Συζητούσαμε για δημιουργία Μουσείου Αλατιού στην Ελούντα… προηγήθηκαν άλλοι!
Συζητούσαμε για σταθμό υδροπλάνων στο Μεραμπέλλο… προηγήθηκαν άλλοι!
Συζητούσαμε για υποθαλάσσιο πάρκο στον κόλπο… προηγήθηκαν άλλοι!
Πικρές αλήθειες! Διαβάσαμε ότι στο Μεσολόγγι έχει ιδρυθεί Μουσείο Άλατος, το οποίο είναι το μοναδικό που λειτουργεί στη χώρα μας. Ο επισκέπτης θα μάθει ο,τιδήποτε σχετίζεται με το αλάτι από την πρώτη εμφάνισή του στον πλανήτη, μέχρι τις μέρες μας. Επίσης στο Μουσείο ο επισκέπτης θα πληροφορηθεί για τις ενεργές και εγκαταλελειμμένες αλυκές όλης της χώρας…υποθέτουμε και της Ελούντας.
Συζητήσεις για τη δημιουργία Μουσείου Αλατιού στην Ελούντα είχαν ξεκινήσει από το 2003. Μάλιστα για το σκοπό αυτό είχε επιλεγεί το παλιό οίκημα δίπλα στις αλυκές («Χιόνα») το οποίο χρονολογείται προ του 1830 και θεωρείται μνημείο. Κάποια συντήρησή του είχε γίνει τον Ιούλιο του 2021. Το 2003 συγκρότησε τότε μια διεπιστημονική ομάδα για να εκπονήσει μια μελέτη, η οποία υποβλήθηκε το 2007 για έγκριση στο υπουργείο Πολιτισμού.
Μέχρι το 1972 οι αλυκές της Ελούντας παρήγαγαν αλάτι εξαιρετικής ποιότητας. Στις δεξαμενές, χωρισμένες με τοίχους μέσα στη ρηχή θάλασσα –που Ελουντιανοί ονόμαζαν τηγάνια– το νερό εγκλωβιζόταν το χειμώνα ως τον Απρίλιο. Στη συνέχεια, το νερό εξατμιζόταν όλο το καλοκαίρι και το Σεπτέμβριο ξεκινούσε η συγκομιδή του αλατιού, που αποθήκευαν σε μεγάλες αποθήκες, τις λεγόμενες χιόνες. Πολυάριθμοι εργάτες αναλάμβαναν να κόψουν το κρυσταλλωμένο αλάτι και να φτιάξουν σωρούς.
Τις αλυκές κατασκεύασαν οι Ενετοί τον 13οαιώνα με σκοπό την παρασκευή αλατιού, το οποίο εξήγαγαν στην Ευρώπη και τους απέφερε μεγάλο κέρδος. Το 1583 υπήρχαν στην Ελούντα 42 αλυκές, από τις οποίες οι 13 βρισκόταν στη θέση της σημερινής πλατείας και μπαζώθηκαν οριστικά το 1972.
Όταν οι Οθωμανοί κατέκτησαν την Κύπρο το 1570, οι αλυκές της Ελούντας αναβαθμίστηκαν και κτίστηκαν μεγαλύτερες δεξαμενές για να καλύψουν τη χαμένη ποσότητα. Μετά την κατάκτηση της Κρήτης από τους Οθωμανούς το 1669, οι αλυκές κάλυψαν τις ανάγκες των Τούρκων. Μετά την απελευθέρωση της Κρήτης, το αλάτι της Ελούντας υπαγόταν στο ελληνικό κρατικό μονοπώλιο. Το 1960 οι Αλυκές παρήγαγαν 1200 τόνους αλάτι. Ο χώρος των συνολικά 60 στρεμμάτων ανήκει σήμερα στην Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου.
Πότε θα γίνει Μουσείο Ακονιού στην Ελούντα;
Μιας και αναφερθήκαμε στο Μουσείο Αλατιού στην Ελούντα, παράλληλα θα μπορούσαν να ξεκινήσουν ενέργειες για τη δημιουργία και Μουσείου Ακονιού.
- Τα ακόνια αποτελούν μια ακόμα ιδιαιτερότητα της Ελούντας. Πρόκειται για ένα είδος δυνατής πέτρας και η χρήση του ήταν, κυρίως, για το ακόνισμα των μαχαιριών. Χρησιμοποιείται όμως και σαν αδρανές υλικό σε διάφορα καλλυντικά. Είναι ιδιαίτερα ακριβό υλικό καθώς δεν υπάρχουν μεγάλες ποσότητες. Η εργασία εξόρυξης, από τις λεγόμενες ακονιές, ήταν δύσκολη και το κόψιμο του ακονιού έπρεπε να γίνει πολύ προσεκτικά για να μην θρυμματιστεί. Η Ελούντα κάποτε έκανε μεγάλη εξαγωγή ακονιών.
ΛΕΩΝ.Κ.
