Σήμερα οι δυτικές χώρες έχουν μια ευκαιρία να συγκροτήσουν ένα αξιόπιστο σχέδιο υποδομών για τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Η Πρωτοβουλία του «Δρόμου του Μεταξιού» της Κίνας, ύψους 1 τρισ. δολ., έχει γονατίσει από επισφαλείς πιστώσεις. Από την άλλη πλευρά, η ίδια η Κίνα έχει επίσης τα δικά της οικονομικά προβλήματα, κάτι που σημαίνει πως δυσκολεύεται να διαθέσει επιπρόσθετα κονδύλια σε επενδύσεις στο εξωτερικό.
Από την άλλη πλευρά, η «Ομάδα των Επτά» ισχυρότερων κρατών προωθεί έναν οικονομικό «διάδρομο» που συνδέει την Ινδία με την Ευρώπη μέσω της αραβικής χερσονήσου, έναν υπεραφρικανικό «διάδρομο», που συνδέει τη Ζάμπια με την Ανγκόλα μέσω της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, καθώς και συνεργασίες για να βοηθηθούν η Ινδονησία, το Βιετνάμ, η Νότια Αφρική και η Σενεγάλη, ώστε από τα ορυκτά καύσιμα να μεταβούν στην ανανεώσιμη ενέργεια. Αυτά τα έργα έχουν κοινή γεωπολιτική λογική. Οι προηγμένες δημοκρατικές χώρες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ επιδιώκουν βελτίωση των σχέσεων με τις αναπτυσσόμενες, ώστε να τις αποτρέψουν από το να περιέλθουν στην αγκαλιά της Κίνας.
Η Σύμπραξη της Δύσης υποτίθεται πως είναι καλύτερη από τον «Δρόμο του Μεταξιού», επιμένοντας σε υψηλά περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα καθώς και πρότυπα διακυβέρνησης. Χρειάστηκε επομένως χρόνος για να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο-αγωγός ποιοτικών έργων. Τώρα που έχουν δρομολογηθεί ορισμένα μεγάλα έργα, οι επενδύσεις θα μπορούσαν να αυξηθούν γρήγορα. Όμως, οι προηγμένες χώρες δεν βάζουν εύκολα το χέρι στην τσέπη, αντιθέτως ελπίζουν να δώσουν κίνητρα στον ιδιωτικό τομέα να παρέχει πολλά μετρητά. Εάν αυτός αναλάβει τον ηγετικό ρόλο στην υλοποίηση των έργων, δεν θα μειώσει απλώς την ανάγκη για δημόσιο χρήμα, αλλά και οι ίδιοι οι επενδυτές θα λάβουν πρόθυμα τη διαβεβαίωση ότι τα έργα θα αποδώσουν.
«Υπάρχει ένα τεράστιο θέμα που συμπεριλαμβάνει την Ελλάδα μέσα σε αυτή την αλλαγή. Ουσιαστικά ο ινδικός δρόμος του μεταξιού (IMEC) είναι ένας εναλλακτικός δρόμος, ο οποίος θα μπορεί να αποφύγει ακόμα και τη διώρυγα του Σουέζ. Επειδή στο μέλλον ενδέχεται να υπάρχουν αστάθειες, όσον αφορά την πολιτική κατάσταση, όπως το είδαμε και στη Συρία, ο δρόμος αυτός θα ενώσει πολλές χώρες μαζί με δικές τους επενδύσεις, σε αντίθεση με τους δρόμους του μεταξιού όπου η Κίνα έχει χρηματοδοτήσει έργα και έχει υποβάλει πολλές χώρες σε τεράστια δάνεια, των οποίων ουσιαστικά το όφελος και ο έλεγχος ανήκει μόνο στην Κίνα», επισημαίνει ο αναπληρωτής καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης και Διευθυντής στο Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης Γεώργιος Ατσαλάκης.
