Στην κατάμεστη αίθουσα της Στέγης Βιτσέντζος Κορνάρος ο Δρ. Ιωάννης Σφενδουράκης μίλησε για την Επισιτιστική ασφάλεια και Διαιτητική Ενσωμάτωση. Μελέτη σε μετανάστες στην Κρήτη.
Η μελέτη καταγράφει τις διατροφικές ανάγκες και συνήθειες αλλοδαπών μεταναστών στην επισιτιστική ασφάλεια και τη διαιτητική τους ενσωμάτωση στον τόπο υποδοχής. Μέσα από τα συμπεράσματα της ποιοτικής και ποσοτικής ανάλυσης της συγκεκριμένης έρευνας, παρέχεται ένα σύνολο δεδομένων και πληροφοριών για τον τρόπο λειτουργίας του τοπικού συστήματος διατροφής. Όπως και για το βαθμό στον οποίο αυτό επηρεάζει την προσαρμογή του αλλοδαπού μετανάστη στο νέο διατροφικό περιβάλλον.
Ο Δρ Ιωάννης Σφενδουράκης ως μέλος Ε.Τ.Ε.Π ανήκει στο διδακτικό προσωπικό του Τμήματος Επιστημών Διατροφής και Διαιτολογίας της Σχολής Επιστημών Υγείας του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου. Όπως πρόσθεσε ο κ. Νάσος Ζαγκότης Οδοντίατρος, Σκηνοθέτης και Μέλος της Διαχειριστικής Επιτροπής της Στέγης Βιτσέντζος Κορνάρος προλογίζοντας τον ομιλητή, εργασίες του έχουν αναρτηθεί στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (ΙΑΚΕ) και στο Future Academy, Cognitive –Counselling Research& Confererence Services Sciences. Έχει δημοσιεύσει στα περιοδικά Journal of Environmental Protection and Ecology και πρόσφατα στο Journal of food Science and Nutrition Research. Το χρονικό διάστημα 2003 έως 2008 απασχολήθηκε στο Ελληνικό Γενικό Προξενείο της Στουτγάρδης, στο Γραφείο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης όπου διετέλεσε Γραμματέας του Ειδικού Πενταμελούς Υπηρεσιακού Συμβουλίου Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Ο.Δ. Γερμανίας. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Ευρωπαϊκού Πολιτισμού του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, κάτοχος Μεταπτυχιακού τίτλου στο University of Portsmouth και πρόσφατα αναγορεύτηκε διδάκτορας του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΕΛΜΕΠΑ με τίτλο διδακτορικής διατριβής «Επισιτιστική Ασφάλεια και Διαιτητική Ενσωμάτωση. Μελέτη σε μετανάστες στην Κρήτη». Στο παρελθόν διετέλεσε Πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Σητείας και Δημοτικός Σύμβουλος Σητείας.
Η έρευνα
Την εκδήλωση προλόγισαν επίσης τα μέλη της Τριμελούς Συμβουλευτικής Επιτροπής της Διδακτορικής Διατριβής, ο Δρ Γεώργιος Φραγκιαδάκης Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος Επιστημών Διατροφής και Διαιτολογίας-ΕΛΜΕΠΑ και ο Δρ. Χρήστος Λεμονάκης Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Διοικητικής Επιστήμης -Τεχνολογίας ΕΛΜΕΠΑ.
«Το θέμα της μετανάστευσης είναι διαχρονικό», ανέφερε ο κ. Φραγιαδάκης, «με πολίτες να αναζητούν καλύτερες συνθήκες, προσπαθώντας να ζήσουν, να ενσωματωθούν και να εξελιχθούν σε μια κοινωνία. Οι διατροφικές συνήθειες είναι μέσα στην καθημερινή διασύνδεση της ζωής, αποτελούν ένα καλό δείκτη ενσωμάτωσης κι πολιτισμικής αλληλεπίδρασης».
Δίνοντας μία κατεύθυνση της μελέτης του κ. Σφενδουράκη, ο κ. Λεμονάκης εστίασε μεταξύ άλλων στην προσβασιμότητα, την διαθεσιμότητα, της αξιοποίησης των τροφίμων, τη διερεύνηση της υιοθέτησης νέων διατροφικών πρακτικών για τους μετανάστες, την επιπολιτισμοποίηση.
Η μεθοδολογία της έρευνας είναι μικτή, ποσοτική και ποιοτική. Ο πληθυσμός που εξετάστηκε είναι 471 μετανάστες, ενώ η έρευνα βασίζεται σε 20 ημιδομημένες συνεντεύξεις. Παρέχει μια ολοκληρωμένη εικόνα, στο μέγεθος και στο μέτρο του δυνατού, των εμπειριών των μεταναστών σε θέματα επισιτιστικής ασφάλειας και διαιτητικής ενσωμάτωσης στην Κρήτη.
