Βιβλίο που απευθύνεται στους προεφήβους και εφήβους συνέγραψε ο Γιάννης Σταμέλος και κυκλοφορεί ήδη, με τίτλο «Ο γύρος του κόσμου μέσα από μικρές, απρόβλεπτες, εύθυμες ιστορίες». Είναι το 31ο βιβλίο του μαθηματικού, συγγραφέα και προέδρου της Ιστορικής – Λαογραφικής Εταιρείας Ν. Λασιθίου, που μας εκπλήσσει με την παραγωγικότητα του συγγραφικού του έργου και την ευρηματικότητα των θεμάτων τα οποία πραγματεύεται στα βιβλία του.
Ενα παιχνίδι που σχεδίασε ως παραγωγός του ραδιοφωνικού σταθμού «Κόσμος», ο γνωστός ήρωας και από προηγούμενο βιβλίο του Γιάννη Σταμέλου, Παυσανίας Γυροβολιτάκης, του δίνει την αφορμή για να γυρίσει τον κόσμο μαζί με τέσσερις συνεργάτες του. Αυτοί είναι μαθητές με ψευδώνυμα και σκαρώνουν μικρές, έμμετρες εύθυμες ιστορίες για χώρες, λαούς και χαρακτηριστικά των ηπείρων της Γης, με παιγνιώδη τρόπο, μέσα από 21 «εκπομπές» – κεφάλαια του βιβλίου. Μια απρόβλεπτη, αλλά ενδιαφέρουσα προσέγγιση της Παγκόσμιας Γεωγραφίας, προσφέρει μια εναλλακτική για να γνωρίσουν οι νέοι μας τον πλανήτη μας, δεδομένου ότι πολλοί αν όχι οι περισσότεροι βρίσκουν βαρετό ή δύσκολο το μάθημα της Γεωγραφίας στα σχολεία. Όχι τυχαία, το βιβλίο αυτό, ο Γιάννης Σταμέλος το αφιερώνει στα τέσσερα εγγόνια του, Αλέξανδρο, Οδυσσέα, Σοφούλα και Φίλιππο.
Στη συνομιλία που είχαμε με το συγγραφέα, εξήγησε ότι οι εύθυμες ιστορίες διατυπώνονται με τη μορφή του «Limerick». Το «Λίμερικ» είναι ένα είδος ποίησης, αγγλικής καταγωγής, με χαρακτηριστική, σύντομη, χιουμοριστική σύσταση μίας στροφής πέντε στίχων και ομοιοκαταληξία. Τα ποιήματα του είδους λίμερικ διηγούνται μια σύντομη ιστορία και καταλήγουν σε ένα ανέκδοτο. Πρόκειται για ποιήματα σατιρικά ή απλώς κωμικά, «χωρίς νόημα», στα οποία συνυπάρχει το λογικό με το παράλογο, το δυνατό με το αδύνατο, το πιθανό με το απίθανο. Φαίνεται ότι βασικό στόχο έχουν να καλλιεργήσουν τη φαντασία του παιδιού, να του εμπνεύσουν το χιούμορ και να το καθοδηγήσουν σε φαντασιακούς αρχικά και στη συνέχεια σε λογικούς/κριτικούς συνδυασμούς λέξεων.
Οι αναφορές στη διάρκεια των ραδιοφωνικών εκπομπών στην παγκόσμια γεωγραφία, για περιοχές από ηπείρους ή κρατών, που επιλέγονται με τυχαίο ή παιγνιώδη τρόπο (με κλήρωση), προσδίδει περισσότερο ενδιαφέρον και εξάπτει το μικρό αναγνώστη. Κάθε κεφάλαιο αφηγείται μια μικρή ιστορία, βασισμένη σε ένα χαρακτηριστικό στοιχείο για τη χώρα αυτή. Το βιβλίο δεν είναι «ταξιδιωτικό» διευκρινίζει ο συγγραφέας – αλλά προσέγγιση της γεωγραφίας με ανήσυχη ματιά. Εξ άλλου υπάρχει πλήθος ταξιδιωτικών βιβλίων, για τους φίλους του είδους.
Το χαρακτηριστικό του βιβλίου είναι η αφήγηση μικρών ιστοριών με χιούμορ, κάνοντας γεωγραφικές αναφορές. Είναι και εκείνο που το ξεχωρίζει. Στην Ελλάδα το λίμερικ το εισήγαγε ο νομπελίστας συγγραφέας Γιώργος Σεφέρης, σε ένα βιβλίο με ιστορίες για μικρά παιδιά, επεσήμανε ο Γιάννης Σταμέλος.
Τον ρωτήσαμε ποια ήταν η αφορμή να επιλέξει να γράψει αυτό το βιβλίο. Είπε ότι είναι συνέχεια του προηγούμενου βιβλίου «Πατριδογνωσία» με ήρωα πάλι τον Παυσανία Γυροβολιτάκη, το οποίο «σύστηνε» την Ελλάδα στα παιδιά, πάλι με το ίδιο ποιητικό μέτρο.
Το 8χρονο ή 12χρονο παιδί που θα πάρει στα χέρια του το νέο βιβλίο θα λάβει στοχευμένη και όχι γενική γνώση με γεωγραφικές αναφορές (π.χ. γιατί η Κασπία ονομάζεται θάλασσα και όχι λίμνη). Εμφαση δίνεται στην Ευρώπη, που μας αφορά και περισσότερο, λέει ο συγγραφέας.
Στο τελευταίο κεφάλαιο – εκπομπή, οι ήρωες του βιβλίου παίρνουν συνέντευξη από έναν ελληνικής καταγωγής αστροναύτη, που ζει στη Β. Αμερική…
Ετοιμάζει ήδη το επόμενο βιβλίο του!
Ο Γιάννης Σταμέλος ετοιμάζει ήδη το επόμενο βιβλίο.
Θα έχει πολύ ενδιαφέρον. Δεν θα είναι παιδική λογοτεχνία. Θα είναι συνδυασμός, εκλαϊκευσης της Αστρονομίας και Λαογραφίας. Μάλιστα έχει βρει ήδη τον τίτλο: «Ο ουρανός στην ποίηση και στη λαογραφία της Κρήτης». Θα συνδέει τα ουράνια φαινόμενα που επέδρασαν στη διαμόρφωση των Ημερολογίων, των Εορτών και το Λαϊκό Πολιτισμό μας στην Κρήτη. Πχ. πώς συνδέεται ένας κύκλος εορτών με τα ηλιοστάσια, τις ισημερίες, ποια η επίδραση του ήλιου στις λαϊκές δοξασίες, η καταγωγή των γιορτών και πώς κάποιες απ’ αυτές πέρασαν από την αρχαία ελληνική μυθολογία στους νεώτερους χριστιανικούς χρόνους κλπ.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ
