Τη συνέργεια για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας με αξιοποίηση χρηματοδοτήσεων από ευρωπαϊκά προγράμματα και τη συνεργασία για την υποβολή κοινών προτάσεων, για έργα και παρεμβάσεις που θα εξοικονομήσουν υδατικούς πόρους, σε βάθος χρόνου, ζήτησε ο Αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου Γιάννης Ανδρουλάκης από τους προέδρους των ΤΟΕΒ του Δήμου Ιεράπετρας, με τους οποίους συναντήθηκε στην Αντιπεριφέρεια. Παρέστησαν, οι πρόεδροι, του ΤΟΕΒ Ιεράπετρας Γιώργος Καραλάκης, Καβουσίου & Παχειάς Αμμου Ιωάννης Κωστάκης, Καλαμαύκας Δήμητρα Βλάσση, Σχινοκαψάλων Μιχ. Χατζάκης-Καζάνης και ο εκπρόσωπος του ΤΟΕΒ Κουτσουρά Εμμ. Τσομπανάκης.
Αντικείμενο της χθεσινής συζήτησης ήταν η προετοιμασία για την υποβολή προτάσεων στη Δραση2 «Εργα Ταμίευσης και Αρδευτικών Δικτύων για Νέα Εργα Υποδομών Εγγείων Βελτιώσεων» που περιλαμβάνεται στην Παρέμβαση Π3-73-1.1. «Εργα Υποδομών Εγγείων Βελτιώσεων» του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ε. Ενωσης 2023-27, το οποίο είχε προδημοσιευτεί 30 Οκτωβρίου 2024. Η σχετική προκήρυξη για υποβολή προτάσεων αναμένεται μέσα στο καλοκαίρι, το δε φυσικό αντικείμενο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί και η τελική αίτηση πληρωμής να έχει υποβληθεί από τους δικαιούχους στον ΟΠΕΚΕΠΕ, το αργότερο μέχρι 31 Οκτωβρίου 2029.
«Σκοπός είναι να δούμε από κοινού όλα τα προγράμματα τα οποία ανοίγουν μέσα στο καλοκαίρι, ώστε να γίνει η αναγκαία προεργασία για ένα σχεδιασμό, προκειμένου να αξιοποιήσουμε τα ευρωπαϊκά κονδύλια που μπορούμε στο μέγιστο βαθμό και να δούμε το σχεδιασμό τον οποίο πρέπει να κάνει ο καθένας μας. Το γεγονός ότι ο Δήμος Ιεράπετρας έχει κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, εξυπηρετεί την επιπλέον μοριοδότηση των προτάσεων που θα υποβληθούν προς ένταξη στα χρηματοδοτικά προγράμματα. Πρέπει να διασφαλίσουμε την επιπλέον μοριοδότηση που θα εξασφαλίσει την ένταξη των προτάσεών μας στα προγράμματα αυτά. Εξ άλλου, με τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης συζητήσαμε την παρέμβαση για έργα εγγείων βελτιώσεων στη Δράση 2, που αναμένεται να προκηρυχθεί μέχρι τον ερχόμενο Αύγουστο. Αρα υπάρχει ικανό χρονικό περιθώριο για να εξετάσουν εν τω μεταξύ τι έργο μπορεί να ενταχθεί στη συγκεκριμένη Δράση, τι βοήθεια θα χρειαστούν οι ΤΟΕΒ από την Π.Ε. Λασιθίου, με δεδομένο ότι η πρόταση που πρέπει να υποβληθεί πρέπει να έχει μίνιμουμ προϋπολογισμό 5.000.000 ευρώ! Το πρώτο που πρέπει να εξετάσουμε είναι ο σχεδιασμός, να διευκρινιστούν ποιες είναι οι επιλέξιμες δαπάνες για χρηματοδότηση», δήλωσε ο αντιπεριφερειάρχης απευθυνόμενος στους εκπροσώπους των ΤΟΕΒ του Δήμου Ιεράπετρας.
Συναντήσεις και με τους άλλους ΤΟΕΒ
Όπως είπε ο κ. Ανδρουλάκης, αντίστοιχες συναντήσεις για τον ίδιο σκοπό, θα ακολουθήσουν με τους προέδρους των ΤΟΕΒ που λειτουργούν στα όρια των Δήμων Αγίου Νικολάου και Σητείας. Ο ΤΟΕΒ Οροπεδίου έχει ένα ΤΟΕΒ που στερείται των σχετικών πιστοποιήσεων και απαιτούνται ορισμένες διαδικασίες για να γίνουν αντίστοιχες προτάσεις.
Επιλέξιμες δαπάνες
Όπως επισημαίνεται στην προδημοσίευση της Δράσης2 του χρηματοδοτικού προγράμματος, στην Ελλάδα είναι αναγκαία η καλύτερη διαχείριση και αποδοτικότερη χρήση του νερού στη γεωργία. Στο πλαίσιο της παρέμβασης εντάσσονται και συγχρηματοδοτούνται πράξεις που αφορούν υποδομές εγγείων βελτιώσεων, οι οποίες στοχεύουν πρωτίστως στην αύξηση αποδοτικότητας της χρήσης του νερού στη γεωργία, μέσω παρεμβάσεων για τη συγκράτηση των χειμερινών απορροών (ταμιευτήρες, λιμνοδεξαμενές) και τον εκσυγχρονισμό των αρδευτικών δικτύων με στόχο τη μείωση των απωλειών.
