Το τελευταίο όρος που εντάχθηκε στα «Απάτητα Βουνά», τον Μάρτιο του 2023, ήταν το Όρος Δίκτη στο Λασίθι, ο μυθικός τόπος γέννησης του Δία. Η συνολική έκταση του Όρους Δίκτη, ή αλλιώς Λασιθιώτικα Όρη, που εντάχθηκε είναι 66,29 τ.χλμ, υψομετρικού εύρους μεταξύ 900 και 2.148 μέτρων και εκτείνεται νότια του Οροπεδίου Λασιθίου και του Δικταίου Άντρου. Πριν συμπληρωθεί ένα έτος και με δεδομένα τα προβλήματα που είχαν ανακύψει σχετικά με την «αξιοποίηση» με αιολική ενέργεια περιμετρικά της Δίκτης, προκύπτει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εξέλιξη που αφορά το μέλλον της περιοχής.
Δύο χρόνια παράταση δόθηκε με αποφάσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρου Σκυλακάκη, στο καθεστώς προστασίας των λεγόμενων «Απάτητων Βουνών», το οποίο καθιερώθηκε με υπουργικές αποφάσεις τον Δεκέμβριο του 2021. Σημειώνεται ότι έως σήμερα έχουν κηρυχθεί Απάτητα Βουνά με ισάριθμες υπουργικές αποφάσεις, τεράστιες περιοχές σε 9 ορεινούς όγκους, συνολικής έκτασης 1114 τετραγωνικών χιλιομέτρων και ειδικότερα: σύμφωνα με πρόσφατες αποφάσεις του ΥΠΕΝ, παρατείνεται για δύο έτη από τη λήξη τους η ισχύς των υπουργικών αποφάσεων της 13.12.2021, οι οποίες αφορούν τους όρους και περιορισμούς για την προστασία των περιοχών άνευ δρόμων, μεταξύ των οποίων, του όρους Ταΰγετος στην Πελοπόννησο, των Λευκών Ορέων (382,06 τ.χλμ. – νομοί Χανίων και Ρεθύμνου) και της Δίκτης στην Κρήτη του όρους Σμόλικας εντός του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου και του όρους Χατζή στη Θεσσαλία.
Εκπονούνται μελέτες
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο σκεπτικό των πρόσφατων υπουργικών αποφάσεων σημειώνεται το γεγονός ότι για τις παραπάνω περιοχές έχουν ανατεθεί και εκπονούνται Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, οι οποίες θα καταλήξουν σε πρόταση χαρακτηρισμού των περιοχών, καθώς και καθορισμού χρήσεων γης και δραστηριοτήτων μέσα σε αυτές, οδηγώντας στην έκδοση σχετικών προεδρικών διαταγμάτων.
Συγκεκριμένα, οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες που εκπονούνται αφορούν το σύνολο των περιοχών του δικτύου Natura 2000 Περιφέρειας Κρήτης, μεταξύ των οποίων για τις περιοχές «Λευκά Όρη και παράκτια ζώνη» και «Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς – Φαράγγι Τρυπητής – Ψηλάφι – Κουστογέρακο» καθώς και της οροσειράς της Δίκτης. Υπενθυμίζεται ότι τον Δεκέμβριο του 2021 η κυβέρνηση, μέσω του ΥΠΕΝ, εισήγαγε το καθεστώς υψηλής προστασίας ορεινών περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με στόχο την προστασία της βιοποικιλότητας και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Μέσω αυτής της πρωτοβουλίας, μάλιστα, η Ελλάδα έγινε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που δημιούργησε ειδικό καθεστώς προστασίας για σημαντικούς ορεινούς όγκους, εξασφαλίζοντας την επιβίωση της άγριας ζωής και τη διατήρηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του φυσικού περιβάλλοντος.
Το πρόβλημα
Υπενθυμίζεται πως η οροσειρά της Δίκτης είναι περιοχή του Δικτύου Natura 2000 και ο ΕΟΣ Λασιθίου, είχε αντιδράσει δυναμικά, όπως και ο Δήμος Οροπεδίου Λασιθίου για το σχεδιασμό που υπήρχε για ανεμογεννήτριες πάνω στη Δίκτη.
Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως στα απάτητα βουνά που έχει ενταχθεί η οροσειρά, σύμφωνα με όσα είχε παρουσιάσει ο Πρόεδρος του ΕΟΣ Λασιθίου Γιάννης Σπυριδάκης, δεν είχαν ενταχθεί όλες οι κορυφές, αλλά μόνο οι τρείς μεγάλες, με αποτέλεσμα να μένει ακάλυπτη ουσιαστικά η οροσειρά της Δίκτης, αλλά να προστατεύονται μόνο τα σημεία, στα οποία ουσιαστικά δεν μπορεί να υπάρξει και ανθρώπινη παρέμβαση. Τότε, από την Διεύθυνση Δασών Ηρακλείου εκδόθηκε στις 20/4/2023 άδεια στην ΤΕΡΝΑ για εγκατάσταση ανεμολογικού ιστού ύψους 80 μ. στην κορυφή της Δίκτης Μικρός Αφέντης στα 1.577 μ.. Μάλιστα στην ανακοίνωση του ΕΟΣ τότε αναφερόταν πως σύμφωνα με τη νομοθεσία η έγκριση αυτή γίνεται χωρίς περιβαλλοντική αδειοδότηση στις περιπτώσεις που δεν διανοίγονται νέοι δρόμοι. Για την εγκατάσταση όμως, του συγκεκριμένου ανεμολογικού ιστού θα χρειαστεί να γίνει διάνοιξη τμήματος νέου δρόμου κάτω από την εκκλησία του Αγίου Πνεύματος για να προσεγγίσει το σημείο της εγκατάστασης, όπου θα διαμορφωθεί πλατεία 500 τ.μ. για την εγκατάσταση του ιστού. Μάλιστα ο Γιάννης Σπυριδάκης εξέφραζε τότε έντονο προβληματισμό και την αγωνία του για τις ενέργειες αυτές που δε συνάδουν με τη λογική των απάτητων βουνών.
Ακολούθησαν πολλές αντιδράσεις και τώρα με την παράταση που υπογράφηκε, αναμένεται να ξεκαθαριστεί πλέον ποια θα είναι η προοπτική που διαμορφώνεται μέσα από τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες που εκπονούνται.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