Πολυπολιτισμικότητα
Ο κ. Σφενδουράκης αναφέρθηκε στον όρο επισιτιστική ασφάλεια, την κατάσταση κατά την οποία όλοι οι άνθρωποι ανά πάσα στιγμή πρέπει να έχουν φυσική, οικονομική και κοινωνική πρόσβαση σε επαρκή, ασφαλή και θρεπτικά τρόφιμα που να ικανοποιούν τις προτιμήσεις και τις διατροφικές τους ανάγκες για μια δραστήρια και υγιή ζωή.
Ανέλυσε τους 4 άξονές της, διαθεσιμότητα, προσβασιμότητα, αξιοποίηση τροφίμων, σταθερότητα, τονίζοντας ότι το θέμα της επισιτιστικής ασφάλειας αποτελεί ένα παγκόσμιο θέμα. Μίλησε για τον όρο διαιτητική ενσωμάτωση, που υποδηλώνει την υιοθέτηση νέων διατροφικών πρακτικών, νέων συνθηκών προετοιμασίας και παρουσίασης τροφίμων, καθώς και για τον όρο Επιπολιτισμοποίηση, την διαδικασία διαπολιτισμικού πολιτισμού, η οποία συντελείται μέσω της συνεχούς ανταλλαγής χαρακτηριστικών και πληροφοριών από άτομα διαφορετικής εθνικότητας που έχει σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση νέων μεικτών πολιτισμικών χαρακτηριστικών σε μια κοινωνία.
«Η συγκεκριμένη διατριβή αυτό ελέγχει, αν και κατά πόσο οι αλλοδαποί μετανάστες που συμμετέχουν στην έρευνα, έχουν συνδεθεί με την κρητική διατροφή, αν έχουν ανταλλάξει πληροφορίες κι έχουν δημιουργήσει μία νέα διατροφική πραγματικότητα. Οι στόχοι μας ήταν να καταγράψουμε τις διατροφικές συνήθειες των μεταναστών, να εξερευνήσουμε τις εμπειρίες.
Οι μετανάστες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην οικονομία και στην κοινωνία της Κρήτης. Η διαιτητική ενσωμάτωση αποτελεί στοιχείο κοινωνικής ένταξης, είναι το πρώτο βήμα που οδηγεί στην κοινωνική ένταξη των ατόμων. Στην Κρήτη οι αλλοδαποί μετανάστες σύμφωνα με την ΕΛΤΑΣΤ αποτελούν το 8,2% των 625.000 κατοίκων, εκ των οποίων περίπου 51.000 είναι εγγεγραμμένοι μετανάστες. Οι επικρατούσες εθνικότητες είναι Αλβανία, Βουλγαρία, Πακιστάν, Ηνωμένο Βασίλειο, Ρουμανία, Γερμανία, Συρία. Υπάρχει μία πολυπολιτισμικότητα στην Κρήτη».
Ανέλυσε τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν στην έρευνα εστιάζοντας σε ενδιαφέροντα στοιχεία, όπως τη χρήση της μητρικής και της ελληνικής γλώσσας από την πλευρά των αλλοδαπών μεταναστών εκ των οποίων το 74% που συμμετείχαν στο δείγμα χρησιμοποιεί στην καθημερινότητά του την ελληνική γλώσσα δείχνοντας ότι επιθυμεί να ενταχθεί στην κοινωνία. Το 72,4% χαρακτηρίζει την ποιότητα των τροφίμων που καταναλώνει καλή και άριστη. Το 76,6% δηλώνει ότι προμηθεύεται εύκολα ή πολύ εύκολα τις απαραίτητες πρώτες ύλες, ένα 68,6% δηλώνει ότι βρίσκει στην αγορά το σύνολο των πρώτων υλών που χρειάζεται για την παρασκευή φαγητού.
Ενσωμάτωση
Ως προς την διαιτητική ενσωμάτωση τους, το 30% δηλώνει μεγάλη ως πολύ μεγάλη αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες, ενώ 22,3% βρίσκει σημαντικές ομοιότητες της κουζίνας με αυτή της πατρίδας του. Περίπου 51% δηλώνει μεγάλη ή πολύ μεγάλη προσαρμογή στις νέες συνθήκες διατροφής, ενώ 65,4% ότι έχει συμπεριλάβει κρητικά προϊόντα στην καθημερινή διατροφή του. Το 71% καταναλώνει συνδυαστικά κρητικής κουζίνας κι αυτό της πατρίδας του. Παρατηρείται όπως αναφέρθηκε μία μετάβαση, μία ενσωμάτωση.
Η πλειοψηφία του δείγματος υπογράμμισε την πεποίθηση της ότι η κρητική αποτελεί μια υγιεινή διατροφή κι ότι συνδέεται με ένα υγιεινό τρόπο ζωής κυρίως λόγω ευρείας χρήσης του κρητικού ελαιολάδου και της μεγάλης ποικιλίας των ποιοτικών πρώτων υλών.
ΜΑΡΙΖΑ ΨΑΡΑΚΗ