Δαπάνες που αφορούν στην κατασκευή έργου εγγείων βελτιώσεων (συμπεριλαμβανομένων και των άλλων δαπανών συνοδών υποέργων που απαιτούνται π.χ. εκπόνηση μελέτης, αποζημιώσεις Οργανισμών Κοινής Ωφελείας, αρχαιολογικές έρευνες και εργασίες κλπ).
Τα έργα που υποστηρίζονται από την παρέμβαση περιλαμβάνουν:
- Εκσυγχρονισμό υπαρχόντων δικτύων άρδευσης, καθώς και των σχετικών υποστηρικτικών τους υποδομών.
- Ανακαίνιση και αντικατάσταση ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού.
- Έργα ταμίευσης νερού και συνοδά αρδευτικά δίκτυα.
- Έργα εξοικονόμησης ενέργειας στην άρδευση.
- Προμήθεια και εγκατάσταση συστημάτων τηλεμετρίας και γεωργίας ακρίβειας.
- Χρήση ανακυκλωμένων υδάτων.
- Έργα τεχνητού εμπλουτισμού υπόγειων υδάτων σε ανακαίνιση δικτύου από γεωτρήσεις.
Ενεργειακή Μετάβαση των ΤΟΕΒ
Η ενεργειακή δαπάνη είναι παράγοντας που έχει «γονατίσει» τους ΤΟΕΒ ειδικά όσους αντλούν νερό από γεωτρήσεις. Οι ΤΟΕΒ του Ν. Λασιθίου συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Απόλλων» της Περιφέρειας Κρήτης. Εντούτοις, όπως είπε ο κ. Ανδρουλάκης, υπάρχει η δυνατότητα «net billing» και άλλα συμπληρωματικά – υποβοηθητικά εργαλεία για το «Απόλλων». Θα ήταν καλό να εξεταστεί ένας σωστός, ουσιαστικός και εφαρμόσιμος βηματισμός, προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης του ενεργειακού κόστους των ΤΟΕΒ, τόνισε.
Το άμεσο
Τέλος, ο αντιπεριφερειάρχης επεσήμανε ότι στις αρχές της επόμενης εβδομάδας θα δοθεί και η άδεια του Δασαρχείου αλλά θα απαιτηθούν και ορισμένα ακόμη βήματα και εύλογος χρόνος μέχρι τη δημοπράτηση της γεώτρησης στην περιοχή «Σαρακίνα» του Μύρτους, για τον εμπλουτισμό του φράγματος Μπραμιανών.
Εύστοχη ήταν η επισήμανση από πλευράς των ΤΟΕΒ, ότι επιβάλλεται η γενική αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου, για τη δραστική μείωση της γραφειοκρατικής διαδικασίας που απαιτεί η έγκριση ανόρυξης μιας γεώτρησης, ειδικά σε περιοχές που έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω ανομβρίας.
Εξ άλλου, όπως τονίστηκε, η στρατηγική αντιμετώπισης του προβλήματος της ανομβρίας, οι δράσεις και παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν θα πρέπει να έχουν αποτέλεσμα σε βραχυπρόθεσμη και μεσο-μακροπρόθεσμη βάση.
Μεταξύ των τρόπων για κάτι τέτοιο στο τραπέζι της συζήτησης επισημάνθηκε ότι σε τελευταία ανάλυση αν αντιμετωπιστεί το σενάριο της απόλυτης ανομβρίας, δεν πρέπει να αποκλειστούν και επενδύσεις σε μονάδες αφαλάτωσης, που θα εμπλουτίζουν υφάλμυρα αποθέματα νερού, για χρήση στην άρδευση, παρά το υψηλό κόστος που έχει σήμερα η μέθοδος της αφαλάτωσης…
Η μελέτη «Παυλάκη»
Θετική ήταν η ανταπόκριση των εκπροσώπων των άλλων ΤΟΕΒ της περιοχής Ιεράπετρας στην πρόταση του προέδρου του ΤΟΕΒ Καβουσίου & Παχειάς Αμμου Ιωάννη Κωστάκη, να αναζητήσουν τα έργα που χρειάζονται στην περιφέρειά τους και πατώντας πάνω στη Μελέτη Παυλάκη (του 1995), που καλύπτει μια ευρεία νότια ζώνη μελέτης του νομού, από τις Λιθίνες μέχρι το Μύρτος και να συνεργαστούν για να παρουσιάσουν για πρώτη φορά μια ενιαία, ολοκληρωμένη πρόταση εγγειοβελτιωτικών έργων για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών της ζώνης αυτής και να την υποβάλουν για ένταξη στο πρόγραμμα. Τα έργα αυτά είναι συμπληρωματικά μεταξύ τους, συνδυάζονται με την έκτακτη ανάγκη που αντιμετωπίζει η περιοχή λόγω λειψυδρίας και θα συγκεντρώσει αυξημένη μοριοδότηση.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ
