Σε φθίνουσα πορεία βαίνει το κτηνοτροφικό κεφάλαιο και γενικότερα η κτηνοτροφία στο Ν. Λασιθίου και σ’ αυτό συμβάλλουν διάφοροι παράγοντες, μεταξύ αυτών και τα καυτά ζητήματα που ανέδειξαν οι κτηνοτροφικοί σύλλογοι της Κρήτης στη συνάντηση της Δευτέρας στο Ηράκλειο, στην οποία παρέστη και ο Πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Ν. Λασιθίου Γιάννης Μπρόκος.
Στην έκτακτη συνέλευση των κτηνοτροφικών συλλόγων τονίστηκε ότι τα προβλήματα του παραγωγικού κτηνοτροφικού κλάδου αυξάνονται χρόνο με το χρόνο και προστίθενται σε εκείνα που διαιωνίζονται, χωρίς να βρίσκουν λύσεις. Έτσι μειώνεται διαρκώς το κτηνοτροφικό εισόδημα με αποτέλεσμα οι ίδιοι οι κτηνοτρόφοι να αποτρέπουν νέους, ακόμη και τα παιδιά τους να ασχοληθούν με την κτηνοτροφία…
1.300 οι εγγεγραμμένοι
στο κτηνοτροφικό μητρώο Λασιθίου
Ο κ. Μπρόκος προσδιόρισε σε 1.300 τους εγγεγραμμένους στο κτηνοτροφικό μητρώο του Ν. Λασιθίου, με διαρκή φθίνοντα τον αριθμό.
Εκτός ίσως από την περιοχή του Οροπεδίου Λασιθίου και της Νεαπόλεως-Βραχασίου, όπου εισέρχονται νέοι κτηνοτρόφοι, σε όλο τον υπόλοιπο νομό οι κτηνοτρόφοι στη συντριπτική πλειοψηφία τους είναι ηλικιωμένοι, με την αποχώρηση των οποίων θα σβήσει και η παράδοση γενεών, με τη νεώτερη γενιά να προσανατολίζεται σε άλλα επαγγέλματα. Στην περιοχή Κριτσάς με την πολύ μεγάλη παράδοση στην κτηνοτροφία, οι νέοι κτηνοτρόφοι είναι ελάχιστοι, τόνισε, συνδέοντας το γεγονός με την ανάπτυξη του τουρισμού. Δυστυχώς, η κτηνοτροφία είναι ένα σκληρό επάγγελμα, με απασχόληση 365 ημέρες το χρόνο, 24 ώρες το 24ωρο, μακριά από την οικογένεια, χωρίς εγγυημένο εισόδημα και μια γεμάτη άγχος και ανησυχία ζωή, μήπως σου κλέψουν ή σφάξουν τα ζώα, είπε ο κ. Μπρόκος.
Πέφτουν συνεχώς οι τιμές
Η τιμή του γάλακτος μειώνεται στον παραγωγό από χρόνο σε χρόνο. Από 1,25 ευρώ/κιλό το 2023 σήμερα πωλείται 90 λεπτά/κιλό, αλλά η τιμή στο ράφι διατηρείται αμετάβλητα ψηλά, είπε ο πρόεδρος των κτηνοτρόφων. Απέδωσε το πρόβλημα στην ανεξέλεγκτη εισαγωγή γάλακτος, στην παράνομη «ελληνοποίησή» του και στην έλλειψη ελεγκτικών μηχανισμών που συμβάλλουν στον φαύλο αυτό κύκλο, με θύματα κυρίως τους κτηνοτρόφους και το μέλλον της ελληνικής κτηνοτροφίας.
Αντίστοιχα, η τιμή του κρέατος δεν εξασφαλίζει ούτε το κόστος παραγωγής, όταν το κόστος είναι 12 ευρώ/κιλό και οι κτηνοτρόφοι το πωλούν 7 ευρώ, όπως είπε.
Εξήγησε ότι αν δεν υπήρχαν οι επιδοτήσεις και η ετεροαπασχόληση μελών των κτηνοτροφικών οικογενειών για συμπλήρωση του οικογενειακού εισοδήματος, η κτηνοτροφία θα είχε εκλείψει στη χώρα μας.
Οι ιδιαιτερότητες της Κρήτης
Στην ερώτηση, μήπως στο σημείο που έχει περιέλθει σήμερα η κτηνοτροφία, διατηρώντας τις δυσκολίες αλλά και την ανασφάλεια όσο και την μη ανταπόδοση ικανού εισοδήματος που να προσελκύσει νέους στην κτηνοτροφία, φταίει και το γεγονός ότι δεν μπόρεσε στον τόπο μας η κτηνοτροφία να κάνει τη μετάβαση από το παραδοσιακό μοντέλο σε σύγχρονες μεθόδους εκμεταλλευόμενη προγράμματα και κίνητρα που δόθηκαν κατά καιρούς από την Ε. Ένωση και το κράτος, ο κ. Μπρόκος απάντησε:
«Εδώ υπάρχει το μοντέλο της ελεύθερης κτηνοτροφίας, με ελεύθερη βόσκηση, αλλά όχι σε εντατικό βαθμό, παρ’ όλα αυτά το κόστος παραγωγής είναι μεγάλο. Αν μπαίναμε στην σταυλισμένη κτηνοτροφία, με εκτροφή με ζωοτροφές, το κόστος παραγωγής θα εκτινασσόταν, σε βαθμό που θα υποχρεωνόμασταν να πουλήσουμε το ίδιο το κοπάδι και τις εγκαταστάσεις για να ξεχρεώσουμε τις τράπεζες, στις οποίες θα είχαμε χρεωθεί για να τα δημιουργήσουμε…
Στην Κρήτη, όπου το κόστος παραγωγής έχει φτάσει ένα κιλό τριφύλλι να κοστίζει όσο ένα κιλό γάλα, η στεγασμένη κτηνοτροφία δεν έχει κανένα μέλλον. Άλλωστε με τις διαρκώς προστιθέμενες προδιαγραφές, που επανακαθορίζουν συνεχώς υψηλότερα στάνταρντς, για να δημιουργήσεις μια τέτοια μονάδα θα χρειάζονταν 300-400 χιλιάδες ευρώ! Κάποιοι το επιχείρησαν και έχουν πιάσει πάτο! Γιατί, λοιπόν, να μην τα διαθέσει ένα νέος να κτίσει ένα ξενοδοχείο και να κάνει τον ξενοδόχο;», διερωτήθηκε ο πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου.
Η έλλειψη νερού
Ρωτήσαμε τον κ. Μπρόκο, γιατί όταν δόθηκε η ευκαιρία και ορισμένα κίνητρα, οι κτηνοτρόφοι του νομού να συνδέσουν τη δραστηριότητά τους με μια εναλλακτική μορφή Τουρισμού και να ενισχύσουν το εισόδημά τους, καθιστώντας τις κτηνοτροφικές μονάδες τους επισκέψιμες, εκτός ίσως από μια ή δυο περιπτώσεις δεν το έκαναν. Μας είπε: «Αυτό μπορεί να είχε γίνει, αλλά στην περιοχή μας δεν εκμεταλλευτήκαμε τη δυνατότητα αυτή. Βέβαια, αυτό θα μπορούσαν να το αξιοποιήσουν νέοι κτηνοτρόφοι. Αλλά φοβούνται την ανάληψη τραπεζικού χρέους ή για άλλους λόγους».
Όπως επεσήμανε, σε άλλα μέρη της Ελλάδος υπάρχει γεωργική γη σε μεγάλες εκτάσεις και το αναγκαίο νερό, που ένας κτηνοτρόφος μπορεί να καλλιεργήσει ζωοτροφές και να είναι βιώσιμη. Αυτό όμως λόγω της γεωμορφολογίας, της κατάτμησης της ιδιοκτησίας και των κλιματικών συνθηκών με έντονα τα ξηροθερμικά χαρακτηριστικά ειδικά στο Λασίθι, είναι αδύνατον.
Κάποιοι κτηνοτρόφοι οργώνουν οι ίδιοι και σπέρνουν κάποιες εκτάσεις με κριθάρι κλπ. αλλά, όπως είπε ο κ. Μπρόκος, δεν αποδίδουν ούτε τον καρπό που αγοράζει κανείς και σπέρνει, γιατί δεν υπάρχουν οι βροχές που χρειάζονται τα σπαρτά να αναπτυχθούν τους μήνες που απαιτείται. Η κλιματική αλλαγή πλήττει τη φύση συνολικά και φυσικά τη χλωρίδα, που έχουν ανάγκη για να βοσκήσουν τα κοπάδια τους οι κτηνοτρόφοι.
Έχει ξεραθεί και η δασική βλάστηση!
Ειδικά στην ευρύτερη περιοχή όπου δραστηριοποιείται ο ίδιος, αλλά εκτρέφεται και ένα μεγάλο ποσοστό του κτηνοτροφικού κεφαλαίου του νομού μας, που είναι η περιφέρεια Κριτσάς- Ταπών- Καθαρού, από την ανομβρία και τους παρατεταμένους καύσωνες έχει πληγεί ακόμη και η δασική βλάστηση, η οποία αναπτύχθηκε και επιβίωσε αιώνες και μέσα στα τελευταία χρόνια έχει πληγεί σε βαθμό που προκαλεί έκπληξη και θλίψη.
Όπως είπε χαρακτηριστικά, μέχρι ένα υψόμετρο το 1/3 της δασικής βλάστησης έχει ξεραθεί, ακόμη και οι πλέον ανθεκτικοί πρίνοι του Καθαρού. Αλλά και τόνισε τη ζωτική σημασία, που θα έχει για την επιβίωση της κτηνοτροφίας και όχι μόνο, η κατασκευή του φράγματος στο Καθαρό, που συζητείται εδώ και δεκαετίες, χωρίς μέχρι στιγμής να έχει υλοποιηθεί!
Προκειμένου να εξασφαλίσουν κρίσιμες ποσότητες νερού για να ποτίσουν τα ποίμνιά τους, οι κτηνοτρόφοι του Καθαρού με μηχανικά μέσα ανοίγουν λεκάνες σκάβοντας στο έδαφος, το οποίο διαθέτει φυσική στεγανότητα και γεμίζουν με νερό βροχής. Σύστημα, το οποίο παρέχει νερό μέχρι το Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο για το πότισμα των ζώων. Μπορεί να υπάρχουν και 500 τέτοιες μικρές ομβριοδεξαμενές στο Οροπέδιο Καθαρού, χωρητικότητας από 300- 800 κ.μ. νερό.
Οι διεκδικήσεις των κτηνοτρόφων
Οι κτηνοτρόφοι της Κρήτης, όπως προέκυψε και από τη γενική συνέλευση της Δευτέρας, διεκδικούν:
– Οικονομική στήριξη για τη μείωση του κόστους παραγωγής.
– Αυστηροποίηση των ελέγχων για την προστασία της τοπικής παραγωγής.
– Έγκαιρες και δίκαιες αποζημιώσεις για τις απώλειές τους και ενίσχυση με δίκαιες καταβολές των επιδοτήσεων.
– Στρατηγικό σχέδιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη της κτηνοτροφίας.
– Ενίσχυση της εκπροσώπησης και της συμμετοχής της Κρήτης στη λήψη αποφάσεων.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ
