Γράφει ο Δημήτρης Μπρόκος
Στις 28 Αυγούστου 2024 στον Άγιο Νικόλαο, καλέσαμε δύο πραγματικούς καλλιτέχνες, που επί δεκαετίες βρίσκονται στην κορυφή του μουσικού στερεώματος και τιμούν τη χώρα μας, παγκοσμίως… Και ήταν τεράστια η τιμή, να δεχτούν την πρόσκλησή μας και να συμπράξουν στην ίδια μουσική σκηνή ο Ηπειρώτης ΠΕΤΡΟΛΟΥΚΑΣ ΧΑΛΚΙΑΣ και ο Κρητικός ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΚΟΥΛΑΣ. Επετεύχθη ο στόχος, να τους ευχαριστηθούμε από κοντά, να ‘‘θυμηθούν’’ οι μεγαλύτεροι, να ‘‘μάθουν’’ οι μικρότεροι και να τους βραβεύσουμε κι εμείς, συμβολικά, για την προσφορά τους στην ελληνική μουσική παράδοση…
Απολαύσαμε και τιμήσαμε τον σπουδαίο ΒΑΣΙΛΗ ΣΚΟΥΛΑ, για τη μουσική του υπόσταση και προσφορά ανά την υφήλιο, που με τη φωνή του, με τη λύρα του και με τα επίλεκτα τραγούδια του, τιμά όλη την Κρήτη!… Βραβεύσαμε τον ΠΕΤΡΟΛΟΥΚΑ ΧΑΛΚΙΑ, έναν δεξιοτέχνη του κλαρίνου, έναν βιρτουόζο, παγκόσμιο καλλιτέχνη, που με σεβασμό και περίσσια μαεστρία, συνέβαλλε στην Πολιτιστική Παράδοση και Κληρονομιά της Ελλάδας. Μαζί, προσφέραμε και μία Πλακέτα – Τιμής Ένεκεν στον επί 30 χρόνια τραγουδιστή της ορχήστρας του, τον ΑΝΤΩΝΗ ΚΥΡΙΤΣΗ. Ο εν λόγω τραγουδιστής, που κατάγεται από τον Κοσκινά Καρδίτσας, διαθέτει ιδιαίτερη και καθαρή φωνή κι έχει σπουδάσει Βυζαντινή Μουσική κι Ορθοφωνία. Μετρά πολλές συμμετοχές σε παραδοσιακές εκδηλώσεις και ξέρεις πως, όταν τραγουδά σε μία παράσταση, θα συγκινηθείς και θα γλεντήσεις!…
Ο ΠΕΤΡΟΛΟΥΚΑΣ ΧΑΛΚΙΑΣ αποτελεί έναν πραγματικό μύθο της ηπειρώτικης μουσικής, αλλά και της ελληνικής μουσικής παράδοσης, που χαίρει παγκόσμιας αναγνώρισης ως κλαρινίστας. Γεννήθηκε στο Δελβινάκι Ιωαννίνων το 1934, λίγο πριν τον πόλεμο του ’40, και κατάγεται από μουσική οικογένεια. Σε ηλικία 11 ετών πρωτοέπαιξε μουσική με ένα αυτοσχέδιο ξύλινο κλαρίνο. Έτσι, ξεκίνησαν οι δημόσιες εμφανίσεις του στο χωριό του. Ο κόσμος μαγεύτηκε με τις αυθεντικές μελωδίες του και δέχτηκε προσκλήσεις για πανηγύρια. Με τα χρήματα που πήρε απ’ αυτές, αγόρασε ένα κανονικό κλαρίνο. Μετά από χρόνια μετακόμισε στην Αθήνα, όπου, με τις εμφανίσεις του, ξετύλιξε το σπάνιο, έμφυτο, μουσικό ταλέντο του. Το 1960 πήγε στην Αμερική, όπου διέμεινε για μια 20ετία. Εκεί διέδωσε τη μουσική παράδοση της Ελλάδας και εντυπωσίασε την παγκόσμια καλλιτεχνική ακαδημία. Καταξιώθηκε, διεθνώς. Πρόεδροι της Αμερικής, όπως ο Ρόναλντ Ρήγκαν και ο Μπιλ Κλίντον τον βράβευσαν στον Λευκό Οίκο, με τον δεύτερο να τον χαρακτηρίζει «Πολίτη όλου του Κόσμου».
