιδότησης των οικολογικών σχημάτων στις ελιές ώστε να καταστούν αποτελεσματικά. Διαφορετικά η ανάλωση πιστώσεων υψηλοτέρων από τις μειωμένες που διατίθενται για την συλλογική δακοκτονία με μόνο την απλή προσκόμιση τιμολογίων, υποβαθμίζει όχι μόνο την αξιοπιστία των μέτρων, αλλά και του ιδίου του Υπουργείου.
Συνεχίζεται η ψυχολογική πίεση για πτώση των τιμών παραγωγού!
Ενώ, εκτιμήσεις για αυξημένη παραγωγή της Ισπανίας αμφισβητούνται από τις οργανώσεις.
Υπό τον τίτλο «Φώτα και σκιές» παρουσιάζουν ισπανικά ΜΜΕ τα σχόλια και τις εκτιμήσεις διαφόρων αγροτικών φορέων της χώρας, οι οποίοι αμφισβητούν την επίσημη ανακοίνωση της στις 3 Οκτωβρίου της Περιφέρειας Ανδαλουσίας για την ερχόμενη ελαιοπαραγωγή.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση αυτή η παραγωγή αναμένεται να ανέλθει σε 1.021.000 τόνους για την Ανδαλουσία και σε 1.276.000 τόνους για ολόκληρη την Ισπανία.
Η ανακοίνωση αυτή, όπως ήταν φυσικό προκάλεσε ψυχολογική πίεση για πτώση τιμών, της οποίας τα αποτελέσματα, περιέργως, εκδηλώθηκαν περισσότερο στην Ελλάδα από ό,τι στην ίδια την Ισπανία.
Έτσι, η γενική εικόνα των τιμών, όπως παρουσιάζεται από τα στοιχεα που δίδουν τα λίγα ελαιοτριβεία που ανακοινώνουν τιμές στο Δελτιο Τιμών του ΣΕΔΗΚ, εμφανίζεται ως εξής:
Στην Ελλάδα οι τιμές του έξτρα κυμάνθηκαν από 6,70 €/κ.εως 7,50 €
– Στην Κρήτη, κυμάνθηκαν από 6,70€/κ. έως 6,80€/κ., στην Πελοπόννησο από 6,0€/κ. έως 7,5€/κ. και στα Νησιά (Κέρκυρα) στα 7,0€/κ.
Στην Ισπανία διατηρήθηκαν περίπου ίδιες με την προηγούμενη εβδομάδα και κυμάνθηκαν από 6,79€/λ έως 7,74€/κ. με το 46% των πωλήσεων, να γίνεται στην τιμή των 7,03€/κ.
Στην Ιταλία την προηγούμενη εβδομάδα κυμανθήκαν μεταξύ 8 €/κ. έως 9,20€/κ.,ενώ αυτή την εβδομάδα δεν έχουν αναφερθεί. Στην Τυνησία διατηρούνται στα 7,53€/κ.
ΝΙΚΟΣ ΜΙΧΕΛΑΚΗΣ
*Ο Νίκος Μιχελάκης είναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Διευθυντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά άδεια του ιδίου ([email protected])