Κληθείς να παρουσιάσει σε αιρετούς και στελέχη της Περιφέρειας Κρήτης τον περιβόητο ινδικό δρόμο, αναφέρθηκε στη σύγχρονη γεωπολιτική και απάντησε σε ερωτήσεις. Μιλώντας στην εφημερίδα επεσήμανε πως ο ινδικός δρόμος του μεταξιού (IMEC) «θα είναι ένας ανεξάρτητος δρόμος που μπορεί να περάσουν και κινέζικα προϊόντα. Δεν θα αποκλείεται αυτό διότι κάθε χώρα θα χρηματοδοτεί το δικό της κομμάτι του δικτύου και από ‘κει θα έρχονται στην Ευρώπη», αναφέρει σε αντίθεση με τον κινεζικό δρόμο όπου η Κίνα δεσμεύει και ελέγχει λιμάνια σε όλο τον κόσμο.
Η Κρήτη
Στο πλαίσιο αυτό ρωτήσαμε τον καθηγητή για το ρόλο της Κρήτης. «Τώρα ένα πλοίο όταν βγαίνει από το Σουέζ το πιο κοντινό σημείο είναι στην Κρήτη. Η Κρήτη όμως δεν έχει την υποδομή για να γίνει ένα hub επαναφόρτωσης. Η τάση στην διεθνή ναυτιλία τώρα για τη μεταφορά των εμπορευμάτων είναι να γίνονται μεγάλα hub σε κάποια σημεία, όπου γίνονται μεταφορτώσεις σε μικρότερα πλοία και γίνεται η διανομή. Αυτό μπορεί να εξοικονομήσει από 7 μέχρι 9 μέρες νωρίτερα να έρχονται τα εμπορεύματα και να πηγαίνουν στον τελικό προορισμό. Και επειδή η Κρήτη είναι ουσιαστικά στην έξοδο του τριών θαλασσών και 3 ηπείρων, είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να το δούμε στο μέλλον», σημειώνει.
Σύμφωνα με τον καθηγητή «η Κρήτη μπορεί να εκμεταλλευτεί τη θέση της και να γίνει ακριβώς όπως η Σιγκαπούρη αυτή τη στιγμή, η οποία βρίσκεται σε μία θάλασσα απλά είναι ένα πέρασμα εκεί. Εδώ όμως είναι πέρασμα 3 ηπείρων».
Το ζήτημα όμως, όπως επισημαίνουμε, είναι πως είχαμε και στο παρελθόν την ίδια μεγάλη συζήτηση με τα κινεζικά προϊόντα, μιλώντας για τα λιμάνια στο Νότο και για την διακίνηση των προϊόντων. Τελικά είδαμε να δημιουργούν σταθμούς μεταφόρτωσης στην Ισπανία. Είδαμε αεροπλάνα στους δρόμους του μεταξιού και μεγάλες αλλαγές.
«Ποιος μας εγγυάται σε αυτό το ρευστό περιβάλλον που έχουμε πως μπορούμε να πάμε σε μία εξέλιξη προς τη θετική κατεύθυνση;», είναι το προφανές ερώτημα.
«Είναι πολύ σωστό το ερώτημα, γι’ αυτό και λέμε πως το δίκτυο συναποτελείται από πολλά κράτη και δεν έχει μία χώρα τον έλεγχο. Αυτό τα λέει όλα, διότι αρκετά από αυτά τα κράτη έχουν έναν δυτικό τρόπο σκέψης, με την έννοια ότι είναι ευνοϊκή και προς την δημιουργία των επιχειρήσεων και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, αλλά και η διακυβέρνηση των κρατών τους είναι υπέρ της αντίληψης ο πλούτος που μαζεύεται να διαχέεται στον κόσμο και όχι να μετατρέπεται σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς. Οπότε αυτές οι χώρες έχουν την πολιτική κατεύθυνση που θα μπορούσαν να εγγυηθούν μία ομαλή λειτουργία ενός καναλιού τόσο σημαντικού», σημειώνει ο καθηγητής κ. Ατσαλάκης.
Τονίζει πως τα εμπορεύματα κατά 90% διακινούνται μέσω θαλάσσης και κυρίως αυτά που έρχονται από την Ασία. Άρα με βάση τα τωρινά δεδομένα, έχει αρκετές εγγυήσεις ότι θα μπορέσει να λειτουργήσει ο δρόμος αυτός, αλλά οι χώρες θα πρέπει να το αντιληφθούν και να δημιουργήσουν τις κατάλληλες υποδομές, όπως εξηγεί.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
φωτο Αντιπεριφερειάρχης επιχειρηματικότητας Μιχάλης Βάμβουκας και καθηγητής Γεώργιος Ατσαλάκης