Ταξίδεψε σε όλο τον πλανήτη, όπου Έλληνες της Ομογένειας, αλλά και ξένοι, τον καλούσαν με λαχτάρα και μαγεύονταν από τις μελωδίες του κλαρίνου του. Ηχογράφησε εκατοντάδες τραγούδια και πραγματοποίησε χιλιάδες μουσικές εμφανίσεις, ανά την υφήλιο, ποικίλου χαρακτήρα. Έπαιξε κλαρίνο με Αμερικάνους Τζαζίστες και Ινδούς Μουσικούς. Ο Διευθυντής της Αμερικανικής Ορχήστρας Τζαζ Μπένι Γκούντμαν και ο κορυφαίος Τζαζίστας Λιούις Άρμστρονγκ εξεπλάγησαν, όταν τον άκουσαν να παίζει μουσική από όλο τον κόσμο (δημοτική, τζαζ, ροκ κ.ά.) χωρίς παρτιτούρες! Και δεν κατάφεραν να καταγράψουν με νότες τον ήχο που έβγαζε το κλαρίνο του!… Ο Γκούντμαν, μάλιστα, του είπε πως «…τα ηπειρώτικα τραγούδια είναι σαν να έχουν κλαπεί από την αμερικάνικη τζαζ μουσική…». Τότε, ο Πέτρος του απάντησε: «Είναι δυνατόν ο πατέρας να κλέψει από το παιδί του;»… Ο τζαζίστας του ζήτησε «συγγνώμη» και τον αγκάλιασε…
Σχεδόν 80 χρόνια εκφράζεται με το κλαρίνο του και, ταυτόχρονα, εκφράζει τις ψυχές εκατομμυρίων ανθρώπων ανά την υφήλιο. Έχει λάβει αρίφνητες τιμητικές διακρίσεις από σημαντικούς φορείς. Έχει συνοδεύσει σπουδαίες στιγμές χαράς και λύπης εκατομμυρίων ανθρώπων κι έπαιξε μουσική σε αμέτρητα πανηγύρια, εκδηλώσεις, συναυλίες, περιστάσεις. Να αναφέρουμε ότι, το ταλέντο του διαιωνίστηκε, και τον συνοδεύουν, μουσικά, εδώ και χρόνια οι αξιόλογοι απόγονοί του, στις δημόσιες εμφανίσεις του…
Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΚΟΥΛΑΣ έχει διανύσει μια ποιοτική και ατόφια καλλιτεχνική πορεία στη μουσική παράδοση της Κρήτης, διάρκειας 6μιση δεκαετιών. Αποτελεί θεματοφύλακα της κρητικής μουσικής, την οποία διέδωσε στα πέρατα της γης. Γεννημένος το 1946 στα Ανώγεια Μυλοποτάμου Ρεθύμνης (το όγδοο από εννιά αδέρφια), μεγάλωσε εκεί μετά την ολοσχερή καταστροφή του χωριού από τους Γερμανούς. Οι πρόγονοί του του κληροδότησαν το καλλιτεχνικό ταλέντο, που, σε συνδυασμό με τα βιώματά του στη μεταπολεμική Κρήτη, διαμόρφωσαν τον μοναδικό Κρητικό Λυράρη και εκφραστικό τραγουδιστή, τον οποίο όλοι θαυμάζουμε και εκτιμούμε δεόντως. Ο παππούς του κι ο παππούς του Νίκου Ξυλούρη ήταν αδέρφια και σημαντικοί λυράρηδες της εποχής. Κι άλλοι συγγενείς του ήταν γνωστοί καλλιτέχνες εκείνου του καιρού…
Όταν ήταν 7 χρονών, ο πατέρας του του δώρισε μια παλιά λύρα κι από τότε ξεκίνησε να παίζει μουσική. Λίγο καιρό μετά, του αγόρασε μία κανονική λύρα από το Ηράκλειο. Στα 12 χρόνια του είχε την πρώτη παρουσία του ως μουσικός σ’ έναν γάμο. Στα 14 του συμμετείχε σε εκδηλώσεις στο Ηράκλειο και στην Ιεράπετρα. Έναν χρόνο μετά έπαιξε λύρα σε πανηγύρι στο Καλό Χωριό, όπου αντικατέστησε τον ξάδερφό του Νίκο Ξυλούρη, ο οποίος δε μπορούσε να πάει στο γλέντι εκείνη την ημέρα. Έκτοτε, η μουσική του παρουσία είναι συνεχής κι επαγγελματική έως σήμερα…
Όταν τραγουδά τους, ιδιαίτερα, προσεγμένους στίχους που επιλέγει, σκέφτεται αγαπημένα πρόσωπα και καταστάσεις. Με πρωτοβουλία του ηχογράφησε και διέσωσε ποιήματα, παλιές μαντινάδες και μελωδίες… Επίσης, δεν επιτρέπει πυροβολισμούς κατά τη διάρκεια των γλεντιών, κάτι που παρατηρείται εδώ στην Κρήτη…
Μεγαλώνοντας, έφυγε από το χωριό του για το Ηράκλειο, όπου συνεργάστηκε με σπουδαίους καλλιτέχνες. Παράλληλα, με τη μουσική παρουσία του σε όλη την Κρήτη, άνοιξε και τα δικά του μαγαζιά. Με την υπέροχη φωνή του και τη λύρα του, ξεπέρασε τα όρια του νησιού και ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο (Αμερική, Καναδά, Αυστραλία, Γερμανία κ.α.). Στα πανηγύρια γαλουχήθηκε, μουσικά, μέσα από ποικίλο κρητικό ρεπερτόριο. Ωστόσο, είναι ανοιχτός στη συμμετοχή του και σε άλλα μουσικά είδη, που τον ευχαριστούν και διευρύνουν το κοινό που τον θαυμάζει.
Αριθμεί πάνω από 80 δισκογραφικές δουλειές, όλες επίλεκτες, από το 1963 έως το 2024. Τραγούδησε και έπαιξε με τη λύρα του αμέτρητες επιτυχίες, που συνόδευσαν ιδιαίτερες στιγμές των απανταχού Ελλήνων και όχι μόνο… Πρόκειται για έναν χαρισματικό καλλιτέχνη, οικογενειάρχη και φίλο, με μεγάλη συνεισφορά στον ελληνικό πολιτισμό. Κι αφού γύρισε όλο τον κόσμο με τη λύρα και τη φωνή του, μετά από πλειάδα προσεγμένων εμφανίσεων, επέστρεψε στο χωριό του τα Ανώγεια… Παντρεμένος με τη Χρυσάνθη, απέκτησαν δυο παιδιά και δυο εγγόνια. Και, κατά πως φαίνεται, το καλλιτεχνικό ταλέντο κληροδοτήθηκε και στους απογόνους του…
Με το καλό και στο επόμενο πολιτιστικό δρώμενο!!…
Δημήτρης Μπρόκος